Sohib karomat Oleg haqida qo‘shiq
"Sohib karomat Oleg haqida qoʻshiq" - 1822-yilda Aleksandr Pushkin tomonidan yozilgan tarixiy ballada (sheʼr, sheʼriy qissa). Ilk marotaba „Baron Delvig tomonidan toʻplangan 1825-yil uchun Shimoliy gullar“ almanaxida nashr etilgan. Ballada eng mashhur rus sheʼriy qissalaridan biridir.
Syujet N. Karamzin[1] tomonidan solnoma shaklida yozilgan qoʻlyozma hikoyaga asoslangan. K.A. Nemirovskaya knyaz Oleg bilan bogʻliq hikoyaning katta ehtimol bilan ilk manbasini topgan. Bu „Rurikning kelishidan podsho Ioann Vasilyevichning oʻlimigacha boʻlgan Rus solnomasi“dir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
N. Karamzinning "Rossiya davlati tarixi " asarida sehrgarlar knyaz Oleg otdan vafot etishini bashorat qilishadi, solnoma matnida esa sehrgarlar knyaz taqdiri haqida yomon bashorat beradi. Nasroniylikdan voz kechgan Oleg sehrgarlarni chalgʻitib, tavqi laʼnatdan qutulib qolishga urinadi, ammo bu uni oʻlimdan asrab qolmaydi[1]
Mazmuni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Keksa sehrgar karomat pesha Olegga, otidan oʻlishi bashoratini beradi. Oleg bundan qochishga har qancha urinmasin, bashorat sodir boʻladi.
Tasvirlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asar mashhur rassomlar tomonidan qayta-qayta tasvirlangan. Asar yozilishining 200 yilligi munosabati bilan Sankt-Peterburg tarixi bolalar kutubxonasida koʻrgazma ham ochildi[2]
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Будько И., Гаранин С. Летописная Повесть о Вещем Олеге // «Наука и инновации», 2015
- ↑ Немзер А. «Песнь о вещем Олеге» и её следствия // Acta Slavica Estonica IV. — Тарту, 2013
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Andrianova Z. A. "Olegning o'limi afsonasi" ni qayta o'qish ("O'tgan yillar haqidagi ertak")[sayt ishlamaydi] (mavjud havola) // Ilmiy eslatmalar. Filologiya, 2-jild - 2003
- Burykin A. A. Knyazlik otining bosh suyagidagi ilon: baʼzi folklor Olegning paygʻambar va A. S. Pushkinning „Paygʻambarlik Oleg qoʻshigʻi“ haqidagi annalistik afsonaga oʻxshashligi // Turk-moʻgʻul xalqlarining etnik tarixi va madaniyati muammolari. - 2015-yil 3-son - S. 231-243
- Moskvicheva G. V. A. S. Pushkinning „Paygʻambarlik Oleg qoʻshigʻi“ va K. F. Ryleevning „Oleg Paygʻambarlik“ balladasining syujet motivlari va kompozitsion xususiyatlari badiiy uslub bilan bogʻliq // Rus adabiyotida syujet va kompozitsiya muammolari: universitetlararo kolle. / javob. Tahrir: G. V. Moskvicheva. - Gorkiy: Gorkiy davlati. un-t, 1988. - S. 35-47.
- Yanovich G. V. A. S. Pushkinning „Paygʻambarlik Oleg qoʻshigʻi“ dagi slavyan motivlari // Trans-Ural ilmiy byulleteni. - No 2 (4), 2013. - S. 95-100.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Begicheva O. V. Aleksandr Pushkinning "Payg'ambarlik Oleg qo'shig'i" balladasi Nikolay Rimskiy-Korsakov va Vasiliy Vasnetsovning badiiy o'qishida (Wayback Machine saytida 22-dekabr 2019-yil sanasida arxivlangan) Архивная копия -da
- Plotnikov-Shchekin V. Tarixchining bashoratli Oleg fikrlari haqidagi qo'shiq Архивная копия