Tamil xalqi zargarlik buyumlari
Tamil xalqi tarixan Hindiston yarimorolidagi Sangam davridan oldingi tarixda yashagan oltin zargarlik buyumlarini biluvchi xalq boʻlgan. Qadimgi Tamil adabiyotida ayollar zargarlik buyumlarining har xil turlarini sanab oʻtilgan. Tamil xalqi oltindan tashqari kumush va misdan ham zargarlik buyumlarini yasashgan.
Bosh uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kreedam xudolar va shohlar tomonidan kiyiladigan va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan oltin toj hisoblanadi.
Nethi chutti yoki Vagupu chutti yoki Chutti[1] Peshona uchun javohir.
Rakkadi orqa tomonda oʻralgan va bogʻlangan uzun sochlarni ushlab turish uchun ishlatiladi
Surya va Chandra Pirai Quyosh va Oy shaklidagi bezak marvaridlari peshonalarini bezash uchun ishlatilgan.
Jadanagam soch bogʻichini orqa tomondan bogʻlash uchun foydalanilgan.
Pattam kelin va kuyov toʻy paytida peshonasiga bogʻlangan zargarlik buyumi.
Tirugupu boshga kiyiladigan vintli dumaloq bezak.
Kunjam ayollar uni ortiqcha oro bermay sochining uchiga bogʻlaydilar. Bu uzun soch oʻsishini ragʻbatlantiradi.
Quloq uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Thodu quloq tirgak yoki quloq uzuklari.
Kadukkan erkaklar uchun bitta toshli kichik zargarlik buyumi.
Pampadam[2] lak bilan toʻldirilgan oltin sirgʻa. Katta quloq teshigi boʻlgan keksa ayollar taqishadi.
Lolakku quloqqa taqiladigan marvarid.
Kundalam erkaklar va ayollar uchun quloq bezaklari.
Jimikki[3] yana bir quloq buyumi.
Makara kuzhai baliq shaklidagi quloq bezaklari
Kadippu
Karnam
Saarpaipoo
Thandatti
Mudichi
Picharkal
Pudi
Burun uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mookuthi, Burun joyi (Mukkuthi).
Besari burun yoki quloq teshigiga taqiladigan tilla nayza shaklidagi zargarlik buyumi.
Bullakku Burunga yoki quloqqa osiladigan marvarid.
Boʻyin uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Thaali yoki Suthuru yoki Mangalyam[4] kuyovning nikoh paytida kelinning boʻyniga bogʻlab qoʻyishi ular orasidagi qullikni koʻrsatadi. Shakli kastaga qarab farqlanadi.
Attigai[5] boʻyinga taqiladigan marjon.
Aram yoki Haram [6] Marjon.
Maalai yoki Charam oltin yoki marvarid va marjonlardan yasalgan zargarlik buyumi.
Kaasu Maalai oltin tangalardan yasalgan uzun zanjir.
Maanga Maalai uzun zanjirli mango shaklidagi tosh va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan zargarlik buyumi.
Vettrilai Kovai uzun zanjirdagi betel bargi shaklidagi marjonlar hisoblanadi.
Kodi Maalai oltin rangdagi barglar va oʻsimliklar shaklida qilingan zanjir.
Sangili oltindan qilingan zanjir hisoblanadi.
Kaarai boʻyin bezaklari shunday nomlanadi.
Kontrakaram koʻkrak uchun oy shaklidagi bezak. Sangam adabiyotida „Silapathikaram“ roʻyxatiga kiritilgan.
Chavadi besh qatlamli zanjir.
Vilakku mooku zanjir modeli
Qoʻllar uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Valayal yoki Sarivu oltin yoki oltin toshlar hamda qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan qimmatbaho bilakuzuklar.
Kaikappu bilaguzuklar nomi.
Mothiram yoki Neli barmoq uzugi.
Vangi yoki Vanki [7] tasma.
Vankidagi Nagothu Naga (ilon) shaklidagi zargarlik buyumi.
Kanganam (qoʻl bandi) zargarlik buyumi.
Bel uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oddiyanam[8] bel belbogʻi deb nomlanuvchizargarlik buyumi.Bu buyum sonni taranglash uchun ishlatiladi.
Aranjanam yoki Araijnan Kayiru yoki Araijnan Kodi[9] chaqaloqlar, bolalar va erkaklarning beliga bogʻlash uchun ishlatiladigan kumush yoki oltin zanjir hisoblanadi.
Arasala (Arasa ilai) pipal yoki muqaddas anjir yaprogʻi shaklidagi chaqaloqlar (ayollar) uchun oltin yoki kumushdan yasalgan bel zanjiri hisoblanadi.
Oyoq uchun zargarlik buyumlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Beldan pastga taqiladigan kumush bezaklar quyida keltirilgan
Silambu, halqa shaklidagi toʻpiq uchun ishlatiladigan zargarlik buyumi.
Satangai yoki Salangai bir qator kichik kumush qoʻngʻiroqlar toʻplami boʻlib, ular toʻpiqqa taqiladi. Bharathanatyam raqqosalari kabi klassik raqqosalar tomonidan qoʻllaniladi. Sangam adabiyotida „ Silapathikaram“ roʻyxatiga kiritilgan.
Metti yoki Minji yoki Peeli kuyovlar uni toʻy paytida kelinning oyoq barmogʻiga taqadilar.
Kaappu oyoq uchun bilaguzuklar hisoblanadi
Padakkam, Sangam adabiyotida „Silapathikaram“ roʻyxatida keltirilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „AVR Swarnamahal | Collections | Gold | Nethi Chutti“. 2013-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „Ethnoarte“. 2013-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „Buy Personalized Handmade Jewelry | Custom Jewelry Online“.
- ↑ „AVR Swarnamahal | Collections | Gold | Mangalyam“. 2013-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2016-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-sentyabr.
- ↑ „AVR Swarnamahal | Collections | Gold | Haram“. 2013-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „Vummidi Bangaru Jewellers - 404: Not Found“. 2022-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-sentyabr.
- ↑ „Vummidi Bangaru Jewellers - 404: Not Found“. 2022-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-sentyabr.
- ↑ „Paramacharya bhAShyAmRutam“. www.tamilbrahmins.com. 2012-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.