Sabra isroilliklar

Sabras ― (birlik „sabra“ (kaktus), ibroniycha hđr‎; birlik erkak r. „tzabar“, ayol r „tsabarit“, koʻplik erkak r. „tsabarim“, pl. ayol. „zabariyot“) Isroilda tugʻilgan yahudiylar uchun atama.

2017-yil holatiga koʻra, isroillik yahudiylarning 76 % Sabralar, 45 % ikkinchi yoki undan koʻp avloddagi Sabralardir.

Terminning tarixi

Bu atama birinchi marta 1931-yil 18-aprelda jurnalist Uri Keysari tomonidan Doar ha-Yom gazetasida chop etilgan „Biz kaktus barglarimiz!“ maqolasida ishlatilgan; maqolada u tubjoy isroilliklarning yangi repatriantlarga nisbatan tashqi magʻrur munosabatiga qarshi chiqdi. Tikanli choʻl oʻsimligi (Tikanli nok) bilan qiyoslash, shirin va mayin mevasi tikanli poʻst bilan qoplangan boʻlsa, Kibbutznik sabraning tashqi koʻrinishi „tikanli“, lekin ichi „yumshoq“ va „shirin“ ekanligiga ishora qiladi.

Siyosiy maʼnoda, sionistik harakat bu atamani „yangi yahudiy“ ni maqtash uchun ishlatgan, uning qiyofasi XX-asrning boshida yaratilgan. Chet elda tugʻilgan va stereotipik tasvirga koʻra, „burjua“, „yangi yahudiy“ boʻlgan yahudiylarning „eski“ turiga qarama-qarshi boʻlib, koʻchmanchi, haydovchi va mehnatkashlarning turini ifodalaydi. „Keksa yahudiy“ oʻzini himoya qilish uchun hech narsa qilmadi, sabra esa qoʻlida qurol bilan vatanni himoya qiladi.

"Ibroniycha" „tsabar“ soʻzi aslida jargon edi, lekin asta-sekin Isroilning fuqarosi yahudiyni tasvirlash uchun xizmat qiladigan tartibga aylandi. Bu soʻz jargon boʻlgan paytda, urgʻu birinchi boʻgʻinga, meʼyorlashtirilganda esa, aksariyat zamonaviy ibroniycha soʻzlardagidek, oxirgi boʻgʻinga tushdi.

Adabiyotlar

• Рубинштейн А. „Конец мифа о сабре“,. От Герцля до Рабина и дальше. Сто лет сионизма, 2 3000 экз, МЕТ, 2002 — 227—269 bet. ISBN 985-436-376-7.