Sariq suv kasalligi

Sariq suv kasalligi — istisqo, organizm bo'shliqlari (plevra, qorin, bo'g'im va boshqalar) to'qimalari, moyak pardalari va boshqa a'zolarda suyuqlik to'planishi. Bu kasallik ko'pincha yurak qon-tomir xastaliklarida, o'smalar, buyrak kasalligida, ochlikda, ayrim zaharlanishlarda kuzatiladi.

Alomatlari

Yurak kasalliklarida oyoqlarda shish paydo bo'ladi, asta-sekinlik bilan tananing yuqorisiga chiqadi. Buyrak kasalligida shishlar yuzda paydo bo'ladi, so'ng butun tanani qoplab oladi. Kasallik boshlanganida siydik pufagida kuyishish seziladi. Jigar kasalligida esa qorin istisqosi paydo bo'ladi. "Istisqo turlarining hammasida oldin ikki oyoq, keyin qo'l, ko'z va oyoq barmoqlari ham shishadi. Istisqoning hamma turlari ham qattiq tashnalik va nafas qisishisiz bo'lmaydi, suvga tashnalik kuchliligidan ovqatga ishtaha oz bo'ladi" — deydi Ibn Sino.

Turlari

Sharq tabobatida "sariq suv kasalligi" nomi bilan atalgan va qadimdan tabiblarni tashvishga solgan istisqoning bir necha turlari bo'lib, inson tanasining qaysi a'zosi sohasida joylashganiga qarab nomlangan va har birining davolash tartibi va usullari qo'llangan. Masalan, XVI asrda yashagan Shahobiddin Abdulkarim o'g'li "Kasalliklar davosi" risolasida ushbu xastalikning tabiiy, zaqqiy, lahmiy turlari borligini ta'kidlab, ayrim mamlakatlarda boshqa nomlar bilan ham atalashini aytadi.

Tabla istisqosi

"Tabla" so'zi nog'orni anglatadi. Demak, istisqoning bu turi "nog'orasimon istisqo" deb atalgan. Ibn Sinoning yozishicha, kasallikning bu turiga yel sababchi bo'ladi. Odam qorni yeldan meshkobday qappayib, qo'l bilan chertilsa, nog'oraga o'xshab daranglaydi. Shahobiddin tabib bu kasallikka pishirilgan sarimsoqni asalga qo'shib, qirq kun yedirilsa, bod – qorindagi yel ketib, bemor tuzalishini aytadi. Echkining sutini kanakunjut moyiga aralashtirib, to'rt oy berilsa ham bemor tuzalishi aytib o'tilgan.

Zaqqiy istisqosi

Zaqqiy istisqosi — qorinda zardob suvi yig'ilishi. Shahobiddin tabib bunday kasallik bilan og'rigan bemorlarni birdan-bir tuzalish yo'li — kindik ostidan teshib, naycha orqali zardobni tortib olishni taklif qiladi.

Lahmiy istisqosi

Lahmiy istisqo — qorinda shish, jigarda tugun paydo bo'lishi. Birinchi bosqichdan davosiz kasallikka aylanishi mumkin.