Muxiba Yoqubova
| Muxiba Yoqubova | |
|---|---|
| Tavalludi |
1937-yil 22-yanvar Buxoro, SSSR |
| Fuqaroligi | Tojikiston |
Muxiba Muxsinovna Yoqubova (1937-yil 22-yanvar, Buxoro shahri SSSR) — tojikistonlik biolog olim, Tojikiston respublikasi Fanlar akademiyasi akademigi (2007)[1].
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1937-yil 22-yanvarda Buxoro shahrida tavallud topgan[2]. Tojikiston Davlat universitetining tabiat fakultetining biologiya fakultetini (1959-yil, imtiyozli diplom bilan) tugatgan[3]. 1961—1968-yillarda aspirant, Tojikiston SSR Fanlar akademiyasi oʻsimliklar fiziologiyasi va biofizikasi kafedrasi (keyinchalik — institut) ilmiy xodimi. 1968-yildan Tojikiston Davlat universiteti biologiya fakulteti oʻsimliklar fiziologiyasi kafedrasi dotsenti. 1974-yilda biokimyo kafedrasini tashkil qildi va unga rahbarlik qildi[4].
Biologiya fanlari doktori (1984, „Yuqori faollikka ega fotosintetik apparatlarning funksional xususiyatlari va strukturaviy tashkil etilishi“ dissertatsiyasi mavzusi), professor (1986). Akademik akademiyasi Fanlar Jumhurii Tojikiston (2007)[5]. 2010-yildan Tojikiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Biologiya va tibbiyot fanlari boʻlimi vitse-prezidenti[6]. 1995-yilda Muxiba Muxsinovna tashabbusi bilan „Tojikiston fan ayollari“ uyushmasi tuzilib, u hozirgacha uning raisi hisoblanadi. Bu yerda u turli bilim sohalaridagi olim ayollar o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlash bo‘yicha katta ishlarni amalga oshirmoqda. Qiyin kunlarda bu uyushma ko‘plab tojikistonlik olim ayollarga umid topishga va ishga qaytishiga yordam berdi. 2004-yilda M. M. Yoqubova AQSH Biografiya instituti tomonidan „Yil ayoli“ unvoniga sazovor boʻlgani bejiz emas[7][8].
2013-yil 9-mart kuni TMU Ilmiy kengashi tomonidan Tojikiston Respublikasi nomidagi Davlat mukofotiga nomzod koʻrsatildi. Abu ali ibn Sino fan va texnika sohasida 2013-yil monografiyalarni oʻz ichiga olgan ilmiy ishlari[9]:
Ilmiy ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
„Paxta xloroplastlarining strukturaviy va funksional xususiyatlari“, Dushanbe: Donish, 2000;
„Paxtaning fotosintetik apparatining biofizikaviy jihatlari“, Dushanbe: Donish, 2010;
„Paxta oʻsimligining azot almashinuvining ontogenetik jihatlari“, Dushanbe: Donish, 2009;
„Fotosintetik apparatlarning strukturaviy va funksional xususiyatlari va paxta hosildorligi“, Dushanbe: Donish, 2010.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Академик Мухиба Якубова: постижение тайн зеленого листа – Новости Таджикистана ASIA-Plus“. ASIA-plus. Qaraldi: 2017-yil 12-noyabr.
- ↑ „Мухиба Мухсиновна ЯкубоваВикипедия“. Qaraldi: 2023-yil 14-iyul.
- ↑ „Asia-Israel – Азия-Израиль – Информационный портал Бухарских Евреев – Академик Мухиба Якубова“. www.asia-israel.co.il. 2019-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-noyabr.
- ↑ „"Таких Учителей не подводят". К юбилею академика Мухибы Якубовой“ (asiaplustj.info). 2022-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-iyul.
- ↑ „News of the Academy of Sciences of the Republic of Tajikistan. Department of Biological and Medical Sciences“. journals.anrt.tj. Qaraldi: 2017-yil 12-noyabr.
- ↑ „Вице-президенты АН РТ“. anrt.tj. Qaraldi: 2017-yil 12-noyabr.
- ↑ United Nations. Economic and Social Commission for Asia and the Pacific. Women's Organizations and Their Use of Information and Communication Technologies in the Caucasus and Central Asia Region: An Exploratory Assessment. United Nations Publications, 2001 — 139– bet. ISBN 978-92-1-120059-1. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Мухибы Мухсиновны Якубовой“ (asiaplustj.info). 2017-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-iyul.
- ↑ „Iraj Bashiri – Prominent tajik figures of the“. fayllar.org. 2020-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-noyabr.