Server Omerov
| Server Abdullayevich Omerov | |
|---|---|
| Tavalludi |
1927-yil 29-sentyabr Simferopol, Rossiya SFSR, SSSR |
| Vafoti |
2004-yil 22-sentyabr (76 yosh) Simferopol, Ukraina |
| Fuqaroligi |
 SSSR Ukraina |
| Kasbi | davlat arbobi |
| Institutlar | TDTU |
| Ilmiy darajasi | Ph.D. |
| Mukofotlari |
 [1]   |
Server Abdullayevich Omerov (1927-yil 29-sentyabr, Simferopol —2004-yil 22-sentyabr, Simferopol) — Sovet davlat arbobi. Oʻzbekiston SSR qurilish vaziri. Oʻzbekiston SSR Oliy Kengashi deputati. SIKP aʼzosi. Qrim-tatar xalqi Qurultay aʼzosi (1991). Qrim-tatar xalqi majlisi deputati. Texnika fanlari nomzodi.
Tarjimai holi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1927-yil 29-sentyabrda Simferopolda tugʻilgan. Otasi — Qrim kurortlarini rejalashtirish va rivojlantirish qoʻmitasi raisi, onasi — Zeynep-Xonum shifokor. Ulugʻ Vatan urushi yillarida oilasi Boshqird Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasiga evakuatsiya qilingan. Omerovlar oilasi yarim orol fashistlardan ozod qilinganidan keyin 1944-yil aprel oyida yarim orolga qaytib keldi va 1944-yilning may oyida ular deportatsiya qilindi. Dastlab, oila Sverdlovsk viloyatida yashagan, u yerda otasi usta boʻlib ishlagan, Server esa tunuka ustasi boʻlib ishlagan[2].
Keyinchalik oila Namanganga koʻchib oʻtadi, u yerga qarindoshlari deportatsiya qilingan. Toshkent temir yoʻl transporti institutida tahsil olgan. U komendantlik soatini buzgani uchun oʻqishni bitirishiga bir oy qolganda universitetdan haydalgan — boks boʻyicha Oʻzbekiston terma jamoasi tarkibida Qrimdagi musobaqalarda qatnashgan. Shundan soʻng Server Omerov Namangandagi kanal qurilishida usta boʻlib ishlab, Irrigatsiya institutida sirtqi boʻlimida oʻqidi. Namanganga koʻchib kelganidan bir yil oʻtib, Toshkent politexnika institutining beshinchi kursiga oʻqishga kirib, uni aʼlo baholarga tamomladi.
Institutni tugatgach, „Sredazshaxtstroy“ qurilish boshqarmasi bosh muhandisi boʻlib ishlagan. Keyin Samarqanddagi Turkiston harbiy okrugi qurilish boʻlimi bosh muhandisi lavozimiga oʻtkazildi. 1960-yillargacha Samarqandda turli lavozimlarda ishlagan. Toshkentdagi uy qurilishi kombinatini boshqargan.
1964-yilda Kolxoz va sovxoz qurilishi davlat kooperativ qoʻmitasining vaziri boʻldi. Keyinchalik qoʻmita Oʻzbekiston SSR Qishloq xoʻjaligi qurilish vazirligiga biriktirildi va Omerov vazir oʻrinbosari, tez orada Oʻzbekiston SSR qurilish vaziri boʻldi. U respublika hokimiyatidagi eng yuqori martabali Qrim-tatarlaridan biri edi.
Oʻzbekiston SSR Oliy Soveti (9 va 10-chaqiriqlar) deputati[3][4].
1975-yilda SSSR rahbariyatiga Qrim-tatarlarining etnik masalasini hal qilishni talab qilgan xatni imzoladi[5].
Qrim-tatar xalqi Qurultoy aʼzosi (1991). Uni amalga oshirish boʻyicha tashkiliy qoʻmita raisi edi. Qurultoyda u parlament deputati etib saylandi. 1991—1996-yillarda parlamentda Iqtisodiyot va investitsiyalar boʻlimiga rahbarlik qilgan. Mejlis delegatsiyasi tarkibida 1992-yil fevral oyida Turkiyaga tashrif buyurgan, u yerda parlament rahbarlari Turkiya Bosh vaziri Sulaymon Demirel va boshqa qator siyosat va jamoat arboblari bilan uchrashgan[5][6]. 1995-yildan 2001-yilgacha Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qrim boʻyicha Taraqqiyot va integratsiya dasturida maslahatchi boʻlgan.
2004-yil 23-sentyabrga oʻtar kechasi u va uning rafiqasi Alime Simferopoldagi oʻz kvartirasida pichoq bilan oʻldirilgan. Qotillar oʻz kvartirasida taʼmirlash ishlarini olib borayotgan ishchilar boʻlib chiqqan[7][8].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ GA RF R7523 105 152 „Ukazi Prezidiuma Verxovnogo Soveta SSSR, prinyatie s 26 po 27-avgusta 1971 goda, i materiali k nim /k protokolu № 14/ s № 2075-VIII po № 2078-VIII. Tom 7“
- ↑ Бекирова Гульнара. „Сервер Омеров“. Крым.Реалии (2015-yil 5-oktyabr). 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-iyun.
- ↑ 3,0 3,1 Deputati Verxovnogo Soveta Uzbekskoy SSR (Devyatiy soziv) // 1976. s. 335
- ↑ Deputati Verxovnogo Soveta Uzbekskoy SSR X-go soziva (1980—1985)
- ↑ 5,0 5,1 Krimskі tatari: shlyax do povernennya krimskotatarskiy natsіonalniy rux (druga polovina 1940-x — pochatok 1990-x rokіv) ochima radyanskix spesslujb. Zb. dok. ta materіalіv. Ch.2. / Uporyad.: O. G. Bajan, Yu. Z. Danilyuk, S. A. Kokіn, O. A. Loshitskiy. — K., 2004. — 362 s.
- ↑ „N 54“. old.iea.ras.ru. 2020-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-iyun.
- ↑ „Зверски убит создатель Курултая крымских татар“ (ru). Российская газета. 2020-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-iyun.
- ↑ Константин Стогний. „Резонансные преступления“. podrobnosti (2004-yil 15-oktyabr). 2020-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-iyun.