Pyotr Lazerevich Voykov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Pyotr Lazarevich Voykov (13-avgust 1888, Kerch — 7-iyun 1927, Varshava) — Inqilobchi, sovet siyosiy va davlat arbobi, rsdlp aʼzosi 1903-yildan (1917-yil avgustdan bolshevik), diplomatik ishchi, 1927-yilda Varshavada beloemigrant Boris Koverdada oʻldirilgan[1][2][3]. 1918-yilda Ekaterinburgda sobiq rus imperatori Nikolay II[6] va uning oila a'zolarini otish[4] qabul qilganlardan biri edi.

Qotillik[tahrir | manbasini tahrirlash]

1  Kerch Kerch-enikalsky shahar Feodosiya County Taurida viloyati master metallurgiya zavodi oilasida[5] (boshqa manbalarga koʻra — diniy seminariya oʻqituvchisi yoki gimnaziya direktori)[6], kichik rus dehqonlar, raznochinets Lazar Petrovich Voykov va uning xotini Aleksandra Filippovna (nee Ivanova) bir ona, 1869-1953)[7][8][9].

General Dumbadzega suiqasd (1907)[tahrir | manbasini tahrirlash]

1906-yil yozida RSDLP jangovar guruhiga qoʻshildi[6]. 1906-yil kuzida, inqilobiy tartibsizliklar oʻrtasida Yalta favqulodda himoya holatida eʼlon qilindi. Shahar hokimi General I. A. Dumbadze shaharni avtoritar usullar bilan boshqargan, "mutlaqo mustaqil, "tez va qatʼiy", har doim Senatning mavjud qonunlari va fikrlarini hisobga olmagan"[10]. 26-fevral (12-mart) 1907-yil Nikolaev ko'chasidagi Yalta yozgi uylaridan birining balkonidan Dumbadzening aravachasiga bomba tashlandi. Dumbadzening portlovchi to'lqini aravachadan chiqib ketdi; u osongina chizilgan va chizilgan (portlash bilan qopqoqning visorini yirtib tashladi). Kucher va otlar yaralangan. Dumbadzening qo'riqchisi uyga qochib ketdi, ammo bombardimonchi o'zini otishga muvaffaq bo'ldi. Dumbadze "darhol uning aholisi haydab, erga yozgi yoqish uchun askarlar buyurdi saytida, lekin har qanday mol-mulkni olib, ularni man"[10]. Uning buyrug'iga ko'ra, askarlar olovni o'chirishga to'sqinlik qilib, ko'chani yopishdi; qo'shni uy ham talon-toroj qilindi.[11].

Dumbadzga qilingan urinish sotsialistik inqilobchilar partiyasi ("uchuvchi jangovar guruhlardan"biri) tomonidan tashkil etilgan. Menshevik Pyotr Voykov[12] suiqasdda ishtirok etgani uchun tarixiy hujjatlar tasdiqlanmagan.

1919-yil mart oyida quyidagi tuzilma bilan isteʼmolchilar kooperatsiyasi tizimi yaratildi: birlamchi iste'molchilar jamiyati — raysojuz — gubsoyuz — Centrosoyuz. Shunday qilib, sovet Markaziy Ittifoqi va sovet iste'molchilar kooperatsiyasi — parastatallar paydo bo'ldi, ular hamkorlikning ba'zi belgilarini saqlab qolishdi Rossiya Federatsiyasining Markaziy Ittifoqi-Tarix. Shu bilan birga, mart oyida 30 yoshli Voykov yangi Markaziy Ittifoq rahbariyatiga kirib, boshqaruv raisi o'rinbosari lavozimiga tayinlandi.

Oktyabr beri 1920-yil, Markaziy Ittifoqi kengashi raisi oʻrinbosari qoladi, tashqi savdo Xalq komissarligi Kengashi kiritilgan. 1921-yil sentyabr oyida "Severoles" aralash davlat-kapitalistik tresti[5] raisining oʻrinbosari etib tayinlandi (ishonch 1929-yilda NEPning oxirida VSNXGA topshirildi)[13].

Iri ran Kurlandskiy va Lobanov Voikov xodimlarining fikriga koʻra, imperator oilasining xazinalarini, qurol-yarog ' va olmos fondini, shu jumladan Pasxa tuxumlarini K.G.Faberge, juda past narxlarda[6]. Ammo shuni unutmangki, ushbu reklama fuqarolar urushi vayron boʻlgan mamlakatda xalq xoʻjaligini tiklash uchun mablag ' topish zarurati bilan bogʻliq edi.

Biroq, Faberge tuxum mart 1922-yil[14] faqat Gohrana (Vneshtorg) saqlab qoldi, va faqat 1928-1932-yillarda sotilgan."antikalar" idorasi orqali.

Xotirani abadiylashtirishga qarshi kampaniya[tahrir | manbasini tahrirlash]

1927-yil 7-iyunda Voykov Varshava temir yoʻl stantsiyasida Boris Koverdadan yaralangan va bir soatdan keyin vafot etgan. Koverda nima uchun otilgani haqida soʻradi: "men Rossiya uchun, millionlab odamlar uchun qasos oldim"[15].

"Javoban" oʻldirilishi Voykov bolsheviklar hukumati beixtiyor qatl[16] Moskvada 9-iyun 1927-yil kechasi sobiq Rossiya imperiyasi zodagonlari vakillari, yo turli ayblovlar bilan qamoqxonalarda vaqtida edi, yoki hibsga olindi Voykov oʻldirilganidan keyin[17].

Voykovning oʻldirilishi ("Varshava kabi burchakdagi qotillik") Metropolitan sergius (Stragorodskiy) ning" 1927-yil Deklaratsiyasi "da qayd etilgan. Polsha sudi Koverdni umrbod qamoq jazosiga hukm qildi, uning oʻrniga 15 yillik mehnat jazosi berildi. 1937-yil 15-iyunda ozodlikdan mahrum etilib, u amnistiya qilindi va ozod qilindi[18].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Besedovskiyning xotiralaridan boshlab, shubhasiz haqiqat sifatida, Kurlandskiy va Lobanov oʻzlarining eslatmalarida, Voykov nafaqat qirol oilasini otib tashlashni tashkil etibgina qolmay, balki sobiq qirolning kichik yoshdagi bolalarini ham oʻz ichiga olgan mutlaqo har bir kishini otib tashlashni talab qilgan va hatto bu erda ishtirok etishga qadar shaxsiy ishtirok etgan (!) va jasadlarni yoʻq qilish. ushbu ayblovlarning apogeyi Besedovskiy "imperatorning barmog'idan yoqut bilan qimmatbaho uzukni o'g'irlagan".

1990-larning boshiga "Voykovskaya" metro stantsiyasini va uning xotirasiga nomlangan boshqa obʼektlarni qayta nomlashning birinchi urinishlari kiradi. Yana bir bor, Voykov bilan bogʻliq toponimiyaning dolzarbligi masalasi 2015-yilda koʻtarildi[19]. O'tkazilgan munozarada juda qutblangan baholar aniqlandi. Misol uchun, KPRF Voykov "Sovetlarning qahramonlari" qatoriga kiradi va uning nomi ko'chalar va boshqa ob'ektlar nomlarida[20] ishlatilishi kerak, deb hisoblaydi. —[21] Aholining antisemitizm nuqtai nazaridan qo'llab-quvvatlanishiga qarab, yahudiylarning kelib chiqishi haqidagi mish-mishlar tashlandi va faol muhokama qilindi. Tarixchi Oleg Budnitskiy[22] Voykovning haqiqiy ismi pinxus Lazarevich Weiner 1918-yil iyul oyida vafot etgan.

Rossiya federatsiyasi bosh prokuraturasining tergoviga koʻra, Pyotr Voykov qirol oilasini otib tashlash uchun ovoz berishda ishtirok etgan va sulfat kislota[4][23], ammo bu tadbirlarda boshqa har qanday urushlarda qatnashmagan[4].

  1. ↑ „Войков Пётр Лазаревич в словаре «Деятели революционного движения в России» (1927—1934)“. 29-oktabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-avgust 2015-yil.
  2. ↑ Войков Петр Лазаревич // Уральская историческая энциклопедия
  3. ↑ „Загадка товарища «У»“. istpravda.ru. 29-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-iyul 2016-yil.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Сергей Фролов.Войков не убивал царя и его семью. «Совершенно секретно», No.43/372
  5. ↑ 5,0 5,1 Войков, Пётр Лазаревич//Большая Советская энциклопедия
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 „Справка о деятельности П. Л. Войкова, подготовленная ИРИ РАН“. Официальный сайт Владимира Мединского (8-fevral 2011-yil). 6-avgust 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-iyul 2016-yil.
  7. ↑ „Керчь — это мой город“. 10-iyun 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-iyun 2022-yil.
  8. ↑ Международный институт генеалогических исследований
  9. ↑ Г. Н. Губенко «Пётр Лазаревич Войков». Краткий биографический очерк. Симферополь: Крымиздат, 1959. В книге помещены фотопортреты родителей.
  10. ↑ 10,0 10,1 Иванов А. Истинно-русский грузин. Ялтинский градоначальник генерал-майор Иван Думбадзе//Сайт православного информационного агентства «Русская линия»
  11. ↑ Русское слово, 27 февраля 1907 года.
  12. ↑ Войков Петр Лазаревич
  13. ↑ Малая советская энциклопедия, Т. 7, Стлб. 724—725
  14. ↑ Жуков Ю. Н.. Операция "Эрмитаж". Вагриус, 2005 — 52-53 bet. 
  15. ↑ Новости | Поэзия и проза - литературный портал Стихия“. stihiya.org. Qaraldi: 3-noyabr 2015-yil.
  16. ↑ Подобная казнь заложников современниками трактовалось как продолжение политики красного террора (Долгоруков П. Д.. Великая разруха. Воспоминания основателя партии кадетов 1916 — 1926. Москва: ЗАО «Центрполиграф», 2007 — 341 bet. )
  17. ↑ Долгоруков П. Д.. Великая разруха. Воспоминания основателя партии кадетов 1916 — 1926. Москва: ЗАО «Центрполиграф», 2007 — 341 bet. 
  18. ↑ Пагануцци П. (1987). Борис Сафронович Коверда (Кадетская перекличка nashri). pp. 36. http://xxl3.ru/kadeti/koverda.htm. 
  19. ↑ Первоиерарх РПЦЗ просит Собянина убрать имя Войкова с карты Москвы // Интерфакс-религия, 10 августа 2015 г.
  20. ↑ Таисия Бекбулатова. Двадцать пять лет гордости // газета «Коммерсантъ», № 154, 26 августа 2015 г., стр. 5.
  21. ↑ Войкову не место в топонимике Москвы, считают в Церкви // Интерфакс-религия, 21 июля 2015 г.
  22. ↑ «Войков и другие», передача «Дилетанты» радиостанции «Эхо Москвы» с участием О. В. Будницкого.
  23. ↑ Следователь: Войков не принимал личного участия в расстреле царской семьи 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Pyotr_Lazerevich_Voykov&oldid=3624868" dan olindi