Nonnenfyursle
Nonnenfyursle (nemischa: Nonnenfürzle — „rohibalar gazlari“) — Oʻrta asrlardan beri maʼlum boʻlgan, Shvabiya va Allgau ixtisosligi boʻlgan qatlama xamiridan tayyorlangan janubiy nemis ponchiklari. Kichik sharlar ikki qoshiq bilan hosil qilinadi, qizdirilgan yogʻda qovuriladi va issiqligida shakarga botiriladi. Nonnenfyursle anʼanaviy ravishda karnaval uchun tayyorlanadi. Martin Lyuter[1] nonnenfyursle ponchigini yaxshi koʻrgan.
Nonnenfyurslening gʻayrioddiy nomi afsonaga bogʻliq boʻlib, unga koʻra yosh rohiba pishirish uchun juda suyuq xamir tayyorlagan va u qizdirilgan yogʻga tushgach, shubhali pishshillagan tovush chiqara boshlagan, buni oshxonada boʻlgan yepiskop payqab qolgan. Rohiba xijolat boʻlib, shoshilib tashqariga chiqib ketgan va yepiskop ponchiklarga „rohibalarning gazlari“ deb nom qoʻygan. Boshqa bir zerikarliroq talqinga koʻra, bu nom oʻrta asrlardagi nunnekenfurt iboralaridan kelib chiqqan boʻlib, „rohibalarning eng yaxshi pishirigʻi“[2] yoki nunnen-vürzelîn maʼnosini bildiradi, bu zanjabil pishirigʻiga oʻxshash pishiriqni anglatadi[3]. Aka-uka Grimmlar oʻzlarining lugʻatlarida nonnenfyursle monastirlar uchun keng tarqalgan pirojnoe ekanligini koʻrsatadilar, kichik pryanikga oʻxshash va bu soʻzning kelib chiqishi fransuzcha: farce dan olingan, „ichiga solinadigan masalliq“[4] ni anglatadi. Nonnenfyursle haqidagi birinchi yozma maʼlumotlardan biri Vena yaqinidagi Klosternoyburg monastirining maktublarida topilgan va XIV asrga toʻgʻri keladi[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Michael Kuen: Lucifer Wittenbergensis(olm.)
- ↑ Bayerischer Rundfunk: Nonnenfyursle(olm.)
- ↑ woerterbuchnetz.de(olm.)
- ↑ woerterbuchnetz.de(olm.)
- ↑ reader.digitale-sammlungen.de(olm.)
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Erhard Gorys. Nonnenfürzchen // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 371. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
- Thomas Correll „Nonnenfurz (in Schwaben: Nonnenfürzle, in Pommern: Nunnenfürteken)“,. Kochen im Hause Luther: Katharina von Bora und die Esskultur der Reformationszeit, 2. Auflage, Geschichte für Genießer, Berlin: Autumnus Verlag, 2016. ISBN 978-3-944-382-19-7.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- allgaeu.de: retsept[sayt ishlamaydi](olm.) )
- gourmet-magazin.de: Retsept(olm.) )