Qobiq modeli

Fizikada qobiq modeli quyidagilarni anglatishi mumkin:Nuklonlarning o’zaro ta’siri natijasida hosil bo’ladigan o’rtacha sferik simmetrik potensial alohida nuklonlarning harakati va o’zaro ta’siriga qarab o’zgarishi mumkin. Nuklonlarning o’zaro ta’siri esa to’lgan qobiqdan tashqarida joylashgan tashqi nuklonlarning miqdoriga bog’liq. Tashqi nuklonlar soni katta bo’lmaganda yadro potensiali va shakli sferik simmetrikligicha qoladi. Bu holda yadroning uyg’ongan holatlari bir zarrali sathlardan va yadrodagi tebranishlar natijasida hosil bo’lgan energetik sathlardan iborat bo’ladi. Tashqi nuklonlarning soni ortishi bilan nuklonlar harakatining yadro potensialiga ta’siri ortadi. Yadro sferik shaklining turg’unligi kamayadi. Nihoyat, tashqi nuklonlar soni yetarlicha katta bo’lganda yadroning sferik simmetrik shakli turg’un bo’lmay qoladi, yadro deformatsiyalanadi. Bunday deformatsiyalangan yadro ma’lum bir o’q atrofida aylanishi mumkin va unda aylanish energetik sathlari hosil bo’ladi. Tebranish energetik sathlari pasayadi va bir zarrali sathlar xarakteri ham o’zgaradi. Tashqi nuklonlar soni yanada ortishi bilan ularning kollektiv harakati ta’siri ortib, to’la qobiqlarda tashkil topgan yadro o’zagi ham deformatsiyalanishi mumkin.

Yadro sirti aylanuvchi ellipisoid shakliga ega bo’lgan holler uchun Nilson energiya sathlarini nisbiy joylashishida kutilishi mumkin bo’lgan o’zgarishlarni qobiq modeli asosida hisoblab chiqdi. Sferik simmetrik potensialdan nosferik potensialga o’tganda l va j kvant sonly harakatning doimiyligi saqlanmaydi. -momentning yadroning simmetriya o’qiga proyeksiyasining har bir qiymatiga mos sathlar har xil energiyaga ega bo’ladi, ga nisbatan aynishlik bartaraf qilinadi. Lekin simmetriya o’qining har ikkala yo’nalishi ham teng huquqli bo’lganidan ning ishorasiga nisbatan aynishlik saqlanadi. Deformatsiya ta’sirida har bir sath sathga ajralgan va bunda ning har bir qiymatiga alohida sath to’g’ri keladi. Ajralish kattaligi yadroning deformatsiya parametri ga bog’liq bo’ladi.

Nosferik aksial simmetriyali maydonda hosil bo’luvchi bir zarrali holatlarni Nilson hisoblagan. U biror yo’nalishga nisbatan simmetriyaga ega bo’lgan ossilyator potensialidan foydalandi va kuchli spin orbital ta’sirni hisobga oldi:

• Yadro qobig'ining modeli, proton va neytronlarning atom yadrosida qanday joylashishi
• Elektron qobiq, elektronlar atom yoki molekulada qanday joylashtirilganYadro qobig'i modelini joriy etish Yadro fizikasi va yadro kimyosida yadro qobig'i modeli - bu atom yadrolarining energiya sathlarini tavsiflash uchun Pauli nomuvofiqligi tuzilishidan foydalanadigan model. Yadro qobig'i modeli mustaqil ravishda 1949 yilda xonim M.G. Mayer va JHD Jensen tomonidan taklif qilingan. Yadro qobig'i modellari nazariyasi va simmetriya printsipi kashf etilganligi sababli fizika bo'yicha Nobel mukofoti 1963 yilda berildi. Yadro qobig'ining model qismi atomdagi elektronlarning joylashishini tavsiflash uchun atomning elektron qatlamiga o'xshaydi. Qobiq to'ldirilganda, ayniqsa, barqaror bo'ladi. Yadro qobig'i modeli atomdagi subatomik zarralarning joylashishini tavsiflaydi. Protonlar va neytronlar to'ldirilganda, ma'lum bir yadro qobig'i bilan to'ldirilganda nuklid barqarorroq bo'ladi.

Qobiq modeli soʻzini bildiruvchi bir necha sahifa topildi. Ushbu sahifaga sizni olib kelgan maqoladagi tegishli ishoratni bu yerga emas, toʻgʻri kerakli maqolaga yoʻnaltirishingiz mumkin.

• SHELL modeli