Mavlud
Milod[1], Mavlud yoki Kristmas – har 25-dekabr kuni Isoning tugʻilgan kuni sharafiga nishonlanadigan bayramdir.[2][3] Xristianlarda bu bayram Tugʻilish Bayrami yoki Muborak Tugʻilish deb bilinadi. Mavlud, mavlid annabiy (arab. — tugʻilish, paygʻambarning tugʻilgan kuni) — Muhammad paygʻambarning tugʻilgan kuni bilan bogʻliq bayram. Rabiulavval oyining 12 kuni nishonlanadi. Musulmon mamlakatlarida Mavlud kuni duolar, paygʻambar shaʼniga madhiyalardan iborat sheʼrlar oʻqiladi, sadaqalar beriladi, ruhoniylarning yigʻilishlari oʻtkaziladi.[4]
Mavlud, har yili dunyoning birqancha xristian davlatlari tarafidan 25-dekabr kuni boshlab 26-dekabr oqshomigacha nishonlanadi. 24-dekabr kunini esa Mavlud Arafasi deb atashadi. Birqancha davlatlarda esa Mavlud taʼtili Yangi yil taʼtili bilan birlashtiriladi va bir necha kun taʼtil qilinadi. Pravoslav mazhabi esa bu bayramni Julian taqvimiga koʻra nishonlaydi. Julian taqvimida 25-dekabr 7-yanvarga teng keladi.
Mavlud Bayramida koʻpgina xristian oilalari archa daraxtini turli tuman chiroqlar, zarlar va oʻyinchoqlar bilan bezatadilar. Har yili Mavlud bayramidan oldin oilaning bolalari Santa Klausdan oʻzlari xohlagan sovgʻani olib kelishini tilab xat yozadilar. Ota-onalar uyda yasatilgan archa daraxtining tagiga bolalari uchun ular istagan sovgʻalarni qoʻyadilar. Bolalar esa u sovgʻalarni ular uhlayotgan vaqt Santa Klaus qoʻyib ketganiga ishonadilar.
Mavlud bayramida xristian oilalarida Mavlud yeguliklari pishiriladi. Xristian davlatlarining hammasida bu yeguliklari birbiridan farqli. Lekin ko'pincha Mavludda kurka pishiriladi. Dasturxon ustiga omela daraxtining yaproqlari toʻkiladi. Ovqatdan keyin Mavlud pudingi deb nomlangan shirinlik tortiladi.
Manbalar[tahrir]
- ↑ Узбекско-русский словарь, Ташкент, 1941 г., МИЛОД религ. рождение Иисуса, рождество христово; милоддан илгари до рождества христова.(s.265)
- ↑ The Global Religious Landscape | Christians. Pew Research Center (December 18, 2012). May 23, 2014.
- ↑ Christmas Strongly Religious For Half in U.S. Who Celebrate It. Gallup, Inc. (December 24, 2010). December 16, 2012.
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Qoʻshimcha[tahrir]
- Bowler, Gerry, The World Encyclopedia of Christmas (October 2004: McClelland & Stewart). ISBN 978-0-7710-1535-9
- Bowler, Gerry, Santa Claus: A Biography (November 2007: McClelland & Stewart). ISBN 978-0-7710-1668-4
- Comfort, David, Just Say Noel: A History of Christmas from the Nativity to the Nineties (November 1995: Fireside). ISBN 978-0-684-80057-8
- Count, Earl W., 4000 Years of Christmas: A Gift from the Ages (November 1997: Ulysses Press). ISBN 978-1-56975-087-2
- Federer, William J., There Really Is a Santa Claus: The History of St. Nicholas & Christmas Holiday Traditions (December 2002: Amerisearch). ISBN 978-0-9653557-4-2
- Kelly, Joseph F., The Origins of Christmas (August 2004: Liturgical Press). ISBN 978-0-8146-2984-0
- Miles, Clement A., Christmas Customs and Traditions (1976: Dover Publications). ISBN 978-0-486-23354-3
- Nissenbaum, Stephen, The Battle for Christmas (1996; New York: Vintage Books, 1997). ISBN 0-679-74038-4
- Restad, Penne L. (1995). Christmas in America: A History. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-509300-1.
- Rosenthal, Jim, St. Nicholas: A Closer Look at Christmas (July 2006: Nelson Reference). ISBN 1-4185-0407-6
- Sammons, Peter (May 2006). The Birth of Christ. Glory to Glory Publications (UK). ISBN 978-0-9551790-1-3.
Havolalar[tahrir]
- Christmas: Its Origin and Associations, William Francis Dawson tomonidan, 1902, Project Gutenbergdan