Shon-shuhrat qo‘rg‘oni Odessa

Shon-shuhrat qoʻrgʻoni — Odessa mudofaa chiziqlaridan biri oʻrnida oʻrnatilgan yodgorlik. Ajaliq daryosi va temir yoʻl oʻrtasidagi tepalikda joylashgan. Shon-sharaf mintaqasining bir qismi hisoblanadi. 1964-1967-yillarda Odessa shahri qahramonlik mudofaasi sobiq chizigʻi boʻylab qurilgan yodgorliklar zanjiridan biri.

Tarixi

26-chegara otryadi va 3-harbiy-dengiz piyoda askarlariga bagʻishlangan. Odessa uchun janglar boshlanishi bilan otryad Primorye armiyasi nazoratiga oʻtadi va frontning orqa tomonini himoya qilish vazifasi topshiriladi. Biroq frontdagi ogʻir vaziyat tufayli chegara otryadi negizida NKVD qoʻshinlarining 26-chegara polki tuzilib, mudofaaning Sharqiy sektorida oldingi safga chiqarilgan.

Tavsifi

Yodgorlik Odessa-Voznesensk avtomobil yoʻli yaqinida Aleksandrovka qishlogʻi yoʻnalishida oʻrnatilgan. Oʻn metr balandlikdagi tik tepalik mudofaa qahramonlari bayrogʻi koʻrinishidagi nayzasimon ustun qad rostlagan. Qoʻrgʻon ostonasidagi choʻyan taxta ustiga: „Shu burilishda 26-chegara polki va 3-dengiz piyoda polkining askarlari Odessani fashist bosqinchilaridan qahramonlarcha himoya qildilar“ degan soʻzlar yozilgan. Keng old zinapoya pogʻonalaridan tepalik yonbagʻri boʻylab maydonga chiqiladi. Uning tirgak devoriga Ona-Vatan, Qizil dengiz floti va Qizil Armiya askari tasvirlangan choʻyan barelyef oʻrnatilgan. Ularning ostida shon-shuhrat timsoli — dafna shoxi bor. Shuningdek, maydonda Vatan himoyachilarining matonat ramzi sifatida — dengiz admiralteti langari oʻrnatilgan. Uning orqasida devorga „Hayot uchun oʻlimgacha kurashganlarga“ yozuvlari qayd etilgan.

Loyiha mualliflari hududning tabiiy relyefidan foydalanishgan. Ular tepalikni kompozitsiyaga asos qilib olgan va tabiiy tepalik balandligini shunchaki 10 metrga yetkazishgan.

1968-yil 28-oktabrda boʻlib oʻtgan yodgorlik ochilish marosimida Odessa mudofaasi ishtirokchilari Sovet Ittifoqi Qahramoni Ya.G.Breus va Sotsialistik Mehnat Qahramoni B.A. Shevchenko chiqish qilgan.

Yana qarang

• Odessa mudofaasi (1941)
• Shon-shuhrat xiyoboni (Odessa)
• Odessaning qahramonlik mudofaasi yodgorligi

Manbalar

• Leonid Suxovey Ular birinchi boʻlib dushman bilan uchrashishdi (Vechernyaya Odessa, 24.06.2008)