Spektral tahlil
Spektral tahlil[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyosh nurlari shisha uchburchak prizmasidan o'tganda, u tarkibiy qismlarga bo'linadi - kamalakning barcha ranglarining nurlari. Uning tarkibiy qismlariga yoyilgan nur spektr deb ataladi va spektrlarni olish va tekshirish uchun qurilma spektroskopdir. Osmonda yomg'irdan keyin porlab turgan Kamalak, bu quyoshning yorug'lik spektri bo'lib, havoda suv tomchilari hosil bo'ladi. Ammo spektroskop quyosh spektrini toza qiladi. Bundan tashqari, Kamalak chizig'i fonida uni turli joylarda kesib o'tadigan ko'plab qorong'u chiziqlar ko'rinadi. Ular quyida muhokama qilinadi[1].
Elektr lampochkasining issiq ipi, shamning alangasi va eritilgan metall ham Kamalak chizig'i shaklida spektr beradi, ammo qorong'u chiziqlar spektrining bunday chiziqlarida ko'rinmaydi. Endi tabelalar va do'kon derazalarini bezatishni boshlagan naychalarda porlayotgan siyrak gazlar spektrlari qorong'i fonda rangli chiziqlar ko'rinishiga ega. Olimlar yorug'lik bug'lari yoki gazlar holatida bo'lgan har bir modda spektrda o'ziga xos, har doim bir xil rangli chiziqlarni berishini aniqladilar.
Masalan, natriy metall bug'lari har doim spektrda bir xil yorqin sariq chiziq hosil qiladi, ya'ni. Natriy stol tuzining bir qismidir. Qalam pichog'ining uchida shamning oloviga tuz donalarini qo'shing va u sariq rangga aylanadi. Boshqa moddalarning spektrlari turli xil rangdagi turli xil chiziqlardan iborat. Murakkab moddalar spektridagi bunday chiziqlarning holatiga ko'ra uning tarkibini bilib olishingiz mumkin. Agar ushbu moddaning tarkibiy qismlari bug'ga aylansa, ularning har biri spektrda ma'lum rangli chiziqlar bilan o'zini e'lon qiladi. Shunday qilib, spektrda gazlarning kimyoviy tarkibi aniqlanadi[2].
Spektral tahlil usullari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Atom emissiyasining spektral tahlili
- Spektrlar bilan ishlash
- Spektrlarning turlari