Rankovichlarning eski uyi
Rankovichlarning eski uyi (serbcha: Стара задружна кућа Ранковића) ― Drajevats qishlogʻida, Obrenovats shahar okrugi hududida joylashgan. Bino madaniy yodgorlik sifatida koʻchmas madaniy meros obyekti hisoblanadi[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Arxitektura, funktsional va fazoviy kontseptsiyasi tufayli Drajevatsdagi eski Rankovichlar uyi shumadiy uyi[2] turiga kiradi, uning qurilish usuli markaziy Serbiya va Shumadiya hududlari uchun xosdir. Bu XIX asrning birinchi yarmidagi qishloq zadrujniy uyining[3] rivojlangan turiga tegishli.
Uyning tavsifi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uyning qurilishi tabaqalanish davriga va boy sinfning shakllanishiga ishora qiladi, yaʼni XIX asr boshlariga kelib, u birinchi muhim turar-joy binolarini qurishi mumkin boʻlgan moddiy vositalarga ega edi. Qadimgi Bolqon meʼmorchiligining asosiy elementlaridan foydalangan holda[4] qishloq uylarini qurishda qurilish materiallaridan foydalanish, binolarni rejalashtirish va pardozlash detallari bilan bogʻliq yangiliklar kiritiladi. Uy toʻrtburchaklar shaklida boʻlib, oʻlchamlari 15 × 15 m, markaziy joylashuvi, toʻrtta xona — uchta xona va bir-biriga qarama-qarshi joylashgan ikkita eshikli „uy“ (oʻchoqli xona). Uy moloz toshga qalin eman nurlariga oʻrnatilgan yarim yogʻochli struktura yordamida qilingan. Devorlari suv bilan toʻldirilgan, tomning tuzilishi yogʻoch rafter oyoqlari va toʻsinlardan yasalgan, tomi laganda plitkalaridan qilingan. Chuqur markaziy ayvon tashqi tomondan kemerli arkadalar bilan qoplangan va keyinchalik yogʻoch panjaralar qoʻshilgan. Deraza teshiklarining gorizontal ritmiga ega tinch jabhalar va ayvon, ohak bilan oqartirilgan, tomning katta choʻqqilari estetik jihatdan oʻziga xos elementlardir[5]. Rankovichlar oilasining uyi[6] 1980-yillarning boshida qishloq chetidagi asl joyidan Drajevatsdagi sakkiz yillik maktab hovlisiga koʻchirilgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Belgrade City Institute for the Protection of Cultural Monuments/Old Cooperative House of Ranković Family, Draževac“.
- ↑ Живковић, Н.. Исконска хармонија-народно градитељство општине, 2007, Београд: Сопот.
- ↑ Живковић, Н.; Крстановић, Б.. Историјски развој подручја, 1995, Београд: Колубара 2.
- ↑ Радовић, Р.. Нова антологија кућа, 2007, Београд.
- ↑ Живковић, Н.. ). Народно градитељство-споменик културе данас, 2007, Београд.
- ↑ Јаковљевић, З.. Спасавање Старе задружне куће у селу Дражевцу. ”. Гласник друштва конзерватора Србије (1995).