Sifon
Sifon (Siton va qadimgi yunoncha: Σίθων) — yunon mifologiyasida Frakiya shohi, sifonlarning eponimi[1]. Odomantlar qiroli (Parfeniyga ko‘ra) yoki Frakiya Xersones hukmdori (Kononga ko‘ra). Poseydon va Ossaning o‘g‘li (Kononga[2] ko‘ra), yoki Ares va Nilning qizi (Tsetsu[3] bo‘yicha) Anxinoyaning o‘g‘li[4].
Pallenaning otasi Mendeida nimfasidan[5]. Likofron va Tsets uni Reteyaning otasi deb ham ataydilar, u Troaddagi[6] yerga Retey nomini bergan („Sifon qizining qabri“ Likofronda[7] zikr qilingan).
Feagen va Gegesippning „Pallen hikoyasi“ ga ishora qiladigan mifograf Parfeniy[8] hikoyasiga ko‘ra, Sifon qizi Pallenaning daʼvogarlariga qiz uchun u bilan jang qilishni buyuradi va shunday qilib ko‘plab mag‘lub bo‘lganlarni o‘ldiradi. Sifon qariganida, u ikki daʼvogarga (Driant va Kleyt) mukofot sifatida malika va shohlikni olish uchun bir-biri bilan aravalarda duel qilishni buyurdi. Klitni sevib qolgan Pallena ayyorlik bilan uning g‘alabasini taʼminladi (uning tarbiyachisi Driantning aravakashiga pora beradi va u arava g‘ildiraklarini mahkamlamaydi).
Sifon qizining hiyla-nayranglarini bilib, olov yoqdi va u yerda Driantni yoqishga va Pallenani pichoqlashga qaror qildi. Biroq, xudolar osmondan yomg‘ir yog‘dirdi va Sifon Klitga Pallena bilan turmush qurishga ruxsat berdi. Bu hikoya Enomay, Pelop, Gippodamiya va Mirtil haqidagi afsonani eslatadi, ammo „yumshoq versiyada“.
Nonning so‘zlariga ko‘ra, Sifon o‘z qizini sevib qolgan va kuyovdan arenadagi duelda Pallenani o‘zini mag‘lub etishni talab qilgan[9]. Pallena Dionis[10] tomonidan mag‘lub bo‘lgunga qadar ko‘plab daʼvogarlar o‘ldirildi, shundan so‘ng Dionis murtad Sifonni tirs[11] zarbasi bilan o‘ldirdi.
Ovidiyning so‘zlariga ko‘ra, Sifon Bisaltlarning shohi, Fillidaning otasi[12]. Goh erkak, goh ayol[13] bo‘lgan „ikki jinsli“ Sifon haqidagi Ovidiyning so‘zlari sirli (garchi u Tsetsning baʼzi belgilaridan keyin Protey bilan taqqoslansa ham).
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ u Strabona (Geografiya VII, fr. 11) sifoni nazvani odnim iz plemen edonov
- ↑ Konon. Rasskazi 10
- ↑ Tsets. Kommentariy k „Aleksandre“ Likofrona 583
- ↑ v tekste Tsetsa Axiroya, predlojeni konʼekturi Anxinoya ili Anxiroya
- ↑ po Kononu; u Parfeniya i Tsetsa imya jeni ne nazvano
- ↑ Tsets. Kommentariy k „Aleksandre“ Likofrona 1161; Лексикон Рошера. T. 4. Stb. 124.
- ↑ Likofron. Aleksandra 583
- ↑ Parfeniy. O lyubovnix strastyax 6
- ↑ Nonn. Deyaniya Dionisa XLVIII 91-106
- ↑ Nonn. Deyaniya Dionisa XLVIII 107—174
- ↑ Nonn. Deyaniya Dionisa XLVIII 184
- ↑ Ovidiy. Lekarstvo ot lyubvi 605
- ↑ Ovidiy. Metamorfozi IV 279—280 kratko
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rosher lugʻati. T. 4. Stb. 973.
- Mythindex.com saytida sifon)