NPR National Public Radio

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

NPR ("ingliz tilidan „ National Public Radio“) Milliy jamoat radiosi — AQSHning 1000 ta radiostantsiyalaridan yangiliklarni

yigʻuvchi va keyin tarqatuvchi notijorat tashkilot.

NPRni moliyalashtirish aʼzo stantsiyalar tomonidan toʻlanadigan yigʻimlar va toʻlovlar, korporativ homiylar tomonidan taqdim etilgan anderrayting va davlat tomonidan moliyalashtiriladigan Jamoat eshittirish korporatsiyasining yillik grantlari hisobidan amalga oshiriladi .  Uning aʼzo stantsiyalarining aksariyati notijorat tashkilotlarga, jumladan, davlat maktablari, kollejlar va universitetlarga tegishli . NPR har qanday hukumat yoki korporatsiyadan mustaqil ravishda ishlaydi va uning mazmunini toʻliq nazorat qiladi.

NPR yangiliklar va madaniy dasturlarni ishlab chiqaradi va tarqatadi. Tashkilotning flagman shoulari haydovchi vaqti boʻyicha ikkita yangiliklar eshittirishlari: ertalabki nashr va tushdan keyin "Hamma narsa koʻrib chiqildi" , ikkalasi ham NPR aʼzosi boʻlgan koʻpgina stantsiyalar tomonidan olib boriladigan va mamlakatdagi eng mashhur radio dasturlari orasida.  2018-yil mart oyi holatiga koʻra, haydovchilik vaqti dasturlari haftasiga mos ravishda 14,9 million va 14,7 million tomoshabinni jalb qiladi.

Milliy Jamoat Radioasining logotipi
Turi Jamoat radiosi tarmogʻi
Mamlakat Qoʻshma Shtatlar
Birinchi efir sanasi 1971 yil 20 aprel ; 52 yil oldin
Mavjudligi Global
Tashkil etilgan 1970 yil 26 fevral ; 53 yil oldin
Vaqf 368 million dollar (2021)
Daromad 309,7 million dollar (2021)
Sof daromad 29,99 million dollar (2021)
Bosh qarorgoh
Eshittirish maydoni
  • Qoʻshma Shtatlar
  • Guam
  • Puerto-Riko
  • Amerika kuchlari tarmogʻi
Asoschisi: Milliy jamoat radiosi, Inc.
Asosiy odamlar Jon Lansing (bosh direktor)
Oldingi ismlar
  • Jamoat radiostansiyalari assotsiatsiyasi
  • Milliy taʼlim radiosi tarmogʻi
Manba(lar) WRN translyatsiyasi
Rasmiy veb-sayt npr .org[1]

Tashkilot nomi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tashkilotning yuridik nomi — Milliy jamoat radiosi va uning savdo belgisi NPR; har ikki nom bilan ham tanilgan. 2010 yil iyun oyida tashkilot „oʻzimizni doimiy ravishda efirda va onlaynda NPR deb atash uchun ongli ravishda harakat qilishini“ eʼlon qildi, chunki NPR tashkilotning umumiy nomi va „Bu … NPR“ yorligʻi bor. Koʻp yillar davomida radio xostlari tomonidan foydalanilgan. Biroq, Milliy jamoat radiosi 1970 yildan beri boʻlgani kabi guruhning qonuniy nomi boʻlib qolmoqda.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1970-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milliy jamoat radiosi 1970 yil 26 fevralda Kongress tomonidan 1967 yildagi Jamoat radiosi toʻgʻrisidagi qonun qabul qilinganidan keyin Milliy taʼlim radiosi tarmogʻini almashtirdi .  Ushbu akt 36- prezident Lindon B. Jonson tomonidan imzolangan va jamoat eshittirish korporatsiyasini tashkil etgan va u NPRga qoʻshimcha ravishda televidenie uchun Jamoat eshittirish xizmatini (PBS) ham yaratgan . Jon Uizerspun boshchiligidagi CPB tashkiliy qoʻmitasi dastlab Bernard Mayes raisligida direktorlar kengashini tuzdi .

Keyinchalik kengash Donald Kueylni 30 nafar xodimi va 90 nafar ustav aʼzosi mahalliy stansiyalari va Vashingtondagi studiyalari bilan NPRning birinchi prezidenti etib yolladi

NPR oʻzining birinchi koʻrsatuvini 1971 yil 20 aprelda Amerika Qoʻshma Shtatlari Senatida Janubi-Sharqiy Osiyoda davom etayotgan Vetnam urushi boʻyicha tinglovlarni yoritdi . Kunning ikkinchi yarmida "All Things Considered" nomli yangiliklar dasturi 1971-yil 3-mayda birinchi marta Robert Konli tomonidan taqdim etilgan . NPR 1977 yilgacha jamoat radiostantsiyalari assotsiatsiyasi bilan birlashgunga qadar asosan ishlab chiqarish va tarqatish tashkiloti boʻlgan . Morning Edition premyerasi 1979-yil 5-noyabrda boʻlib oʻtdi, birinchi boʻlib Bob Edvards mezbonlik qildi .

1980-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1983 yilda xizmatlarni kengaytirish boʻyicha urinishlar 7 million dollarga yaqin defitsitni keltirib chiqarganida, NPR deyarli halokatli muvaffaqiyatsizlikka uchradi (2022 yilda 19 million dollarga teng). Kongress tekshiruvidan soʻng va NPRning oʻsha paytdagi prezidenti Frank Mankievich isteʼfoga chiqqanidan soʻng, Jamoat televideniesi korporatsiyasi bankrotlikdan qochish uchun tarmoqqa qarz berishga rozi boʻldi.  Buning evaziga NPR yangi kelishuvga rozi boʻldi, unga koʻra, ilgari toʻgʻridan-toʻgʻri olgan yillik CPB stipendiyasi mahalliy stansiyalar oʻrtasida taqsimlanadi; oʻz navbatida, ushbu stantsiyalar obuna asosida NPR ishlab chiqarishlarini qoʻllab-quvvatlaydi. NPR shuningdek, sunʼiy yoʻldosh xizmatini kooperativ korxonaga aylantirishga rozi boʻldi (Jamoat radiosi sunʼiy yoʻldosh tizimi)), NPR boʻlmagan shoularning milliy tarqatilishiga imkon beradi. Qarzni toʻlash uchun NPRga taxminan uch yil kerak boʻldi.

2000-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

NPR 2002 yil noyabr oyida Kaliforniyaning Los-Anjeles okrugi , Kalver Siti shahrida ochilgan Gʻarbiy sohildagi 25 000 kvadrat fut (2 300 m 2) ishlab chiqarish ob’ektini sotib olish va jihozlash uchun qariyb 13 million dollar sarfladi. 90 tagacha xonaga ega. u oʻzining ishlab chiqarish imkoniyatlarini kengaytirish, Amerika Qoʻshma Shtatlarining gʻarbiy qismini qamrab olishni yaxshilash va Vashington, Kolumbiya okrugida falokat yuz bergan taqdirda NPRni efirda ushlab turishga qodir zaxira ishlab chiqarish ob’ektini yaratish uchun tashkil etilgan

2003 yil noyabr oyida NPR McDonald's korporatsiyasi asoschisi Rey Krokning bevasi, marhum Joan B. Krokning mulkidan 235 million dollar oldi . Bu madaniyat muassasasiga berilgan eng katta pul sovgʻasi edi.

2004 yilda NPR byudjeti Krok sovgʻasi tufayli 50 foizdan oshib, 153 million dollarga etdi. Pulning 34 million dollari uning vaqf fondiga kiritilgan .  Sovgʻa oldidan jamgʻarma fondi 35 million dollarni tashkil etdi. NPR oʻzining yangiliklar xodimlarini kengaytirish va baʼzi aʼzo stantsiyalar toʻlovlarini kamaytirish uchun vasiyatdan olingan foizlardan foydalanadi.  2005 yilgi byudjet taxminan 120 million dollar edi.

2005 yil avgust oyida NPR NPR va aʼzo stantsiyalar tomonidan yaratilgan 170 dan ortiq dasturlardan iborat katalog bilan podkastga kirdi. Oʻsha yilning noyabr oyiga kelib foydalanuvchilar NPR va boshqa ommaviy radio podkastlarini 5 million marta yuklab olishdi. Oʻn yil oʻtib, 2015-yilning mart oyiga kelib, foydalanuvchilar faqat NPR tomonidan ishlab chiqarilgan podkastlarni 94 million marta yuklab olishdi  va Fresh Air va TED Radio Hour kabi NPR podkastlari muntazam ravishda iTunes Top podkastlari roʻyxatiga kirdi .

Ken Stern 2006 yilning sentabrida bosh direktor boʻldi, xabarlarga koʻra, bosh direktor Kevin Klozening „qoʻlda tanlangan vorisi“ sifatida u ishdan voz kechdi, lekin NPR prezidenti sifatida qoldi; Stern Kloze bilan Ozod Yevropa radiosida ishlagan .

2008 yil 10 dekabrda NPR oʻz ishchi kuchini 7 foizga qisqartirishini va „ Dun to Day“ va "News & Notes" yangiliklar dasturlarini bekor qilishini eʼlon qildi .  Tashkilot buni 2008 yilgi iqtisodiy inqirozdan keyin korporativ anderraytingning tez pasayishiga javob sifatida koʻrsatdi .

2008 yilning kuzida, Arbitron reytingi maʼlumotlariga koʻra, NPR dasturlari haftasiga 27,5 million kishini tashkil etdi. NPR stantsiyalari umumiy 32,7 million tinglovchiga etadi.

2008 yil mart oyida NPR boshqaruv kengashi NPR direktorlar kengashi bilan „tashkilotning yoʻnalishi boʻyicha“, shu jumladan NPRning kengayishi bilan bogʻliq muammolar, shu jumladan NPR direktorlar kengashi bilan ziddiyatdan soʻng Stern bosh ijrochi direktor lavozimini tark etishini eʼlon qildi. yangi media NPRni moliyaviy qoʻllab-quvvatlaydigan stantsiyalarga „xizmat koʻrsatish hisobiga“.

2009 yil holatiga koʻra, korporativ homiylik NPR byudjetining 26% ni tashkil etdi.

2020-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022 yil noyabr oyining oxirida bosh direktor Lansing xodimlarga eslatmada NPR homiylar daromadining pasayishi tufayli joriy moliyaviy yil davomida xarajatlarni 10 million dollarga kamaytirishi kerakligini aytdi. Bu miqdor tashkilotning yillik byudjetining taxminan uch foizini tashkil qiladi. [2]

2023-yil fevral oyida Lansing eslatmada tarmoq reklama daromadlarining kamayishi sababli ishchi kuchining taxminan 10 foizini ishdan boʻshatishini eʼlon qildi. Uning soʻzlariga koʻra, yillik operatsion byudjeti taxminan 300 million dollarni tashkil etadi va boʻshliq 30 va 32 million dollar orasida boʻlishi mumkin. [3]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „National Public Radio veb-sahifasi“ (Ingliz tili).
  2. „NPR ishga qabul qilish muzlatiladi lekin faoliyati to'xtatilmaydi“. 2-dekabr 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  3. „ishdan bo'shatish bilan NPR ish joylarini qisqartirish uchun eng so'nggi ommaviy axborot vositasiga aylanadi“.