Munozara:Erkin tushish tezlanishi
Matematik mayatnik deb, vaznsiz va cho’zilmaydigan ipga osilgan moddiy nuqtaga aytiladi. Mayatnik bilan tanishishda uni uzunligi , massasi m bo’lgan moddiy nuqtadan iborat matematik mayatnik tushiniladi(1-rasm). Muvozanat holatidan burchakka (2-rasm) og’dirilgan moddiy nuqtaga ikkita kuch: 1) og’irlik kuchi p m g ; 2) ipning taranglik kuchi F ta’sir qiladi. Bizga ma’lumki matematik mayatnikning - og’ish burchagi juda kichik bo’lsa, tebranish davri T ning qiymatini quyidagi formuladan topamiz; g l T 2 (1) bunda: l - matematik mayatnikning uzunligi, g- og’irlik kuchining tezlanishi. Agar tajriba natijasida T va ni aniqlab olsak: g ning qiymatini (1) formuladan topishimiz mumkin. (1) ning ikkila tomonini kvadratga ko’taramiz: T 2 = 4 2 g (2) bundan g= 2 4 T l 2 (3) bu yerda Т= n t (4). (3) ifodaga (4) ni quyamiz, natijada “g” ni hisoblash uchun asosiy formulani hosil qilamiz g= 2 2 2 4 t n (5) bunda: l - matematik mayatnikning uzunligi, gog’irlik kuchining tezlanishi. Agar tajriba natijasida T va ni aniqlab olsak: g- ning qiymatini (1) formuladan topishimiz mumkin. (1)- ning ikkila tomonini kvadratga ko’taramiz: T 2 = 4 2 g (2) 84.54.70.64 16:33, 23-Yanvar 2024 (UTC)