Oʻyinchoqlar hikoyasi (Franshiza)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

“Oʻyinchoqlar hikoyasi” (inglizcha: Toy Story, MPA : [tɔɪ ˈstɔːɹi]) kompyuter grafikasi yordamida yaratilgan bir qator uzun metrajli animatsion filmlarga asoslangan franchayzing boʻlib, ulardan birinchisi ushbu texnologiyadan foydalangan holda toʻliq metrajli multfilmlar sohasida birinchi boʻldi. Multfilmlar gʻoyasi Pixar kompaniyasiga tegishli boʻlib, u Walt Disney Pictures tomonidan tarqatiladi. Serial syujetiga koʻra, oʻyinchoqlar oʻzlarining sarguzashtli hayotini odamlardan yashiradigan jonlantirilgan jonzotlardir. Dastlabki ikkita filmni Jon Lasseter, uchinchisini Li Unkrich, toʻrtinchisini esa Josh Kuli boshqargan. 2019-yil holatiga koʻra, franchayzing toʻrtta animatsion filmdan iborat; ular asosida bir nechta spin-off va videooʻyinlar chiqarilgan.

Serial tanqidchilardan ijobiy baho oldi. “Oʻyinchoqlar hikoyasi” animatsiya va zukko ssenariydagi texnik yangilik uchun tilga olingan[1][2]. Hozirda animatsiya tarixidagi eng buyuk va inqilobiy filmlardan biri[3][4][5][6][7][8][9]. “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” ham tanqidchilardan ijobiy baholarga ega boʻlib, “filmni bir lahzada klassikaga aylantiradigan dahshatli animatsiyani” qayd etdi. “Oʻyinchoqlar tarixi: Buyuk qochish” filmi tanqidchilar tomonidan “eng yaxshi animatsion film” deb atalgan.

“Oʻyinchoqlar tarixi” animatsion filmlari koʻplab mukofot va nominatsiyalarga sazovor boʻlgan, jumladan, Oskar, Enni, Oltin globus, Grammy, BAFTA va Kids' Choice mukofotlari.

Film seriyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kino Ishlab chiqaruvchi Ssenariy muallif (lar) Ishlab chiqaruvchi (lar)
Oʻyinchoqlar hikoyasi (1995) Jon Lasseter Joss Uidon, Endryu Stenton, Joel Koen, Alek Sokolov Ralf Guggenxaym, Bonni Arnold
Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 (1999) Endryu Stenton, Kris Uebb Helen Plotkin, Karen Robert Jekson
Oʻyinchoq hikoyasi: Buyuk qochish (2010) Li Unkrich Maykl Arndt Darla Anderson
Oʻyinchoqlar hikoyasi 4 (2019) Josh Kuli Jon Lasseter, Endryu Stenton, Josh Kuli, Valeri Lapointe, Rashida Jons, Kill Makkormak, Stefani Folsom Jonas Rivera va Mark Nilsen

Oʻyinchoqlar hikoyasi (1995)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Seriyadagi birinchi film premyerasi 1995-yil 22-noyabrda[10] Hollywoodda, Kaliforniyada boʻlib oʻtdi. “Oʻyinchoqlar tarixi” 1996-yilda Berlin kinofestivalida ham tanlovdan tashqari namoyish etilgan. Bu CGI grafikasi bilan yaratilgan birinchi uzunlikdagi multfilm edi. Hikoyaga koʻra, bola Endi tugʻilgan kuni uchun yangi oʻyinchoq sovgʻa qilingan - oʻzini haqiqiy kosmonavt deb hisoblaydigan astronavt Buzz Lightyear. Oʻyinchoq kovboy Vudi bolaning yangi doʻstiga hasad qilib, Lightyearni derazadan uloqtirib yubordi. Keyinchalik oʻz qilmishidan pushaymon boʻlgan Vudi Endining qoʻshnisi Sid Fillipsning qoʻliga tushib qolgan Bazzni qutqarishga qaror qildi, u oʻyinchoqlarni sindirish bilan zavqlanardi. Bundan tashqari, Buzz tasodifan oʻzining “oʻyinchoq” ekanligini bilib, tushkunlikka tushdi. Vudi Buzzni ruhiy tushkunlikdan olib chiqishga muvaffaq boʻladi va ular birgalikda Siddan qochib, Endiga qaytishadi. Multfilm moliyaviy muvaffaqiyatga erishdi va butun dunyo boʻylab 360 million dollardan ortiq daromad keltirdi[10][11]. Oʻzining birinchi dam olish kunlarida ishlab chiqarish xarajatlarini qoplagan Toy Story muvaffaqiyati Pixar aksiyalari narxini 22 dollardan 49 dollargacha koʻtarib, kompaniyaga 1,2 milliard dollarga tushdi[12].

Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 (1999)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchoq hikoyasi 2, franshizaning ikkinchi qismi, 1999-yil 24-noyabrda chiqdi[13]. Multfilm dastlab kinoteatrlarda namoyish etilishi moʻljallanmagan, chunki u birinchi qismning atigi 60 daqiqalik toʻgʻridan-toʻgʻri video davomi edi[14]. Biroq Walt Disney Pictures rahbariyati “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” filmining asl nusxasini toʻliq rasmga tushirishga qaror qildi. Hikoyada Vudi juda qimmatli oʻyinchoq boʻlib chiqadi va uni bu haqda bilgan, Vudini Yaponiyadagi kolleksionerga sotmoqchi boʻlgan odam oʻgʻirlab ketadi. Buzz va boshqa bir nechta oʻyinchoqlar Vudiga yordam berish uchun yuboriladi. U bilan birga ular bir vaqtlar Vudi bilan birga kelgan yana ikkita oʻyinchoqni saqlab qolishadi. Butun dunyo boʻylab prokat boʻyicha ikkinchi qism oʻzidan oldingisidan oʻzib ketdi va 480 million daromad keltirdi[15]. 2009-yil oktabr oyida seriyaning dastlabki ikki qismi 3D formatida chiqarildi[16].

