Tagauriyaliklar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Tagauriyaliklar (osetinlar) Tagauriyaliklar (oset. Tægiatæ) Shimoliy Osetinlarning bir guruhi boʻlgan ironiyaliklarning tarixiy nomlanishi. Tagauriyaliklar Shimoliy Osetiya hududining sharqiy qismida — Tagaur jamiyatida yashagan va 19-asrning oʻrtalariga qadar ular yashagan Darial darasi orqali oʻtadigan yoʻlni (hozirgi Gruziya harbiylari) nazorat qilgan.

Tarqalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Togʻlarda tagauriyaliklar Gizeldon (Koban darasi, Dargav vodiysi), Genaldon (Saniban darasi) va Terek (Daryal darasi) daryolarining daralarini egallagan. Gʻarbda Tagauriyaliklar Kurtatinlar, janubda — Tirsigom jamiyati va Moxev gruzinlari bilan chegaradosh boʻlgan. Tagauriyaliklarning sharqiy qoʻshnilari Ingush jamiyati loamaroy, shimoliy qoʻshnilari esa kabardiyaliklar va baʼzan nogaylar boʻlgan.

Tekislikda Tagaur aldarlari Humallag (Inal Dudarov), Brut (Shanaevlar), Zilgi (Janxot Dudarov), Beslan (Beslan Tulatov), Karjin (Xas-Magomet Dudarov), Razdzog (Alxast Kunduxov) qishloqlariga asos solgan. Aldarlar tomonidan tashkil etilmagan ovullar: Batako , Zamankul , Yangi Batako, Elxotovo[1]..

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tagaur jamiyati katta tagaur fuqarolik jamiyati va bir qancha kichik mustaqil jamoa-qishloqlarning siyosiy birlashmasi sifatida tuzilgan. Tagaur jamiyatining ijtimoiy tuzilishi murakkab tuzilishga ega boʻlgan. Mustaqil jamoalar Ganal , Jimara , Janubiy Lamardon va Shimoliy Lamardon qishloqlari edi. Yana ikkita shunday jamoalar Kakkadur va Sanibada — Tagiyatlar bilan birga yashagan. Ganal , Janubiy Lamardon va Sanibada oʻz yaylovlariga ega boʻlgan va qullarga egalik qilgan „kuchli“ oilalar paydo boʻldi. Ammo boylik va zodagonlik jihatidan ular tagauriyaliklar jamoasining yuqori tabaqasi boʻlmish tagiatlardan past edi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]