Serbiya pasporti
Serbiya pasportlari har qanday yoshdagi Serbiya fuqarolariga beriladi va bu Serbiya tomonidan chiqarilgan xalqaro sayohatning asosiy hujjatidir.
Pasportlar Ichki ishlar vazirligi tomonidan yoki agar fuqaro chet elda istiqomat qilsa, elchixonada beriladi. Ular shaxs va fuqarolikni tasdiqlovchi hujjat sifatida xizmat qilishdan tashqari, agar kerak boʻlsa, xorijdagi Serbiya konsullik xodimlaridan yordam olish jarayonini osonlashtiradi. Fuqarolar bir vaqtning oʻzida bir nechta Serbiya pasportiga ega boʻlishlari mumkin emas.
Serbiya biometrik pasportlari 2008-yil 1-iyulda joriy qilingan.
Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amaldagi pasportlar 2007-yildan boshlab „Sayohat hujjatlari toʻgʻrisida“gi qonunga muvofiq beriladi[1]. Serbiya pasportlari Yevropa Ittifoqi standartiga mos bo‘lgan bordo qizil muqovaga ega bo‘lib, oltin harflar bilan yozilgan — REPUBLIKA SRBIJA, SERBIA RESPUBLIKASI va RÉPUBLIQUE DE SERBIE,[2] tepasida, PASOSH, PASSPORT va PASSEPORT. pastki qismi gerbga boʻlingan (ingliz va fransuz tillarida matn 2016-yilda qoʻshilgan). Hujjat ichida RFID chipi mavjudligi haqida ogohlantiruvchi biometrik pasport belgisi muqova sahifasining eng quyi qismida joylashgan. Ichki muqovada to‘q ko‘k siyohda Serbiya gerbi tasvirlangan, birinchi sahifada esa mamlakat nomi va „pasport“ so‘zi uch tilda — serb (kirill yozuvi), ingliz va fransuz tillarida yozilgan. Ichki orqa muqovada yuqorida tilga olingan uchta tilda konsullik yordami haqida maʼlumotlar mavjud[3].
Shaxsiy maʼlumotlar sahifasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya pasporti quyidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi:
- Turi ('P' — Pasport)
- Chiqaruvchi davlat kodi („SRB“ — Serbiya)
- Pasport seriya raqami
- Tashuvchining ismi
- Millati („Republike Srbije“ (Serbiya Respublikasi))
- Tugʻilgan sana (DD. MM. YYYY)
- Milliy identifikatsiya raqami (" JMBG ")
- Jinsi
- Tugʻilgan joy
- Yashash joyi
- Emissiya idorasi
- Chiqarilgan sana (DD. MM. YYYY)
- Yaroqlilik muddati (DD. MM. YYYY)
- Tashuvchining imzosi va fotosurati
Identifikatsiya sahifasida RFID chipi ham mavjud.
Tillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maʼlumotlar sahifasi serb (kirill yozuvi), ingliz va fransuz tillarida chop etiladi, shaxsiy maʼlumotlar esa serb (lotin yozuvi) tillarida kiritiladi.
Viza sahifalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pasportda vizalar va chegara shtamplari uchun mos keladigan yana 32 sahifa mavjud. Ular asosan qizil, yashil, sariq va ko‘k ranglar qatoriga ega bo‘lib, o‘rtada Serbiya gerbi tasvirlangan. Ularning pastki qismida pasportning seriya raqami teshilgan va sahifa raqamlari bilan moyboʻyoqli belgilar mavjud.
Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Berilishi mumkin boʻlgan pasportlar:[4]
- Oddiy pasport barcha fuqarolarga beriladi.
- 10 yil yoki 3 yoshdan 14 yoshgacha boʻlgan shaxslarga berilgan boʻlsa, 5 yil va 3 yoshgacha boʻlgan shaxslar uchun 3 yil amal qiladi.
- Oddiy murojaatlar uchun maksimal ko‘rib chiqish muddati 30 kun (diplomatik-konsullik vakolatxonalarida 60 kun[5]), shoshilinch murojaatlar uchun esa 48 soat. Toʻlov 3,600,00 RSD .
- Diplomatik pasport Tashqi ishlar vazirligi tomonidan diplomatlar, yuqori mansabdor shaxslar, parlament deputatlari va rasmiy davlat ishlari bilan ketayotgan shaxslarga, shuningdek, yuqorida ko‘rsatilgan shaxslarning yaqin oila aʼzolariga beriladi.
- Amal qilish muddati egallab turgan lavozimining xususiyati bilan belgilanadi — diplomatlar va mansabdor shaxslar odatda oʻz vakolatlarini qamrab oluvchi pasport oladilar.