Oʻyinchoq hikoyasi: Buyuk qochish (2010)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Seriyaning uchinchi qismi oʻn bir yil oʻtib, 2010-yil 18-iyunda chiqdi[17]. Jon Lasseter oʻrniga rejissor birinchi ikkita multfilmning ijrochi produseri boʻlgan Li Unkrich edi. Hikoyada, Endi katta boʻlib kollejga bordi va uning oʻyinchoqlari tasodifan bolalar bogʻchasiga tushib qoldi. Maʼlum boʻlishicha, bu bogʻdagi bolalar ikki guruhga boʻlingan: oʻyinchoqlarga yaxshi va yomon. Ular, shuningdek, ular bilan faqat yaxshi bolalar, yomon bolalar esa boshqa barcha oʻyinchoqlar bilan oʻynashlariga ishonch hosil qilishga harakat qiladigan oʻyinchoqlar guruhiga duch kelishdi. Endining oʻyinchoqlari yugurishga qaror qiladi; natijada ular guruh rahbarini agʻdarib, bolalar bogʻchasida qolib, yaxshi va yomon bolalar bilan oʻynash oʻrtasidagi muvozanatni topishga muvaffaq boʻlishadi. 2010-yil avgust oyida, chiqqanidan ikki oy oʻtgach, multfilm Shrek 2 multfilmining daromadidan oshib ketdi va bu Pixarning eng yuqori daromad keltirgan filmiga aylandi. 2018-yil holatiga koʻra, “Oʻyinchoqlar tarixi: Buyuk qochish” kino tarixidagi eng koʻp daromad keltirgan uchinchi multfilmdir[18].

Oʻyinchoqlar hikoyasi 1-2 3D formatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yil 2-oktabrda film seriyasining dastlabki ikki qismi 3D formatida chiqarildi. Ikki multfilmni qaytadan chiqarish uchun animatorlarga jami oʻn oy kerak boʻldi. Ijara, asosan, yaxshi kassa koʻrsatkichlari tufayli, odatdagidek ikki hafta oʻrniga uzaytirildi. Lasseter ushbu qayta nashr haqida shunday fikr bildirdi: “Oʻyinchoqlar hikoyasi va uning qahramonlari har doim bizning qalbimizda alohida oʻrin egallaydi va biz tomoshabinlar yangi texnologiya tufayli 3D multfilmlardan bahramand boʻlishlaridan juda xursandmiz. Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish Buzz, Vudi va Endining qolgan oʻyinchoqlari uchun yana bir ajoyib sarguzasht boʻlishini vaʼda qiladi. Tomoshabinlar uchta multfilmni mutlaqo yangicha koʻrishlari ajoyib”. Buyuk Britaniyada, boshqa mamlakatlardan farqli oʻlaroq, multfilmlar hammasi birga emas, alohida-alohida chiqarildi: 2009-yil 2-oktabr[19]Oʻyinchoqlar tarixi” va 2010-yil 22-yanvarda “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 ”.

Oʻyinchoqlar hikoyasi 4 (2019)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchoqlar tarixi franshizasining toʻrtinchi va oxirgi qismi 2019-yil 21-iyunda chiqdi. Rejissor Josh Cooley. Vudi va uning doʻstlarida yangi bekasi Bonni bor edi. Kunlarning birida Bonni uyiga maktabda oʻzi yasagan va Uilkins ismli yangi oʻyinchoq olib keladi. Rookie uning sevimlisiga aylanadi. Mamlakat safari paytida Uilkins adashib qoldi va barcha qahramonlar nizolarni unutib, uni qidirishga kirishishlari kerak. 2019-yil 16-avgust holatiga koʻra, film butun dunyo boʻylab 1 milliard dollardan ortiq daromad keltirdi[20].

Yaratilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar tarixi”[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jon Lasseterning kompyuter animatsiyasi bilan birinchi tajribasi Tron filmini suratga olish paytida boʻlgan. Film ustida ishlash yangi kompyuter animatsiya vositasi[21] tomonidan taqdim etilgan yangi imkoniyatlarni ochdi. Avvaliga Lasseter butunlay kompyuterda animatsion film yaratishni rejalashtirgan edi, ammo bu gʻoya Disney tomonidan rad etildi va rejissorning oʻzi ishdan boʻshatildi. Keyin u Lukasfilmga ishga kirdi va keyinchalik Pixarga asos soldi[22].

Jon Lasseter, franshizaning birinchi ikki qismining rejissori va uchinchi qismning muallifi

1988-yilda kompyuterda animatsion Tin Toy multfilmi chiqarilishi Disney eʼtiborini tortdi va Pixar bilan muzokaralardan soʻng qoʻshma “Tin Toy Rojdestvo” animatsion filmi chiqdi. 1989-yilda Tin Toy eng yaxshi qisqa metrajli animatsion film uchun Akademiya mukofotini qoʻlga kiritdi[23]. 1990-yilda studiyalar oʻrtasida qoʻshma uch oʻlchamli toʻliq metrajli multfilm yaratish boʻyicha muzokaralar boshlandi. Disneydan Jeff Katzenberg muhokamada, Pixardan esa Stiv Jobs ishtirok etdi[12]. Ammo Katzenberg Pixar oʻzining patentlangan 3D animatsiya texnologiyasini Disneyga sovgʻa qilishni talab qilgani uchun muzokaralar bir necha oy davom etdi[12]. Djobs dastlab rad etdi, ammo keyin rozi boʻldi. 1991-yilning may oyida Disney va Pixar oʻrtasida “Oʻyinchoqlar tarixi ” deb nomlangan qalay oʻyinchoqlar multfilmi yaratish boʻyicha shartnoma imzolandi[24]. Shartnoma shartlariga koʻra, Pixar butun ijodiy jarayonni nazorat qildi, loyihani istalgan bosqichda toʻxtatishi mumkin edi[12], shuningdek, ijaradan olingan foydaning 10 foizini[25][26] va ikkita davomiy filmni chiqarish imkoniyatini oldi. Stiv Jobs loyihaning ijrochi produseri boʻldi[27].

Ssenariyning birinchi loyihasi Robert MakKi tomonidan yaratilgan, biroq skriptning yakuniy loyihasi olingunga qadar loyiha koʻplab oʻzgarishlar va yaxshilanishlardan oʻtdi. Shunday qilib, dastlab multfilmning bosh qahramoni qalay oʻyinchoq boʻlishi kerak edi, ammo bu gʻoya “juda eskirgan” deb tan olindi. Lasseter gʻoya sifatida kosmik mavzudan foydalanishni taklif qildi, keyin esa “Space Ranger” deb nomlangan belgi ixtiro qilindi. U dastlab Tinni, keyin Lunar Larri deb nomlandi, u oxir-oqibat Buzz Lightyearga aylandi (kosmonavt Bazz Aldrin nomidan)[28]. Kostyumning tashqi koʻrinishi Apollon astronavtlarining kosmik kostyumlaridan keyin modellashtirilgan[29][30]. Vudi Lasseter qahramonining yaratilishi doʻstona sharpa - Kasper bilan multfilmlardan ilhomlangan. Vudi dastlab ventriloqist qoʻgʻirchoq boʻlishi kerak edi. Biroq animator Bud Loki Vudiga kovboy qiyofasini berishni taklif qildi, bu Lasseterga juda yoqdi[28]. Vudi nomi aktyor Vudi Strodga sharafiga berilgan. Lasseter “Oʻyinchoqlar hikoyasi” boshqa Disney filmlaridan farqli oʻlaroq, musiqiy filmga oʻxshamasligini, balki “Qirq sakkiz soat” va “Boshlar egilmagan” uslubidagi[28] haqiqiy oʻyinchoqlar” muammosini hal qiladigan doʻst filmi boʻlishini xohladi.[28] Joss Uidon bu fikrga qoʻshildi: “Bu yomon musiqiy film boʻladi, chunki bu doʻst filmi. Bu oʻzlari xohlagan narsa haqida qoʻshiq aytmaydigan odamlar haqida.[31]. Ssenariy yozish uchun Disney qoʻshimcha ravishda Joel Koen va Alek Sokolovni taklif qildi[31] Multfilm 1993-yil 19-yanvarda ishlab chiqarila boshlandi[31].

Vudi Lasseter ovoz berish uchun boshidanoq Tom Xenksni taklif qilishni rejalashtirgan edi, uning fikricha, u “his-tuygʻularni toʻgʻri va juda jozibali yetkazish qobiliyatiga ega[31] “Xenksning” Tyorner & Hooch filmi uchun kastingidan olingan yozuvlar rejissorni aktyorni yollashga ishontirdi[31][32]. Billy Crystal Buzz Lightyear ovozini berish uchun yaqinlashdi, lekin u rad javobini berdi, u keyinchalik pushaymon boʻlganini aytdi. Keyinchalik, aktyor Mayk Vazovskini “Monsters, Inc.” multfilmida ovoz berish taklifini rad etmadi[33][34].

Multfilmning dastlabki loyihasi 1993-yil 19-noyabrda taqdim etilgan[31]. Biroq Disney prezidenti Piter Shnayder olingan materialni va loyihani yopishni, yollangan animatorlarni ishdan boʻshatishni va ssenariy mualliflarini boshqa loyihalarga yuborishni talab qilgan baʼzi qahramonlarga mutlaqo yoqmadi. Pixar buyurtmani bajarishdan bosh tortdi va ikki hafta ichida hamma narsani tuzatishga vaʼda berdi. Vaʼda qilinganidek, ikki hafta oʻtgach, yangi ssenariy yozildi va qahramonlar yanada yoqimli boʻldi. Ikkinchi sinovdan soʻng multfilmni suratga olishga ruxsat berildi[28]. 1994-yil mart oyida yaqinda ishdan boʻshatilgan aktyorlar dialog yozishni boshladilar[31].

Jos Whedon multfilm oxirida Vudi va Buzzni Barbi[35] tomonidan qutqarilishini taklif qildi, biroq bu gʻoyadan voz kechish kerak edi, chunki oʻyinchoqni ishlab chiqaruvchi Mattel litsenziya berishdan bosh tortdi. Produser Ralf Guggenheym, “Barbi bilan oʻynagan qizlar oʻzlarining shaxsiyatini qoʻgʻirchoqqa aks ettiradilar. Agar biz qoʻgʻirchoqqa ovoz berib, uni ekranda jonlantirsak, u allaqachon hamma qizlarning orzusi boʻlmagan shaxs boʻlib qoladi”[31]. Biroq keyingi ikki qismda Barbie hali ham paydo boʻladi.

“Oʻyinchoqlar hikoyasi ”ning byudjeti 33 million dollar[36] va 110 nafar xodim[36] boʻlgan boʻlsa, 1994-yilda chiqarilgan „Qirol sher“ filmi uchun 45 million dollar va 800 kishilik byudjet kerak edi[36]. Lasseter kompyuter animatsiyasi bilan bogʻliq muammolar haqida qayta-qayta gapirib berdi: “Multfilmda hamma narsa ishonarli koʻrinishi kerak, har bir barg va oʻt pichogʻigacha. Biz tomoshabinlarga oʻsha dunyo va uning tarixini his qilishimiz kerak”[31].

Multfilmning ishlab chiqarilishi har bir qahramonning tashqi qiyofasini yaratish va rivojlantirishdan boshlangan. Natijada 27 ta animator 400 ta kompyuter personaj modellarini yaratdi va ularning baʼzilari dastlab loydan shakllantirildi, qolganlarining tasviri darhol kompyuterda modellashtirildi[37]. Shundan soʻng, animatorlar personajlarning individual harakatlarini yaratish va sinxronlashtirishga kirishdilar[37]. Keyinchalik, animatorlar sahnalarni umumlashtirib, soyalar, yorugʻlik va vizual effektlarni yaratdilar. Bu ishlar tugallangach, kuchli kompyuter filmni yakuniy shaklga keltirdi[31]. Sinov namoyishlari paytida Skywalker Sound musiqa, tovush va shovqin effektlarini qoʻshdi. Hammasi boʻlib 114 240 ta kadrdan iborat film har bir kadrni qayta ishlash uchun 800 000 mashina soati va 2 dan 15 kishigacha vaqtni talab qilgan[11][31][37].

“Oʻyinchoqlar hikoyasi 2”[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dastlab “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” birinchi qismning atigi 60 daqiqalik davomi boʻlishi rejalashtirilgan edi, teatrda namoyish qilish uchun moʻljallanmagan[14]. Shu maqsadda multfilmga kichik animatorlar jamoasi ajratilgan. Ammo Pixar rahbariyati tayyor materialni koʻrib, aktyorlar Tom Xenks va Tim Allenning ishontirishi bilan mustaqil film suratga olishga qaror qilishdi[38]. Biroq Disney bu qarorga rozi boʻlmadi va remeykni chiqarish uchun vaqt yetarli emasligini taʼkidladi. Bunga javoban Pixar multfilmning hozirgi holatida chiqishiga ruxsat bermasligini bildirdi va Lasseterga loyihani oʻz zimmasiga olishni taklif qildi. Jon rozi boʻldi va birinchi qismning ijodiy guruhini yolladi, ular bir necha kun ichida ssenariyni butunlay qayta yozdilar. Pixar Lasseter jamoasida ishlash uchun Pixarga toʻqqiz oy berdi. Baʼzi animatorlar mashaqqatli mehnat tufayli tayanch-harakat tizimi va markaziy asab tizimi (ortiqcha zoʻriqish) shikastlangan[39].

“Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish”[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pixar va Disney oʻrtasidagi qayta koʻrib chiqilgan shartnoma shartlariga koʻra, Pixar animatorlari tomonidan yaratilgan barcha belgilar Disney Studiosga tegishli. Bundan tashqari, Disney Pixar ishtirokisiz studiyadagi har qanday filmning davomini suratga olish huquqiga ega edi. Ammo 2004-yilda muzokaralar toʻxtab qoldi va Disney oʻz studiyasida Toy Story 3 ni chiqarishga qaror qildi. Seriyaning dastlabki ikki qismida Buzz Lightyear ovozini bergan Tim Allen loyihaga qaytishga tayyorligini tasdiqladi[40].

2006-yil yanvar oyida yuqorida tilga olingan ikkita studiya rahbarlari Pixar barcha animatsiya ishlari uchun masʻul boʻlgan yangi shartnoma tuzdilar. Bir oy oʻtgach, Disney bosh direktori Robert Iger butun ishlab chiqarish jarayoni Pixarga ishonib topshirilganligini tasdiqladi[41]. Jon Lasseter, Endryu Stenton, Pit Dokter va Li Unkrich birgalikda dam olish kunlarida multfilm syujetini oʻylab topishdi. Stenton sahnalarning grafik eskizlarini yaratdi[42]. 2007-yil 8-fevralda Walt Disney Animation Studios va Pixar kompaniyasi prezidenti Edvin Ketmull Li Unkrichni multfilm rejissori, Jon Lasseter va Maykl Arndtni ssenariy muallifi etib tayinladi[43]. Chiqarish sanasi 2010-yilga belgilangan[44]. Multfilm ustida ishlashning boshida Pixar animatorlari muammoga duch kelishdi. Kompyuterlarda belgilar fayllari ochilganda, grafik fayl formati shu qadar eskirganligi, ularni tahrirlab boʻlmasligi aniqlandi. Bu modellarni deyarli noldan yaratishni talab qildi[45] va animatorlarga axlatxonada sahna yaratish uchun bir yarim yil vaqt kerak boʻldi[46].

Chiqish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kassa yigʻimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amerika Qoʻshma Shtatlarida chiqarilishining birinchi besh kunida (bu Shukrona kuni bilan bir vaqtga toʻgʻri keldi) Toy Story 39 071 176 dollar ishlab topdi[47]. Film ochilish dam olish kunlarida 29 140 617 dollar yigʻdi va yana ikki dam olish kunlari birinchi oʻrinni egallab oldi. “Oʻyinchoqlar hikoyasi” 1995-yilning eng yuqori daromad keltirgan animatsion filmiga aylandi[26][48]. 3236 kinoteatrda namoyish etilgan “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” filmi ochilish dam olish kunlarida 57 388 839 dollar yigʻdi. Film 1999-yilning uchinchi eng koʻp daromad keltirgan filmi boʻldi[49]. 4028 kinoteatrda namoyish etilgan “Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish” filmi faqat chiqqan birinchi kunida 41 148 961 dollar ishlab topdi[50]. Bundan tashqari, multfilm ochilish dam olish kunlarida 110 307 189 dollar yigʻdi. Oʻyinchoqlar hikoyasi 3 2010-yilning eng yuqori daromad keltirgan animatsion filmi boʻldi[51][52]. Film jahon prokatida 1 milliard dollardan ortiq daromad keltirdi[53][54]. Oʻzining ochilish dam olish kunlarida “Oʻyinchoqlar tarixi 4” 4575 ta kinoteatrdan 120 908 065 dollar toʻpladi[20]. 2019-yil 15-avgustda multfilm butun dunyo boʻylab 1 milliard dollardan oshib ketdi[55].

Kino Chiqarilgan sana Kassa yigʻimlari Byudjet Eslatma.
AQSH Dunyoning qolgan qismida Butun dunyoda
Oʻyinchoqlar tarixi 1995-yil 22-noyabr 191 796 233 dollar 181 757 800 dollar 373 554 033 dollar 30 000 000 dollar [10]
Oʻyinchoq hikoyasi 2 1999-yil 24-noyabr 245 852 179 dollar 251 514 690 dollar 497 366 869 dollar 90 000 000 dollar [15]
Oʻyinchoqlar hikoyasi 3D / Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 3D (Disney Digital 3D) 2009-yil 2-oktabr 30 702 446 dollar 1 582 154 dollar 32 284 600 dollar M/E [56]
Oʻyinchoq hikoyasi: Buyuk qochish 2010-yil 18-iyun 415 004 880 dollar 651 964 823 dollar 1 066 969 703 dollar 200 000 000 dollar [53]
Oʻyinchoq hikoyasi 4 2019-yil 21-iyun 433 716 016 dollar 637 047 667 dollar 1 070 763 683 dollar 200 000 000 dollar [20]
Jami 1 1317071754 1 1723867134 3 3040938888 520 000 000 dollar

Tanqid va sharhlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar hikoyasi” (1995) 1995-yilda chiqqanidan beri tanqidchilardan yuqori baholarni oldi. Rotten Tomatoes filmida 100% tanqidchilar filmga ijobiy baho berishgan va oʻrtacha 10 balldan 9 ball olgan. Metacriticʼda Oʻyinchoqlar hikoyasi tanqidchilarning 16 ta sharhiga asoslanib, 100 balldan 92 ball oldi[1]. Sharhlovchilar multfilmda kompyuter animatsiyasidan foydalanish va ovozli aktyorlarni tanlashni yuqori baholadi.

Variety jurnalida yozgan Leonard Kledi kameraning “tasvirlarni vertiginous renderlashi” haqida fikr bildirdi[57]. Rojer EbertOʻyinchoqlar hikoyasi” ni “Rojer quyonni kim chizgan” filmiga qiyoslab, “har ikkala film ham vizual effektlardagi Amerika animatsiyasining yangi davrini boshlab berdi”, deb yozgan edi[58]. Richard Korliss Time jurnalida multfilmni “yilning eng zukko komediyasi” deb atagan[59].

Tanqidchilar personajlarni ijro etgan aktyorlarning ishini ham yuqori baholadilar. Shunday qilib, USA Today dan Syuzan Vloshchina bosh rol uchun Hanks va Allenni tanlashni maʼqulladi[60]. Los Angeles Times gazetasidan Kennet Turan “Tom Xenksning ovozi eng yaxshilaridan biri” deb taʼkidladi[61].

Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 ham tanqidchilarning olqishiga sazovor boʻldi. Rotten Tomatoes filmida 100% tanqidchilar filmga 147 ta sharh asosida ijobiy baho berishgan, oʻrtacha 10 balldan 8,6 ball. Rotten Tomatoes tanqidiy konsensusni “ajoyib animatsiya va qiziqarli qahramonlar buni darhol klassikaga aylantiradi” deb taʼrifladi. Rojer Ebert filmning davomiga 4 yulduzdan 3,5 ball qoʻyib, “Men oʻyinchoqlar haqida ancha oldin unutgandim, lekin “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” ularni eslatdi”[62], deb qoʻshimcha qildi.

Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish butun dunyo boʻylab eʼtirofga sazovor boʻldi. Rotten Tomatoes saytidagi sharhlar shuni koʻrsatdiki, tanqidchilarning 99% multfilmga ijobiy baho va oʻrtacha 10 balldan 8,8 ball bergan[63]. Rotten Tomatoesʻning “2010-yilning eng yaxshilari” roʻyxatida film toʻrtinchi oʻrinni egallaydi[64]

Nashrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toy Story 1996-yil 29-oktabrda VHS va Laserdiscʼda chiqarildi, ammo bu nashrlarga qoʻshimcha materiallar kiritilmagan[65]. Uning birinchi yilida 21,5 milliondan ortiq VHS nusxalari sotilgan[66]. 1996-yil 18-dekabrda Disney lazerli diskli lyuks nashrini chiqardi. 2000-yil 11-yanvarda „Klassikalarning oltin toʻplami“ kollektor nashri sotuvga chiqdi, unga bonus sifatida “Tin Toy” multfilmi kiritilgan. U ikki milliondan ortiq nusxada sotilgan[66]. 2005-yil 6-sentabrda birinchi “Oʻyinchoqlar hikoyasi”ning 10 yilligi sharafiga multfilmlardan tashqari, Jon Lasseterning sharhlari bilan qoʻshimcha materiallarni oʻz ichiga olgan nashr sotuvga chiqdi[67][68].

Soundtrek[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar tarixi”[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lasseter “Aladdin” va “Qirol sher[26] kabi Disney loyihalarida boʻlgani kabi multfilmning musiqiy filmga aylanishiga qarshi edi. Ushbu bayonotga Disney rahbariyati “studiya musiqiy filmlarga eʼtibor qaratmoqda”, deb javob berdi, ammo Lasseter bilan muzokara qilishga qaror qildi[31]. Musiqiy yozuvni taqdim etish uchun bastakor Rendi Nyuman tanlangan. Keyinchalik Lasseter Nyumanning ishini quyidagicha taʼrifladi: “Uning kompozitsiyalari taʼsirchan, hazil va satirik. Ular tufayli Nyuman har bir sahna uchun hissiy asos yaratdi”[31] Saundtrek 1995-yil 22-noyabrda Walt Disney Records tomonidan chiqarilgan. Billboard 200 chartlarida saundtrek 94-oʻrinni egalladi[69].

“Oʻyinchoqlar hikoyasi 2”[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saundtrek albomi 1999-yil 9-noyabrda Walt Disney Records tomonidan chiqarilgan. Rendi Nyuman yana musiqa va qoʻshiqlar muallifiga aylandi. Albom hozircha faqat AQSHda CDlarda mavjud, qolgan davlatlarda esa onlayn yuklab olish mumkin. Instrumentallardan tashqari, saundtrek Nyumanning ikkita yangi qoʻshigʻini oʻz ichiga oladi:

  • “When she loved me” (ruscha: «Когда она любила меня») Sara Maklaklan tomonidan ijro etilgan. Bu qoʻshiq Jessining sobiq egasi haqidagi xotiralari va u bilan ajrashishi sahnasida oʻynaydi. Ushbu kompozitsiya 2000-yilda “Film uchun eng yaxshi qoʻshiq” nominatsiyasida Akademiya mukofotiga nomzod boʻlgan, ammo mukofot Fil Kollinzga Tarzan multfilmi uchun “You'll Be in My Heart” qoʻshigʻi uchun berilgan.
  • Woody’s Roundup (ruscha: «Загон Вуди») Riders in The Sky[en] tomonidan ijro etilgan, bu Woody ishtirokidagi oq-qora teleserialning asosiy qoʻshigʻi boʻlib, shuningdek, kreditlarda oʻynaydi.

“Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish”[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish” kompozitor Rendi Nyuman uchun “Oʻyinchoqlar hikoyasi”, „Flikning sarguzashtlari“, “Oʻyinchoqlar hikoyasi 2”, “Monsters, Inc.” va “Avtomobillar” filmlaridan soʻng oltinchi animatsion film boʻldi. Disney saundtrekni kompakt diskda chiqarishga emas, balki uni MP3 va AAC formatlarida onlayn yuklab olish imkoniyatini yaratishga qaror qildi. Bu studiya ikkinchi marta multfilm kompozitsiyalari albomini chiqarmayapti, xuddi shu narsa 2009-yilda “Up” animatsion filmida sodir boʻldi[70].

Seriyaga taʼsir qilgan filmlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ommaviy madaniyatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Videooʻyinlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1996: Toy Story – Sega Genesis, Super Nintendo Entertainment System va Game Boy qoʻl oʻyin tizimi uchun videooʻyin. Traveller's Tales va Disney Interactive tomonidan ishlab chiqilgan. Oʻyinning yaponcha versiyasi Capcom tomonidan tarqatildi.
  • 1999: Toy Story 2: Buzz Lightyear to the Rescue, Oʻyinchoqlar hikoyasi 2 ga asoslangan videooʻyin birinchi oʻyinning davomi[74]. Nashr Nintendo 64, PlayStation, Dreamcast va Windows 95 / 98 / ME uchun chiqarilgan. Keyinchalik oʻyinning Game Boy Color versiyasi chiqdi.
  • 2000: Buzz Lightyear of Star Command - bu Traveller's Tales va Activision tomonidan PlayStation, Game Boy Color, Microsoft Windows va Dreamcast uchun ishlab chiqilgan videooʻyin. Oʻyin syujeti markazida Buzz Lightyear[75] boʻlib, u turli telekoʻrsatuvlardagi yovuz odamlarni taʼqib qilmoqda.
  • 2001: Toy Story Racer[en] franshizaning birinchi qismiga asoslangan videooʻyin[76].
  • 2009: Toy Story Mania![en] - Disney Interactive va Papaya Studio tomonidan ishlab chiqilgan videooʻyin[77]. Oʻyin ikki juft 3D koʻzoynak bilan sotilgan.
  • 2010: Toy Story 3: The Video Game[en] - “Toy Story 3” multfilmiga asoslangan platformali oʻyin. Shimoliy Amerikada videooʻyin 2010-yil 31-oktabrda sotuvga chiqdi, 2010-yilning 2-noyabrida individual relizlar[78][79].
  • 2010-yil: Shutingu Bīna: Oʻyinchoq hikoyasi 3: Vudi buzz no Daibōken! - faqat Yaponiyada chiqarilishi.

Dasturiy taʼminot va tovarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1996-yilda bolalar dasturiy taʼminoti (7 yoshdan oshgan kompyuter foydalanuvchilari uchun) Disneyning animatsion hikoyalar kitobi: oʻyinchoqlar hikoyasi va Disneyning faoliyat markazi: oʻyinchoqlar tarixi Windows va Mac OS uchun chiqarildi. Disneyning animatsion hikoyalar kitobi: Oʻyinchoqlar hikoyasi eng koʻp sotilgan boʻlib, yarim million nusxadan ortiq sotilgan[80]. “Oʻyinchoqlar hikoyasi” qahramonlarining tasvirlari oziq-ovqat, oʻyinchoqlar, kiyim-kechaklarning mashhur brendlariga aylandi[81]. Shunday qilib, Baz Layter va Woody raqamlari 25 million donadan ortiq sotilgan[82].

Tematik sayohatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar tarixi” filmlari seriyasi asosida dunyoning bir qancha shaharlaridagi istirohat bogʻlarida mavzuli attraksionlar yaratilgan:

Qisqa metrajli filmlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Gavayi taʼtili - 2011-yilda rejissor Gari Ridstroma tomonidan suratga olingan qisqa metrajli animatsion film. Film seriyasi qahramonlarini oʻz ichiga olgan multfilm harakati uchinchi qism voqealaridan keyin sodir boʻladi. 2011-yil 17-fevralda Gavayi ta’tili e’lon qilindi, unda Li Unkrich shunday dedi: “Biz oʻyinchoqlar tarixi qahramonlari ishtirok etadigan ushbu qisqa metrajli filmni chiqarishga qaror qildik. Bu bilan biz qahramonlar tirik ekanliklarini, ular abadiy yoʻq emasligini koʻrsatmoqchimiz”. Shou 2011-yil 24-iyun kuni Avtomobillar 2 multfilmi[91][92][93] premyerasi oldidan boʻlib oʻtdi.
  • The Imposter or Malki – 2011-yilda Angus Makleyn tomonidan suratga olingan qisqa metrajli animatsion film. Namoyish 2011-yil 23-noyabrda The Muppets[94] premyerasidan oldin boʻlib oʻtdi. Hikoyada Buzz oʻzini boshqa bolalar ovqatlari oʻyinchoqlari bilan tez ovqatlanish restoranida qulflangan holda topadi.
  • Veselozavr Reks – 2012-yilda rejissor Mark Uolsh tomonidan suratga olingan qisqa metrajli animatsion film. Taqdir irodasi bilan, Bonni Reks timsolida u oʻzini yangi tanishlar bilan hammomda topadi. U hammaga qandaydir zerikarli emasligini, haqiqiy oʻyin-kulgidan va qizgʻin kechadan voz kechishga tayyor ekanligini isbotlashi kerak.

Mukofotlar va nominatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

“Oʻyinchoqlar hikoyasi” (1995) “Eng yaxshi original ssenariy”, “Eng yaxshi film musiqasi” va “Eng yaxshi original qoʻshiq”, “You've Got a Friend in Me” ( bastakor Rendi Nyuman)[95] uchun “Oskar” mukofotiga uch marta nomzod boʻlgan. Jon Lasseter “birinchi toʻliq metrajli kompyuter animatsiyasini yaratishga imkon yaratgan yangi usullarni ishlab chiqish va qoʻllash” uchun Kino sanʼati va fanlari akademiyasining maxsus mukofotiga sazovor boʻldi[96]. 1996-yilda multfilm “Eng yaxshi rasm” va “Eng yaxshi original qoʻshiq” uchun ikkita „Oltin globus“ mukofotiga sazovor boʻldi. 1997-yilda “Oʻyinchoqlar hikoyasi” eng yaxshi vizual effektlar nominatsiyasida BAFTA mukofotiga nomzod boʻldi.

“Oʻyinchoqlar hikoyasi 2” eng yaxshi kinofilm - komediya yoki musiqiy film uchun „Oltin globus“ mukofotini va Sara Maklaklanning “Meni sevganida”[97] uchun “Eng yaxshi original qoʻshiq” nominatsiyasida Akademiya mukofotiga sazovor boʻldi.

“Oʻyinchoqlar hikoyasi: Buyuk qochish”, “Eng yaxshi animatsion toʻliq metrajli film” va “Biz birgamiz” filmi uchun eng yaxshi original qoʻshiq uchun ikkita Oscar mukofotini qoʻlga kiritdi; Shuningdek, u eng yaxshi film, eng yaxshi moslashtirilgan ssenariy va eng yaxshi ovoz montaji[98] kabi yana uchta nominatsiyaga nomzod boʻldi. Multfilm, shuningdek, “Eng yaxshi animatsion film” nominatsiyasida „Oltin globus“[99] va BAFTA[100] mukofotlarini qoʻlga kiritdi.

“Oʻyinchoqlar hikoyasi 4” “Eng yaxshi animatsion badiiy film” va “Eng yaxshi original qoʻshiq” nominatsiyalari boʻyicha ikkita Oscar mukofotiga “I Canʼt Let You Throw Yourself Away”[101] uchun nomzod boʻldi. Bu “Eng yaxshi animatsion film” mukofotini ikki marta qoʻlga kiritgan birinchi animatsion franshiza. Bu, shuningdek, ularning barcha filmlari bir xil kategoriyada (Original Song) nomzod boʻlgan birinchi animatsion franshiza. Shuningdek, u “eng yaxshi animatsion film”[102] uchun “Oltin globus” nominatsiyasini oldi (lekin Laikaning yoʻqolgan havolasiga yutqazdi) va Britaniya Akademiyasi Film mukofotlaridagi eng yaxshi animatsion film[103] nominatsiyasini oldi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Toy Story Reviews“. Metacritic. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  2. „Toy Story (1995)“. Rotten Tomatoes. 9-mart 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  3. „Top 25 Animated Movies of All-Time – Movies Feature at IGN“. Movies.ign.com (11-iyun 2011-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  4. Posted Jun 2 2008 4:25 pm. „Best Animated Movies (5–1) – The Moviefone Blog“. Blog.moviefone.com (2-iyun 2008-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  5. „Best Animated Films – Toy Story“. Rotten Tomatoes. 17-oktyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  6. „10 Top 10“. AFI. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  7. „Time Out’s Top 50 Animated Movies of All Time Curated by Terry Gilliam | /Film“. Slashfilm.com (7-oktabr 2009-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  8. „The Movie Blog’s 10 Best Animated Films Of All Time“. The Movie Blog. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  9. Corliss, Richard „Toy Story, 1995 – The 25 All-TIME Best Animated Films“. TIME (23-iyun 2011-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  10. 10,0 10,1 10,2 „Toy Story (1995)“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 28-iyul 2010-yil.
  11. 11,0 11,1 Schlender, Brent. „Steve Jobs' Amazing Movie Adventure Disney Is Betting On Computerdom's Ex-Boy Wonder To Deliver This Year's Animated Christmas Blockbuster. Can He Do For Hollywood What He Did For Silicon Valley?“. CNN (18-sentabr 1995-yil). Qaraldi: 17-dekabr 2011-yil.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Уолтер Айзексон 2011.
  13. „Variety: Digital Editions“. Variety. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-iyul 2010-yil.
  14. 14,0 14,1 „Toy Story 2 Is Not Your Typical Hollywood Sequel“. Animation World Network. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 21-avgust 2010-yil.
  15. 15,0 15,1 „Toy Story 2 (1999)“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-iyul 2010-yil.
  16. Richards, Olly. „Toy Story Movies Going 3D“. Empire (24-yanvar 2008-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  17. „Release dates for Toy Story 3“. IMDb. Amazon.com. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-dekabr 2010-yil.
  18. „Toy Story 3 reaches $1 billion dollars globally“. The Pixar Blog. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-avgust 2010-yil.
  19. „Toy Story/Toy Story 2 (3D)“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 18-fevral 2010-yil.
  20. 20,0 20,1 20,2 „Toy Story 4 (2019)“ (inglizcha). Box Office Mojo. IMDb. 2-iyul 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-avgust 2019-yil.
  21. Paik, Karen. To Infinity and Beyond!: The Story of Pixar Animation Studios. San Francisco: Andoza:Нп3, 2007 — 38 bet. ISBN 0811850129. 
  22. Paik, Karen. To Infinity and Beyond!: The Story of Pixar Animation Studios. San Francisco: Andoza:Нп3, 2007 — 41 bet. ISBN 0811850129. 
  23. „The 61st Academy Awards (1989) Nominees and Winners“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-mart 1989-yil.
  24. Schlender, Brent. „Pixar's magic man“. CNNMoney.com (17-may 2006-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  25. Kanfer, Stefan. Serious Business. Da Capo Press, 2000 — 229 bet. ISBN 0306809184. [sayt ishlamaydi]
  26. 26,0 26,1 26,2 Burrows, Peter. „Steve Jobs, Movie Mogul“. BusinessWeek (23-noyabr 1998-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  27. „Full cast and crew for Toy Story“. 16-sentyabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-fevral 2012-yil.
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 Price, David A. „Making It Fly – 1“,. The Pixar Touch: The Making of a Company. United States of America: Andoza:Нп3, 2008 — 124—132 bet. ISBN 978-0-307-26575-3. 
  29. „Disney's Buzz Lightyear and Wall-E explore space for NASA“. Space.com (24-iyun 2008-yil). Qaraldi: 13-mart 2009-yil.
  30. Paik, Karen. To Infinity and Beyond!: The Story of Pixar Animation Studios. San Francisco: Andoza:Нп3, 2007 — 103 bet. ISBN 0811850129. 
  31. 31,00 31,01 31,02 31,03 31,04 31,05 31,06 31,07 31,08 31,09 31,10 31,11 31,12 „Toy' Wonder“. Entertainment Weekly (8-dekabr 1995-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  32. Toy Story (10th Anniversary Edition) - (Making Toy Story).
  33. Fischer, Paul „Billy Crystal – Cranky Critic StarTalk“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  34. Pearlman, Cindy. „Crystal clear on 'Monsters'“ (Fee required). Chicago Sun-Times (28-oktabr 2001-yil). Qaraldi: 16-mart 2009-yil.
  35. tnarwani. „The Lost Joss Whedon/Pixar Connection“ (21-iyul 2008-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  36. 36,0 36,1 36,2 „'Toy Story': The Inside Buzz“. EW.com (8-dekabr 1995-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2011-yil.
  37. 37,0 37,1 37,2 Snider, Burr. „The Toy Story Story“. Wired (1-dekabr 1995-yil), s. 1–6. Qaraldi: 13-mart 2009-yil.
  38. „Tom Hanks, Tim Allen fought for ʻToy Story 2’ release“. New Movie Releases DVD. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-avgust 2010-yil.
  39. George Rousch. „Brad Bird Talks To Latinoreview About 1906, Toy Story 3, Iron Giant Re-Release And More“. Latino Review (6-fevral 2009-yil). Qaraldi: 6-fevral 2009-yil.
  40. Steve Daly. „Woody: The Untold Story / The Other Story“. Entertainment Weekly (16-iyun 2006-yil), s. 3. Qaraldi: 28-avgust 2010-yil.
  41. Jill Goldsmith. „Mouse signing off“. Variety (6-fevral 2006-yil). Qaraldi: 28-avgust 2010-yil.
  42. „2007 Disney Conference – Studio Presentation“. Disney Enterprises (8-fevral 2007-yil). Qaraldi: 6-avgust 2007-yil.
  43. Ben Fritz. „'Toy Story' sequel set“. Variety (8-fevral 2007-yil). Qaraldi: 28-avgust 2010-yil.
  44. Steve Daly. „Toys Out of the Attic“. Entertainment Weekly (16-fevral 2007-yil). Qaraldi: 6-mart 2007-yil.
  45. Jim Slotek. „'Toy Story 3': After the Golden Age“. Toronto Sun (13-iyun 2010-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-iyun 2010-yil.
  46. Medsker, David „A chat with Lee Unkrich, Lee Unkrich interview, Toy Story 3, Pixar“. Bullz-eye.com (16-iyun 2010-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-may 2011-yil.
