Moskvadagi Lermontov haykali
Lermontov yodgorligi — 1965-yilda Moskvada Lermontovskaya maydonida oʻrnatilgan shoir Mixail Yuryevich Lermontovning haykali. Yodgorlik mualliflari haykaltarosh I. D. Brodskiy, meʼmorlar N. N. Milovidov , G. E. Saevich , A. DA. Morgulis.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
M.Yu.Lermontov[1] 1814-yil 2-oktabrdan 3-oktabrga oʻtar kechasi shu yerda, Qizil darvoza roʻparasidagi Arseniyevlar uyida tugʻilgani xotirasiga 1941-yilda maydonga Lermontovskaya nomi berilgan. Maydondagi jamoat bogʻi ham Lermontovskiy deb atala boshlandi. Shu bilan birga, bu yerda shoirga haykal oʻrnatish gʻoyasi paydo boʻldi[2], ammo urush bunga xalaqit berdi. 1950-yillarda yodgorlik oʻrnatish gʻoyasi qaytib keldi va eng yaxshi majoziy yechimni izlash boshlandi[3]. Yodgorlikning tantanali ochilishi 1965-yil 4-iyunda boʻlib oʻtdi[1].
Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lermontov yodgorligi Moskvadagi eng romantik yodgorliklardan biri hisoblanadi. Haykaltarosh oʻz asarida shoir ijodining shaxsiyati va tabiatining mohiyatini ifodalashga harakat qilgan. Bronza jasad silindrsimon granit poydevorda joylashgan. Lermontov paltosining yoqasi va etaklari shamolda tebranib turibdi. Shoirning chehrasi oʻychan, maʼyus nigohi oʻziga qadalgan. Haykal 1960-yillarga xos boʻlgan „qattiq uslub“ning badiiy va plastik usullaridan foydalangan holda yaratilgan[3]. Poydevorda Lermontovning quyidagi satrlari oʻyilgan:
| “ | Moskva, Moskva!.. Sizni o'g'il kabi yaxshi ko'raman,
Rus tilida bo'lgani kabi-kuchli, olovli va muloyim |
” |
Haykalning yonida Lermontovning „Mtsiri“, „Demon“, „Yelkan“ asarlari mavzusidagi relyeflar bilan toʻldirilgan panjara bor[3].
Kinoda[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lermontov haykali „Omad jentelmenlar“ filmida aks ettirilgan. Jinoyatchi Kosoy uni „kurtkali odam“ deb ataydi[4].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „В 1965 году в Москве открыт памятник Михаилу Лермонтову“. inmsk.ru. 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-yanvar.
- ↑ „Лермонтов“. liveinmsk.ru. 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-yanvar.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Памятник М. Ю. Лермонтову“. nasledie.turgenev.ru. 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-yanvar.
- ↑ Евгений Попов. „Мужик в пиджаке“. grani.ru (2005-yil 24-oktyabr). 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-yanvar.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Роальд Кожевников.. Памятники и монументы Москвы. Московский рабочий, 1976 — 136 bet.
- Ivanova I. V. Pamyatnik M. Yu. Lermontovu: putevoditel. — M.: Moskovskiy rabochiy, 1987. — 64 s., il. — (Biografiya moskovskogo pamyatnika).