- Rasmiy pasport barcha jihatlari bilan diplomatik pasport bilan bir xil, ammo diplomatik immunitet imtiyozlariga ega emas. U oʻrta va past mansabdor shaxslarga, shuningdek, elchixonalar va konsulliklarda diplomatik boʻlmagan xodimlarga beriladi.
- Chet elda pasport yoʻqolgan taqdirda, favqulodda sayohat hujjati konsullik tomonidan beriladi, bu Serbiya fuqarolari tomonidan mamlakatga qaytish uchun foydalaniladi.
- Dengizchining kitobi ham sayohat hujjati hisoblanadi.
Serbiya biometrik identifikatoridan foydalangan holda xalqaro sayohat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya hukumati bilan maxsus shartnomalar imzolagan baʼzi mintaqaviy mamlakatlarga sayohat qilish uchun pasport oʻrniga Serbiya shaxsiy kartalaridan foydalanish mumkin. Barcha Serbiya identifikatorlarida kontaktsiz RFID chiplari mavjud emas, shuning uchun baʼzilari toʻliq ICAO9303 muvofiq biometrik sayohat hujjatlari emas.
Serbiya fuqarolari uchun viza talablari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2020-yil holatiga koʻra, Serbiya fuqarolari 136 mamlakat va hududlarga kelganlarida vizasiz yoki vizasiz boʻlishlari mumkin edi, bu Serbiya pasporti Henley Passport Index boʻyicha sayohat erkinligi boʻyicha 40-oʻrinni egalladi[6].
Serbiya pasporti egalari vizasiz tashrif buyurishi mumkin boʻlgan mamlakatlar soni boʻyicha 2006 yildan beri dunyo miqyosida eng yaxshilangan 5 ta pasportdan biridir[7].
Kosovo aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Serbiya qonunlariga koʻra, Kosovoda tugʻilgan yoki boshqa yoʻl bilan Kosovoda qonuniy istiqomat qilgan shaxslar qonun boʻyicha Serbiya fuqarosi hisoblanadi va shuning uchun ular Serbiya pasportini olish huquqiga ega[8]. Biroq, bu pasportlar Serbiya Ichki ishlar vazirligi tomonidan berilmaydi. Buning oʻrniga ular Serbiya muvofiqlashtirish boshqarmasi tomonidan chiqariladi[9]. Ushbu maxsus pasportlar egasiga Shengen hududiga yarim yil ichida uch oydan kam boʻlmagan muddatga vizasiz[10] kirishiga ruxsat bermaydi, Serbiya Ichki ishlar vazirligi tomonidan berilgan pasportga ega Serbiya fuqarolari esa bunday imtiyozdan foydalanadilar. Serbiya muvofiqlashtirish boshqarmasi tomonidan berilgan pasport egalari Shengen hududiga sayohat qilish uchun Shengen vizasini talab qiladilar, chunki ular Shengen hududiga vizasiz kirishga ruxsat berilgan mamlakatlar roʻyxati II ilovasiga kirmaydi. Yevropa Ittifoqi Serbiyaga pasport olish uchun zarur boʻlgan tugʻilganlik toʻgʻrisidagi yozuvlarning berilishini va Serbiya tomonidan talabnoma beruvchilar tomonidan taqdim etilgan hujjatlarning haqiqiyligini tekshirish uchun qoʻllanilgan tartiblarning yaxlitligini baholashni imkonsiz deb hisobladi.
Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Passport gallery
-
Diplomatik pasport -
Rasmiy pasport
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Serbiyaning shaxsiy guvohnomasi
- Serbiya fuqaroligi qonuni
- Serbiya viza siyosati
- Serbiya fuqarolari uchun viza talablari
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Law on Travel Documents“. 2009-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ The accented E lacking.
- ↑ „Izgled biometrijskog pasoša“ (sr). Ministry of Internal Affairs. 2010-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-dekabr.
- ↑ „Putna isprava – Pasoš“ (sr). Ministry of Internal Affairs. 2010-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-dekabr.
- ↑ „Izdavanje pasoša u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Srbije“. 2009-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ https://www.henleyglobal.com/storage/app/media/HPI/HPI_Report_200706_2.pdf [formatsiz URL PDF]
- ↑ Partners. „The Henley & Partners Visa Restrictions Index Celebrates Ten Years“. www.prnewswire.com.
- ↑ „Najnovije vesti | Glas javnosti“.
- ↑ „Kako do biometrijskih dokumenata ako sam stanovnik Kosova i Metohije?“. 2013-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ „Consolidated version of Council regulation No. 539/2001, as of 19 December 2009“. 2011-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan.