Kontent qismiga oʻtish

Sloveniyadagi energiya

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Sloveniyaning asosiy energiya hududlari

Sloveniyada birlamchi energiya taʼminoti (TPES) 2019-yilda 6,80 Mtoe edi. Oʻsha yili elektr energiyasi ishlab chiqarish 16,1 TVt/soatni, isteʼmoli esa 14,9 TVt/soatni tashkil etdi[1].

2020-yilgi energiya statistikasi[2]
Elektr energiyasi ishlab chiqarish quvvatlari
(milliard kVt/soat)
Turi Miqdori
Yadroviy 13.09
Gidro 11.39
Qazib olinadigan yoqilgʻi 9.68
Shamol energiyasi 1.90
Quyosh energiyasi 0.78
Biomassa 0.60
Jami 37.44
     
Elektr energiyasi
(milliard kVt/soat)
Turkum Miqdor
Isteʼmol 13.45
Ishlab chiqarish 16.30
Import 7.12
Eksport 9.12
     
Tabiiy gaz
(milliard m3)
Isteʼmol 0.90
Import 0.90

CO2 emissiyasi:
12.48 million tonna

Transport va sanoat tarmoqlari 2019-yilda Sloveniyada energiyaning eng yirik isteʼmolchilari boʻldi[1].

Sloveniya sof energiya importchisi boʻlib, barcha neft mahsulotlarini (asosan transport sektori uchun) va tabiiy gazni, shuningdek, koʻmirni ham import qiladi.

Energiya rejasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sloveniya 2015-yilga nisbatan 2030-yilda issiqxona gazlarini 18 foizga kamaytirishni maqsad qilgan.

Yoqilgʻi manbalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻmir va qoʻngʻir koʻmir

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lignit konlari Sloveniyaning shimoliy markaziy va shimoli-sharqiy hududlarida joylashgan. Mamlakatda aniqlangan toshkoʻmir zahiralari mavjud emas. Mamlakatning shimoliy markaziy mintaqasidagi Velenje yaqinida bitta faol qoʻngʻir koʻmir koni mavjud[3]. Shaxta 2018-yilda qoʻshni SHostanj elektr stansiyasida yoqish uchun 3,2 million tonna qoʻngʻir koʻmir ishlab chiqargan. Bu kon Sloveniyadagi qazib olinadigan yoqilgʻi ishlab chiqaradigan yagona korxona hisoblanadi. Elektr stansiyasi 2033-yilda yopilishi kutilmoqda. Shunga qaramay hukumat stansiyani 2024—2029-yillar oraligʻida yopishga umid qilmoqda[4].

Neft va tabiiy gaz

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sloveniyada tabiiy gaz yoki neft zaxiralari hamda ishlab chiqarish deyarli yoʻq[5].

Vengriya orqali gaz quvurini oʻtkazish imkoniyati yillar davomida muhokama qilingan. Vengriya bilan chegaragacha quvur mavjud, ammo 2023-yilga kelib u Vengriyaga ulanmay qolgan[6].

Sloveniya Xorvatiya bilan gaz konnektori loyihasiga ega va 2027-yilga kelib quvvatni yiliga 5 milliard kub metrga oshiradi[7].

Qayta tiklanadigan energiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qayta tiklanadigan energiya manbalarining oxirgi uchta darajasiga erishilgan yillar
Muvaffaqiyat Yil Muvaffaqiyat Yil Muvaffaqiyat Yil
10% 1990-yil 15% 2000-yil 20% 2013-yil[2]

Qayta tiklanadigan energiyaga shamol, quyosh, biomassa va geotermal energiya manbalari kiradi.

Elektr energiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Elektr energiyasi ishlab chiqarish asosan atom energetikasi (2019-yilda 36,2%), gidroenergetika (2019-yilda 29,1%) va koʻmir (2019-yilda 27,9%) hisobidan taʼminlanadi. Uch manba jami elektr energiyasi ishlab chiqarishning 93,2 foizini tashkil qiladi. Elektr energiyasi ishlab chiqarishning kichik manbalari (tabiiy gaz, quyosh fotovoltaik va bioyoqilgʻi) ham boʻlib, ularning har biri umumiy elektr energiyasining 4 foizdan kamrogʻini tashkil qiladi. 1990-yildan beri foydalanish keskin pasayib ketganidan soʻng, Sloveniya 2019-yilda elektr energiyasi ishlab chiqarish uchun neftdan foydalanishni bekor qildi. Gidroenergetikadan tashqari qayta tiklanadigan energiya manbalari (masalan, bioyoqilgʻi, quyosh PV, chiqindilar va shamol) bilan 2019-yilda jami elektr energiyasi ishlab chiqarishning 3,5 foizini taʼminladi[8].