Senoi

Senoi — Malayziyadagi asli qabilalari guruhi. Ovchilar va terimchilar. Senoilar Malakka yarim orolining shimoli va markazidagi ichki hududlarda (Perak, Kelantan, Paxang shtatlari), alohida guruhlari — Malakka yarim orolining gʻarbiy qismida (Selangor va Negeri Sembilan shtatlari) yashaydi. Aholi soni 40 mingga yaqin. Irqiy turi boʻyicha — veddoidlarga kiradi. Semanglar (Negritos) Jakunlar (Malakka janubidagi mongoloidlarning ajlodlaridan biriga aylangan avstraloidlarning („protoavstralomongoloidlar“ yoki „differentsiatsiyalanmagan avstralomongoloidlar“) maxsus qadimiy malay shoxlari) bilan birga Malayziyaning tub xalqlarini ozchiligini tashkil qiladi. Ular uchtasi ichida eng koʻpi hisoblanadi.

Quyidagi guruhlarni oʻz ichiga oladi:

• semay (mak serak);
• yah xut;
• mak darat;
• semok beri (bisik);
• besisiq;
• che vong (si vong);
• temiar.

Senoy tillari Avstriya- osiyo til oilasining mon-kxmer tillarining Asli (Semang-Malakka) guruhiga kiradi. Ular ikki guruhga boʻlingan:

• oʻrta Asliy (= Senoi) lanoh, temiar, semay (sakay, semnam, sabum) va jahut (yah hut) tillari bilan;
• Janubiy Asliy (= senoy va proto-malaylarning bir qismi) semok-beri, semelay (jumladan, temok lahjasi), Besisi (= Bisik) tillari bilan.

Ezoterik amaliyotlar

Baʼzi maʼlumotlarga koʻra, Senoylar baxt va ruhiy salomatlikka erishish uchun ongli tush koʻrishdan keng foydalanadilar.

Ikkinchi jahon urushidan oldin, Kayleton Styuart 1950-yillarning boshlarida chop etilgan sayyor tadqiqot bilan shugʻullangan. Keyinchalik parapsixolog Charlz Tart va oʻqituvchi Jorj Leonard Styuartning mulki va Esalen institutini markazini oshkor qilishdi.

Keyingi tadqiqotchilar Styuartning xulosalarini tasdiqlashga qodir boʻlmaganlar. 1985-yilda Uilyam Domxof „The Mystique of Dreams“ asarida Senoidagi Temmiya xalqi bilan ishlagan antropologlar ongli tush bilan tanish ekanliklarini, ammo bu ular uchun unchalik muhim emasligini taʼkidlagan.

Havolalar

• http://www.pereplet.ru/text/pogadaev05apr10.html
• http://www.garshin.ru/linguistics/languages/australo-asian/austric/austro-asiatic/aslian.html
• „Senoy orzulari nazariyasi: afsona, ilmiy usul va orzular harakati“(Inglizcha) ) Uilyam Domxof.
• „Senoyning sotilishi“ (Wayback Machine saytida 2021-02-13 sanasida arxivlangan)(Inglizcha) ) Anna Faraday va Jon Wren-Lyuis
• „Maqolalar, kitoblar, eslatmalar va Senoi haqida qisqacha maʼlumot“ va „Kilton Styuart va ajoyib Senoi orzulari bahsi“(Inglizcha) ) Richard Uilkerson
• Seno bibliografiyasi(Inglizcha) )