  47. „Toy Story Daily Box Office“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  48. „1995 Domestic Grosses“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  49. „1999 Domestic Grosses“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  50. „Toy Story 3 (2010) – Box Office Mojo“. Box Office Mojo. Internet Movie Database. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  51. „2010 Domestic Grosses“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  52. „2010 Worldwide Grosses“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyul 2010-yil.
  53. 53,0 53,1 „Toy Story 3 (2010)“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-iyul 2010-yil.
  54. „ʻToy Story 3’ Tops $1 Billion Mark“. The Epoch Times. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-avgust 2010-yil.
  55. Rebecca Rubin. „Disney Sets New Record as ʻToy Story 4’ Hits $1 Billion“ (inglizcha). Variety. Penske Media Corporation (15-avgust 2019-yil). 15-avgust 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-avgust 2019-yil.
  56. „Toy Story / Toy Story 2 (3D)“. Box Office Mojo. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-avgust 2010-yil.
  57. Klady, Leonard. „Toy Story“. Variety (20-noyabr 1995-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  58. Ebert, Roger. „Toy Story“. Chicago Sun-Times (22-noyabr 1995-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  59. Corliss, Richard. „They're Alive!“. Time (27-noyabr 1995-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  60. Wloszczyna, Susan. „Toy Story“. USA Today. Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  61. Turan, Kenneth. „Toy Story“. Los Angeles Times (22-noyabr 1995-yil). Qaraldi: 11-mart 2009-yil.
  62. Ebert, Roger „Toy Story 2 Review“. rogerebert.suntimes.com (24-noyabr 1999-yil). 5-may 2005-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-oktabr 2011-yil.
  63. „Toy Story 3 Movie Reviews, Pictures“. Rotten Tomatoes. Flixster. 16-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2010-yil.
  64. „Best Of Rotten Tomatoes“. Rotten Tomatoes. 16-iyun 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 31-dekabr 2010-yil.
  65. Snow, Shauna. „Arts and entertainment reports from The Times, national and international news services and the nation's press“. Los Angeles Times (8-noyabr 1996-yil). Qaraldi: 12-mart 2009-yil.
  66. 66,0 66,1 Hettrick, Scott. „Disney packages Toy Story and sequel together for DVD“. VideoBusiness.com (21-iyun 2000-yil). Qaraldi: 12-mart 2009-yil.
  67. Otto, Jeff. „Double Dip Digest: Toy Story“. IGN (2-sentabr 2005-yil). Qaraldi: 12-mart 2009-yil.
  68. „Toy Story 3 – DVD Sales“. The Numbers. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-iyul 2011-yil.
  69. „Toy Story > Charts & Awards > Billboard Albums“. Allmusic. Macrovision. Qaraldi: 30-iyul 2009-yil.
  70. Reesman, Bryan. „Judas Priest In "Toy Story 3″? Almost.“. Attention Deficit Delirium (10-aprel 2010-yil). Qaraldi: 29-iyun 2010-yil.
  71. „Movie connections for Toy Story 2“. 1-yanvar 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-mart 2012-yil.
  72. 72,0 72,1 „Movie connections for Toy Story 3“. 16-avgust 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-mart 2012-yil.
  73. „Lee Unkrich interview“. 19-iyun 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-noyabr 2011-yil.
  74. „Disney/Pixar’s Toy Story 2: Buzz Lightyear to the Rescue!“. 9-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-fevral 2012-yil.
  75. GOODE, GRETCHEN-MARIE. BUZZ LIGHTYEAR OF STAR COMMAND: THE ADVENTURE BEGINS. Hartford Courant (august 24, 2000).
  76. „Disney/Pixar Toy Story Racer“. 31-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-fevral 2012-yil.
  77. „Disney Interactive Studios Announces Toy Story Mania!, Inspired by the Disney/Pixar Feature Film “Toy Story,” Exclusively for Wii“. Business Wire (24-mart 2009-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-aprel 2009-yil.
  78. „Limited Edition Disney•Pixar’s Toy Story 3: The Video Game Bundle for PlayStation 2“. 23-oktyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-dekabr 2011-yil.
  79. PS2 Toy Story 3 bundle due by Halloween
  80. Kent, Steven L.. „Tech Reviews—Disney Makes It Look Good, But Don't Expect Too More“. The Seattle Times (27-iyul 1997-yil). Qaraldi: 12-mart 2009-yil.
  81. Scally, Robert. „'Toy Story rivals 'The Lion King' for merchandising muscle – home video“. Discount Store News (7-oktabr 1996-yil). Qaraldi: 12-mart 2009-yil.
  82. Paik, Karen. To Infinity and Beyond!: The Story of Pixar Animation Studios. San Francisco: Andoza:Нп3, 2007 — 104 bet. ISBN 0811850129. 
  83. „Buzz Lightyear's Space Ranger Spin“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  84. „Buzz Lightyear's Astro Blasters“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  85. „Buzz Lightyear's Astroblasters“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  86. „Toy Story Mania! (WDW)“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  87. „Toy Story Mania! (DL)“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  88. „Toy Story Playland“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-avgust 2010-yil.
  89. „Out of the Loop: A look at Toy Story Playland in Paris“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-avgust 2010-yil.
  90. „World of Color“. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-iyun 2010-yil.
  91. Rocchi, James. „Closing Up the Toy Box?“. MSN Movies. Qaraldi: 15-iyun 2011-yil.
  92. Breznican, Anthony. „'Toy Story: Hawaiian Vacation' clip reveals return of the toybox gang – EXCLUSIVE“. Entertainment Weekly (15-iyun 2011-yil). 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-mart 2011-yil.
  93. „The 'Toy Story' Gang to Ride Again“. The New York Times (17-fevral 2011-yil). Qaraldi: 15-iyun 2011-yil.
  94. Lussier, Germain. „The ʻToy Story’ Gang Will Return In ʻSmall Fry,’ Attached To ʻThe Muppets’“. /Film (19-avgust 2011-yil). Qaraldi: 19-avgust 2011-yil.
  95. „1995 Academy Awards“. infoplease. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 31-yanvar 2009-yil.
  96. „Pixar: Meet The Execs“. Pixar. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-sentabr 2010-yil.
  97. „1999 Academy Awards“. infoplease. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 31-yanvar 2009-yil.
  98. „Nominees for the 83rd Academy Awards“. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-dekabr 2011-yil.
  99. Gorman, Bill „68th Golden Globes Winners; ʻGlee,’ ʻBoardwalk Empire,’ Katey Sagal, Laura Linney, Jim Parsons Headline TV Awards – Ratings | TVbytheNumbers“. Tvbythenumbers.zap2it.com. 22-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-may 2011-yil.
  100. „Awards Tour: 2011 BAFTA Awards Nominations“. Rotten Tomatoes. 19-yanvar 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-dekabr 2011-yil.
  101. „The 92nd Academy Awards (2020) Nominees and Winners“. Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS). Qaraldi: 7-noyabr 2021-yil.
  102. „Golden Globes 2020: full list of nominations“. The Guardian (9-dekabr 2019-yil). 10-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10-dekabr 2019-yil.
  103. „The full list of nominations for the Baftas 2020“. The Guardian (7-yanvar 2020-yil). 9-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-yanvar 2020-yil.