Simon Wiesenthal markazi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Saymon Vizental markazi inson huquqlarini himoya qilish, terrorizm, antisemitizm va Xolokostni oʻrganish bilan shugʻullanadigan nodavlat tashkilotdir. Markaz 1977-yilda Los-Anjelesda (AQSh) tashkil etilgan. Markazning yaratuvchisi va uning hozirgi rahbari ravvin Marvin Xiyer.

Markazda taniqli jamoat arbobi Simon Vizental, Avstriyaning yahudiy hujjatlar markazi asoschisi va „natsistlar uchun ovchi“ nomi berilgan. Vizentalning oʻzi ham Markazni tashkil etishda ham, uning ishida ham qatnashmagan. Vizentalning oʻzi Markazning bazasida yoki uning ishida ishtirok etmadi. Biroq, Vizental shunday dedi: „men hayotim davomida juda koʻp mukofot oldim. Men vafot etganimda, bu mukofotlar men bilan oʻladi. Ammo Simon Vizentalning markazi mening merosim kabi yashaydi“[1].

Vakilliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Simon Vizental  markazining boʻlinmalari Nyu-York, Mayami, Toronto, Quddus, Parij va Buenos-Ayresda ishlaydi. Markaz xalqaro tashkilotlar, jumladan, BMT, YUNESKO, EXHT, Amerika davlatlari tashkiloti (Oas), Lotin Amerikasi parlamenti va Yevropa Kengashi kabi nodavlat tashkilot sifatida akkreditatsiyadan oʻtgan[2].

Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Markazni Prezident Marvin Xiyer[3] boshqaradi. Vasiylar kengashi raisi Larri Mitzel[4].

Taʼlim va ijtimoiy faoliyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Los-Anjelesdagi bagʻrikenglik muzeyi

Markazning asosiy taʼlim loyihalari-Los-Anjeles, Quddus va Nyu-Yorkdagi bagʻrikenglik muzeylari, Moria films va universitet aloqalari boʻlimi hisoblanadi[5].

1993-yilda Simon Vizental markazida xurofot va murosasizlikning namoyon boʻlishiga bagʻishlangan bagʻrikenglik muzeyi (Tolerantlik muzeyi) ochildi. Muzeyning koʻp qismini Xolokost haqidagi multimedia koʻrgazmasi egallaydi.

Markaz va uning rahbari Marvin Xiyer yahudiylarning tarixi bilan bogʻliq turli mavzularda hujjatli filmlar ishlab chiqaradi. Moria Films departamenti 11 ta hujjatli film ishlab chiqargan. Xiyer birgalikda ikkita hujjatli film — „Genotsid“ (1981) va „Uyga uzoq yo‘l“ (1997) filmlarini suratga olgan, ular Oskarni qo‘lga kiritgan.

Efraim Zuroff, Saymon Vizental markazining Quddusdagi vakolatxonasi direktori, natsistlarning urush jinoyatlari boʻyicha tadqiqotlari koordinatori va fashistlarning urush jinoyatlarini tergov qilish va taʼqib qilish boʻyicha yillik (2001-yildan beri) hisobot muallifi, unda „eng koʻp qidirilayotgan“ fashistlar urushi roʻyxati mavjud.

Mojarolar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quddusdagi bagʻrikenglik muzeyining qurilishi muzeyning qadimgi Arab qabristonining Mamilla hududida qurilganligini daʼvo qilgan baʼzi Arab rahbarlarining noroziliklarini keltirib chiqardi. Isroil oliy sudi bu daʼvolarni rad etib, bu hudud 50-yildan koʻproq vaqt mobaynida qabristonning bir qismi emasligini va bu vaqt mobaynida hududni faol ijtimoiy ishlatish uchun hech qanday norozilik yoʻq edi va hech kim bu hududni qabriston deb hisoblamaslidini aytdi[6].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Hilary Leila Krieger. „Nazi-hunter Wiesenthal passes away at 96 in Vienna“ (deadlink). The Jerusalem Post (2005-yil 20-sentyabr). 2008-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 28-noyabr.
  2. „Understand Simon Wiesenthal Center's Mission“ (en) (deadlink). Simon Wiesenthal Center. 2015-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-dekabr.
  3. „Rabbi Marvin Hier - Dean and Founder Simon Wiesenthal Center“ (deadlink). 2015-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-dekabr.
  4. „Rabbi Marvin Hier - Dean and Founder Simon Wiesenthal Center“ (deadlink). 2015-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-dekabr.
  5. „SWC Board of Trustees Simon Wiesenthal Center“ (deadlink). 2015-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-dekabr.
  6. A proper site for a Museum of Tolerance

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]