Sous tasviriy san’ati
Sous (fransuz. sauce — sous, podlivka, ziravor, salsa soʻzidan — shoʻrlangan shoʻrva) - yelim[1] (fransuz. velourssauce) va presslangan qurum kukunidan tayyorlangan qalin qalam koʻrinishidagi material va yozuv quroli. Sousning tarkibi pastel turlaridan biri hisoblanadi[2]. Sous chiroyli qora rangli xira yoki kulrang-kumush tus beradi. Sous qogʻozga shtrix bilan tushlanadi, keyin soya beriladi, baʼzan esa — italyan qalami, sangina, boʻr, sepiya koʻmir bilan birgalikda tushlanadi. Sousni qoʻllashning yana bir usuli — uni akvarel kabi choʻtkada suv bilan yuvish, lekin koʻpincha quruq dagʻal junli choʻtka yoki tushli (tampon) bilan yuvishdan iborat[3].
Chizma materiali sifatida sous 18-asrda, rokoko va Nnoklassisizm davrida keng tarqaldi. Biroq, u koʻpincha qora boʻr, qora pastel yoki koʻmir, italyan qalami bilan taqqoslashgan. Rassomlar ushbu materiallarni oʻzlarining retseptlari boʻyicha oʻzlari tayyorlaganlar, shuning uchun ularni tasniflash qiyin.
Sousni pastel va boʻr bilan birgalikda taniqli rassom Edgar Dega qoʻllagan. 19-asrning ikkinchi yarmi — 20-asrning boshlarida koʻplab rus rassomlari sous bilan boʻyashgan: F. A. Vasilyev , I. N. Kramskoy , I. E. Repin , V. A. Serov , M. A. Vrubel. V. V. Lebedev oʻzining ajoyib chizmalarini sous va original material — suv bilan lampa qorakuyasidan yaratgan[4][5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Фасмер М. Этимологический словарь русского языка: В 4-х томах.— М.: Прогресс. — Т. 3, 1987. — С. 728
- ↑ Киплик Д. И. Техника живописи. — М.: Сварог и К, 1998. — С.169
- ↑ Французский рисунок XVIII века в собрании Эрмитажа. Каталог выставки. Вступительная статья И. Н. Новосельская. — Л.: Искусство, 1983
- ↑ Соловьёва Б. А. Искусство рисунка. — Л.: Искусство, 1989. — С. 158—201
- ↑ Петров В. Н. Владимир Васильевич Лебедев. 1891—1967. — Л.: Художник РСФСР, 1972