Kontent qismiga oʻtish

Roadster (avtomobil)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mazda MX-5 (2016-yil)
Ford Model A roadster (1931-yil)

Roadster (shuningdek, oʻrgimchak) – sport koʻrinishi yoki xarakteriga urgʻu berilgan, tepa qismi ochiq ikki oʻrindiqli avtomobil[1][2]. Dastlab ob-havoga qarshi himoyalanmagan ikki oʻrindiqli avtomobillar uchun „Amerika“ atamasi qoʻllanilishi xalqaro miqyosda keng tarqaldi. Keyinchalik, ikki oʻrindiqli kabrioletlarni oʻz ichiga oladigan soʻzga aylandi. Roadster 1950-1960-yillarda „Amerika Qo‘shma Shtatlari Avtoklubi“ (USAC) chempionati poygasida, shu jumladan "Indianapolis 500" da boshqariladigan poyga avtomobillari uslubi edi. Ushbu turdagi poyga avtomobili oʻrnini dvigateli orqaga oʻrnatiladigan avtomobillar egalladi.

Etimologiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vanderbilt kubogi uchun raqobatlashayotgan dastlabki roadster

„Rodster“ atamasi XIX asrda Qoʻshma Shtatlarda paydo boʻlgan va sayohat qilish uchun mos otni tasvirlashda ishlatilgan[3][4]. Asr oxiriga kelib, bu taʼrif velosiped va uch gʻildirakli transport vositalarini oʻz ichiga olgan holda kengaytirildi[5]. 1916-yilda Amerika Qo‘shma Shtatlari „Avtomobil muhandislari jamiyati“ roadsterni quyidagicha taʼrifladi: „ikki yoki uchta oʻrindiqli ustki qismi ochiq avtomobil. Unda transport vositalariga chiqishda foydalaniladigan qism yoki orqa tomonida qoʻshimcha oʻrindiqlar boʻlishi mumkin“[6]. Unda bir qator oʻrindiqlarga ega boʻlganligi sababli, haydovchi va yoʻlovchi uchun asosiy oʻrindiq odatda sayohat avtomobillarida boʻlganidek, shassidan uzoqroqda joylashgan[4][7]. Roadsterlarda odatda usti yopiladigan boshqaruv paneli mavjud boʻlgan[7]. Buyuk Britaniyada tarixan „ochiq ikki oʻrindiqli“ va „ikki oʻrindiqli sayyoh“ atamalari afzal koʻrilgan.

  1. Pollard, Elaine, ed (1994). "R". The Oxford Paperback Dictionary (Fourth nashri). Oxford, UK: Oxford University Press. p. 692. ISBN 0-19-280012-4. "roadster noun an open car without rear seats." 
  2. „Glossary“,Encyclopedia of American Automobiles. New York, NY USA: E. P. Dutton, 1971 — 215–217 bet. ISBN 0-525-097929. „Roadster. A two-passenger open car of sporting appearance.“ 
  3. Webster, Noah; Goodrich, Chauncey A.; Porter, Noah (1861). "Roadster". Roadster. Springfield, MA US: G. and C. Merriam. p. 959. 
  4. 4,0 4,1 Haajanen, Lennart W.. Illustrated Dictionary of Automobile Body Styles, Illustrations by Bertil Nydén; foreword by Karl Ludvigsen, Jefferson, NC USA: McFarland, 2003 — 113 bet. ISBN 0-7864-1276-3. 
  5. Porter, Noah, ed (1898). "Roadster". Roadster. Springfield, MA US: G. and C. Merriam. p. 1246. 
  6. Society of Automobile Engineers, Nomenclature Division. „What's What in Automobile Bodies Officially Determined“ (pdf). Nomenclature Division, Society of Automobile Engineers (1916-yil 20-avgust). Qaraldi: 2012-yil 31-may. „Here it is, with other body types and distinctions, officially determined recently by the Nomenclature Division of the Society of Automobile Engineers:“.
  7. 7,0 7,1 Clough, Albert L.. A dictionary of automobile terms. The Horseless Age Company, 1913.