Singapur siyosatidagi ayollar
Anʼanaga koʻra, Singapurdagi ayollar mamlakat siyosiy sahnasida kichik rol oʻynaydi. Biroq, soʻnggi yillarda shahar-shtatda ayollar vakilligining koʻpayishi kuzatildi.
Taniqli ayol siyosatchilar orasida ikki sobiq vazir bor: Jamiyatni rivojlantirish bo‘yicha sobiq vazir vazifasini bajaruvchi Seet Ai Mi va Bosh vazirlikdagi sobiq vazir Lim Xvi Xua ; Davlat vaziri Yu-Fu Ye Shon; va tuman meri Emi Khor Lin Suan. Bir qancha ayollar, shuningdek, ayollar guruhlari va tabiatni muhofaza qilish guruhlari kabi bir qator ijtimoiy manfaatlarni ifodalovchi parlament aʼzosi boʻlishdi . 2015-yil 1-oktabrda Greys Fu Madaniyat, jamoatchilik va yoshlar vaziri etib tayinlandi.
Siyosatda ayollar tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dastlabki yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Buyuk Britaniya va Qoʻshma Shtatlar kabi boshqa mamlakatlardan farqli oʻlaroq, Singapur demokratik saylovlar boshlanganidan beri umumiy saylov huquqini qoʻllagan.
Qonunchilik kengashidagi birinchi ayollar vakillari ingliz tilida taʼlim olgan va oʻrta sinf manfaatlarini aks ettirgan. 1955-yilgi saylovlarda ayol saylovchilar ulushi 8 % dan 50 % gacha koʻtarilganligi sababli Xitoyda oʻqimishli ayol liderlar mashhur boʻldi. Biroq, Linda Chen Mok Xok kabi Xitoyda oʻqimishli rahbarlarning baʼzilari kommunizm bilan bogʻlangan va shuning uchun keyinchalik qattiq antikommunistik Lim Yu Xok maʼmuriyati tomonidan qatagʻon qilingan.
1959-yilda Xalq Harakat partiyasi hokimiyat tepasiga koʻtarilganida, oʻzini-oʻzi boshqarish Assambleyasiga toʻrtta ayol PAP nomzodi ovoz berdi. Ular orasida Ayollar Ligasi asoschilari Chan Choy Siong va Xo Puay Choo bor edi. PAP- Barisan Sosialis boʻlinishi ikki ayol aʼzoning Barisan Sosialisga oʻtishiga sabab boʻldi.
Ayol vakilining yoʻqligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1970-yilda Chan Choy Siongning nafaqaga chiqishi bilan 1970-yildan 1984-yilgacha 14 yil davomida parlamentda birorta ham ayol boʻlmagan. Shunga qaramay, muxolifat ayol nomzodlari tomonidan vaqti-vaqti bilan muvaffaqiyatsizlikka uchragan saylov takliflari boʻlgan.
Ayol vakillarining qaytishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1984-yilda hukmron PAP 3 nafar ayol nomzodni ilgari surdi, ularning barchasi parlamentga muvaffaqiyatli kirishdi. Ular doktor Diksi Tan, doktor Aline Vong va keyin davlat vaziri Yu-Fu Ye Shon edi. Yana bir ayol, doktor Seet Ai Mi 1988-yilda trioga qoʻshildi va u keyinchalik Jamiyatni rivojlantirish vaziri vazifasini bajaruvchi lavozimiga koʻtarildi. 1991-yilgi umumiy saylovdan soʻng toʻliq vazir lavozimiga koʻtarilishi kutilgan Seet parlamentdagi oʻz oʻrnini Singapur Demokratik partiyasidan Ling Xou Dungga saylovda boy berdi. Lim Xvi Xua 2009-yilda Bosh vazirlik lavozimiga tayinlanganidan keyin birinchi ayol Vazirlar Mahkamasi vaziri bo‘ldi. Biroq, u 2011-yilgi umumiy saylovda Aljunied GRCdagi Ishchilar partiyasi jamoasiga parlament oʻrnini boy berdi.
Hukmron PAP ayollar qanoti 1989-yilda tuzilgan. 1992-yilda doktor Kanwaljit Soin parlamentga nomzod sifatida koʻrsatilgan birinchi ayol aʼzo boʻldi [1] va parlamentda ayollarga nisbatan zoʻravonlik kabi muhim ijtimoiy muammolarni koʻtarishda katta rol oʻynadi. Boshqa taniqli NMPlarga Kler Chiang va Braema Matiaparanam kiradi.
Hozirgi ayol deputatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
1990-yillardan boshlab siyosatda ishtirok etayotgan ayollar soni tobora ortib bordi. Ayni paytda 93 nafar saylangan aʼzodan 27 nafari ayol parlamentariylar, 24 nafari hukmron PAP va uchtasi Ishchilar partiyasidan, Singapur Progress partiyasidan esa bitta NCMP mavjud. U yerda uchta toʻliq vazir, ikkita oliy davlat vaziri, uchta davlat vaziri va bir parlament kotibi bor.
Muxolifatdagi ayollar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2003-yilda Temasek politexnika oʻqituvchisi Silviya Lim Ishchilar partiyasining (WP) birinchi ayol Raisi boʻldi. U 2006-yildan beri saylov okrugi boʻlmagan deputat boʻlib ishlagan boʻlsa-da, 2011-yilda PAPdan saylangan birinchi ayol deputat boʻldi.
Muxolifatning ikkinchi ayol aʼzosi 2013-yilda Punggol Sharqida qoʻshimcha saylovlarda gʻalaba qozonganidan keyin ham WPdan boʻlgan Li Li Lian boʻldi. Biroq, u 2015-yilgi umumiy saylovda oʻz oʻrnini yoʻqotdi.
Xe Ting Ru va Raeesah Xon 2020-yilda Sengkang GRCda gʻalaba qozonganidan keyin parlamentga saylangan uchinchi va toʻrtinchi muxolifat aʼzolaridir. Ikkalasi ham WPdan; ikkinchisi hozirda ozchilik irqidan eng yosh va birinchi muxolifat deputati hisoblanadi.[2]
Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „NMPs making a difference“. Today. Qaraldi: 2021-yil 3-dekabr.
- ↑ „Singapore GE2020: The Workers' Party team that won Sengkang GRC“. Qaraldi: 2020-yil 4-avgust.
- Vong Aline va Leong, WK, Singapur ayollari: oʻzgarishlarning uch oʻn yilliklari, Singapur: Times Academic Press, 1993 (ISBN 981-210-031-8).
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |