Sabina ayollarini o‘g‘irlash
Sabina ayollarini oʻgʻirlash (italyancha: Ratto delle sabine) ― florensiyalik haykaltarosh Jamboloni tomonidan yaratilgan marmar haykaltaroshlik guruhi boʻlib, mannerist haykaltaroshlikning klassik namunasi, ushbu ustaning taniqli durdona asaridir.
Shartli ravishda kompozitsiyada rimliklar tomonidan Sabina ayollarini oʻgʻirlash haqidagi Rim afsonasidan (" Sabin urushi „ deb ataladigan) sahna tasvirlangan deb taxmin qilinadi[1].
Haykal oq marmardan yasalgan boʻlib, Florensiyaga olib kelingan eng katta toʻplam hisoblanadi. Bu haykal orqali Gʻarbiy Yevropa haykaltaroshligida birinchi marta bir necha nuqtai nazardan koʻrish mumkin boʻlgan uch figurali kompozitsiya yaratildi[2].Shuningdek Jamaboloni, bronza relyefli marmar poydevor ham yaragan. 1583-yilda bu haykal Florensiyadagi Loggia dei Lanzi mayddoniga oʻrnatilgan.
“Ushbu haykaltaroshlik guruhini yaratishda usta aniq bir maqsadni koʻzlamagan edi — u faqat marmardan monumental haykal yasash qobiliyatiga shubha qilgan tanqidchilarni jim qilmoqchi edi. Bolonya unga eng qiyin boʻlgan kompozitsiyani tanladi — qarama-qarshi belgilar va umumiy harakat bilan birlashtirilgan uchta raqam. Haykaltaroshning zamondoshlari olimlari bu guruh nimani anglatishini muhokama qilib, nihoyat, unga eng mos nom „Sabin ayollarini oʻgʻirlash“ degan xulosaga kelishdi"[3].
Haykalda uchta inson qiyofasi tasvirlangan: Rim, Sabin ayoli va Sabin erkak. Muallif tomonidan oʻylangan fikr, ushbu haykalda sevgi va sevgi kurashining metaforasini tushuntirish edi.
Tarkibiy jihatdan, S-shaklidagi plastik chiziqlarni bogʻlash yordamida raqamlar orqali, xuddi „spiralga oʻralgan“: Figura serpentinata koʻrinishini tasvirlash koʻzda tutilgan. Jamboloni bu asari bilan oʻzining mohirligini koʻrsatishga harakat qildi. U nafaqat bir tomondan, balki har tomondan badiiy taassurot qoldiradigan shunday keng koʻlamli kompozitsiya yaratishga qaror qildi. Ilgari bunday kompozitsiyalar faqat bronzadan yasalgan va juda kichik hajmda yaratilgan. Jamboloni oʻz maqsadiga erishdi, ammo bu unga oʻzi tasvirlagan guruhning holati tabiiyligining yoʻqoltilishi orqali erishildi. Shakllar „osonlik bilan oʻzlarining yaxshi mashq qilingan xoreografik mashqlarini bajaradilar, ammo bu yerda, deyarli barcha ellinistik haykallarda boʻlgani kabi, hissiy maʼno umuman yoʻq. Va, albatta, haykaltaroshlik guruhi mutanosiblik va oʻychanlik bilan zavqlanadi, lekin u haqiqiy pafosni his qilmaydi“.
Jamboloni 1582-yilda Pietro Frankavilla yordamida haykalni tugatdi va Franchesko deʼ Medichi bu haykalni yoqtirib qoladi.1583-yil yanvar oyida uni Piazza della Signori maydonidagi Loggia dei Lanzi-ga oʻrnattirdi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Liam E. Semler, The English Mannerist Poets and the Visual Arts 1998, ISBN 978-0-8386-3759-3, page 34.
- ↑ Самин Д. К.. 100 великих памятников, 100 великих. Вече, 2009. ISBN 978-5-9533-4193-6.
- ↑ „The Rape of the Sabine Women“ (deadlink). 4-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-oktabr 2013-yil. [sayt ishlamaydi]
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
VikiOmborda Похищение сабинянок mavzusi boʻyicha mediafayllar bor- Poxiщenie sabinyanok
