Ozod qiluvchi-tankchilar yodgorligi
Ozod qiluvchi-tankchilar — Sovet qoʻshinlari tomonidan Krivoy Rog shahrini nemis bosqinchilaridan ozod qilgani xotirasiga oʻrnatilgan tarixiy yodgorlikdir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yodgorlik Krivoy Rog uchun boʻlgan janglar xotirasiga bagʻishlangan boʻlib, 1943-yil 23-oktabrdan 1944-yil 22-fevralgacha shaharni nemis bosqinchilaridan ozod qilgan sovet tankerlari sharafiga oʻrnatilgan. Janglarda 5-gvardiya tank armiyasi , 2-Ukraina frontining 18- va 29-tank korpuslari, 23-gvardiya korpusi, 4-gvardiya mexanizatsiyalashgan korpusi, 28-alohida gvardiya tank polki, Ukraina 3-sonli 6-alohida ogʻir tank polklari qatnashgan. Aynan tankerlar 1943-yil oktabr oyida birinchi boʻlib Krivoy Rogga bostirib kirib, hozirgi yodgorlik oʻrnatilgan tarixiy joyga yetib kelishgan.
Ural metallurglari tomonidan Krivoy Rog aholisi ishtirokida qurilgan 23-raqamli T-34-85 tanki jangda Pragagacha yetib kelgan.
1972-yilda Krivoy Rog shahar kengashi ijroiya qoʻmitasining iltimosiga binoan Kiyev harbiy okrugi qoʻmondonligi tankni muzey arsenallaridan shaharga oʻtkazgan. Krivoy Rog shahar Kengashi ijroiya qoʻmitasining 1972-yil 14-apreldagi 20/114-son qarori bilan Tinchlik maydoniga yodgorlik koʻrinishidagi tank oʻrnatilgan[1]. Tantanali ochilish 1972-yil 8-mayda boʻlib oʻtgan. Dnepropetrovsk viloyat kengashi ijroiya qoʻmitasining 1972-yil 6-iyuldagi 453-sonli qarori bilan ob’ekt 1683-sonli xavfsizlik raqami ostida davlat hisobiga olingan.
Xarakteristikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tashabbuskor Krivoy Rog tarixiy oʻlkashunoslik muzeyi direktori Yakov Rakitindir.
Tank Krivoy Rog markaziy tumanidagi Ozodlik maydoni markazidagi poydevorga oʻrnatilgan. Loyiha muallifi arxitektor Boris Koxno.
Jangovar mashina yashil rangga boʻyalgan. Minoraning ikki tomonida oq boʻyoq bilan 23 raqamlari yozilgan. Temir-beton poydevori asosi 4,5x8x4,55 m, tepasi qiya kesilgan piramida koʻrinishida, kulrang rangga boʻyalgan (yuqori qismi oʻlchamlari 3,7x6,54x3,3 m, old tomonining balandligi 3,55 m, orqa tomoni — 2, 41 m). Tankning balandligi 2,6 m.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ S 1975 goda — ploщad Osvobojdeniya.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Tankistam pamyatnik // Ensiklopediya Krivorojya. V 2 t. T. 2. L—Ya : [ukr.] / sost. V. F. Buxtiyarov. — Krivoy Rog : Yavva, 2005. — S. 563.
- Pamyatniki istorii i kulturi Ukrainskoy SSR: katalog-spravochnik [P. T. Tronko i dr.]. — K.: Institut istorii Akademii nauk Ukrainskoy SSR: Naukova dumka, 1987. — S. 115.
- Buxtiyarov V. Pomnim / Buxtiyarov V. — Krivoy Rog: Krasniy gornyak, 1994. — S. 97—100.