Marokash avtomobilsozlik sanoati

Marokash avtomobil sanoatini — Fransiyaning Renault-Nissan Alyansi va PSA Group avtomobil kompaniyalari investitsiyalari boshqaradi. BYD Marokashda Xitoy sarmoyasini boshqaradi. Marokash hukumati investitsiya olib keladigan kompaniyalarni kelishini ragʻbatlantirish uchun dastlabki besh-yilda maʼlum soliqlardan ozod etdi. Fiat Marokashdagi ishlab chiqarish rolini 2003-yilda Somakadagi ulushini Renault kompaniyasiga sotish bilan yakunlagan.

Marokash ushbu sektor uchun xalqaro markaz sifatida oʻz mavqeini mustahkamlashga intilayotganligi sababli umumiy qiymati 1,23 milliard yevro (1,45 milliard dollar) ga teng 26 ta avtomobilsozlik loyihalari boʻyicha bitimlar imzoladi. Loyihalar Fransiya, Ispaniya, Italiya, Xitoy, Janubiy Koreya, Yaponiya va AQSh kompaniyalari bilan amalga oshiriladi va 11 500 dan ortiq ish oʻrinlari yaratilishi kutilmoqda, deyiladi hukumat bayonotida.

Marokash 2020-yilga kelib mahalliylashtirish darajasi 80 % boʻlgan bir million avtomobil ishlab chiqarishni kutmoqda. Natijada tovar aylanmasi 10 milliard yevroga va 160 000 ish oʻrni yaratilishiga olib keladi.

Ishlab chiqarish ob’ektlari

Renault

Kasablankadagi Somaka zavodi 1959-yilda ochilgan va hozirda 80 % Renault Group va 20 % PSA tomonidan egalik qiladi. Hozirda u Renault Kangoo, Dacia Logan va Dacia Sandero ishlab chiqaradi. Zavod-yiliga 80 mingta avtomobil ishlab chiqarish quvvatiga ega va 1 307 xodim ishlaydi. Renault 4 ning ishlab chiqarilishi 1993-yilda yakunlandi. Korxonada ilgari 5, 12 va 18 modellar ishlab chiqarilgan.

Renault-Nissan oʻzining Tangier zavodini 2012-yilda ochgan va Dacia Lodgy va Dacia Dokker ishlab chiqaradi. Dastlabki ishlab chiqarish quvvati bitta yigʻish liniyasida-yiliga 170 mingta avtomobil boʻlib, unda 5 086 xodim ishlaydi.

PSA guruhi

2015-yilda PSA yangi PSA Kenitra zavodiga 2019-yilda B va C segmentli dvigatellar va transport vositalarini ishlab chiqarish uchun ochilishi rejalashtirilgan, ishlab chiqarish quvvati 90,000 dvigatel va transport vositalarini ishlab chiqaradigan va 200 ming donagacha kengayishi mumkin boʻlgan 557 million yevro sarmoya kiritilganligini eʼlon qildi.

Fiat

Fiat ilgari Somaka zavodida Uno va Palio modellarini CKD toʻplamlari orqali yigʻgan edi. Palio 1997-yildan 2003-yilgacha ishlab chiqarilgan, shundan soʻng Fiat zavoddagi ulushini sotgan. Ilgari u shuningdek 127 va 131 modellarini 1980-yillarning boshlarida yigʻgan edi.

BYD

BYD Marokashda yirik avtomobil ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻygan uchinchi avtomobil ishlab chiqaruvchiga aylandi. BYD Marokashning Yevropa va Afrika bozoriga kirish eshigi sifatida joylashuvidan foyda koʻrishga umid qilmoqda.

Renault-ning Marokashdagi mahsulotlari

Fransiya avtomobil ishlab chiqaruvchi Renault-Nissan, Marokashning shimoliga Melloussa nomli kichik bir shaharda investitsiya kiritishga qaror qildi. Shahar strategik ahamiyatga ega, chunki u Marokashning eng katta Tanger-Med portidan yarim soat narida joylashgan boʻlib, yangi ishlab chiqarilgan avtomobillarni tashishni koʻpaytiradi va ularni portga imkon qadar tezroq Yevropaga yoki Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika mintaqasidagi baʼzi mamlakatlarga. eksportga etkazib beradi. Renault-Nissan ushbu zavodni hayotga qaytarish uchun 10 milliard dirham (deyarli 1 milliard yevro) miqdorida investitsiya kiritishga qaror qildi. Marokash sanoat vaziri Moulay Hafid El Alamining soʻzlariga koʻra, Renault-Nissan „sanoat ekotizimi“ ni yaratishni maqsad qilgan. Uning soʻzlariga koʻra, ushbu „sanoat ekotizimi“ Renault-Nissan avtoavtomobillari uchun avtomobil qismlar bilan taʼminlash uchun maʼlum qismlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan koʻplab kompaniyalarni jalb qiladi va Marokashning oʻsha mintaqasiga sarmoya kiritadi. Vazirning taʼkidlashicha, bu 20 milliard dirham (taxminan 2 milliard yevro) prognoz qilinadigan pul miqdorini yaratadi.

Kompaniyaning taʼkidlashicha, birinchi-yilda zavod 48 870 ta avtomobil ishlab chiqarishni boshlaydi va taxminlarga koʻra 2015-yilga kelib 250 000 dan ortiq transport vositalariga yetadi. Kompaniya, shuningdek, ishchilarga dam olish kunlarida ishlash uchun baʼzi imtiyozlarni taklif qilib, bir-yilda ishlab chiqarish quvvatini 400 000 taga oʻtish orqali strategiyani ishlab chiqdi. 2015-yilda kompaniya 288 053 dan ortiq avtomobillarni ishlab chiqarib (oʻsish 26 %), oʻz prognozlaridan oshganligini maʼlum qildi. Zavod, shuningdek, ishlab chiqarishning aksariyati Dacia Sanderoga toʻgʻri keladi, chunki u Marokash va Fransiyada sotish boʻyicha katta muvaffaqiyatga erishdi.. Bitta avtomobilning narxi taxminan 11 000 dollarni (8000 yevro atrofida) tashkil etadi, shuning uchun uni arzonligi sababli katta miqdorda sotishga majbur qildi. Kompaniyaning taʼkidlashicha, Sandero kompaniyaning deyarli 50 foizini tashkil qiladi, har-yili deyarli 140 000 dona ishlab chiqariladi, undan keyin ishlab chiqarilishning 25 foizini tashkil etuvchi Dacia Dokker turadi. Dacia Logan ham mavjud boʻlib, u umumiy ishlab chiqarishning 14 foizini tashkil qiladi, chunki deyarli 41 000 dona ishlab chiqarilgan, keyin esa Dacia Lodgy jami ishlab chiqarishning 11 foizini tashkil etib, deyarli 32 663 dona ishlab chiqarilgan. Biroq, Dacia Lodgy ishlab chiqarishi oʻsib bormoqda, chunki Marokash bozorida unga talab katta, chunki „Grand Taxis“ lar eski Mercedesdan yangi ekologik toza yangi avtomashinaga oʻtishga majbur boʻlmoqda. Bandlik masalasiga kelsak, Renault-Nissan guruhi Kasablankadagi Tanger fabrikasi va Somakadagi zavodda 10 000 kishi toʻgʻridan-toʻgʻri kompaniya ichida ishlayotganligini eʼlon qildi. Kompaniyaning taʼkidlashicha, yollanma foizlar atigi bir-yil ichida 20,6 foizga oʻsgan va deyarli har-yili kompaniya mahsulotiga talab yuqori boʻlganligi sababli oʻsishda davom etishi kutilmoqda. Kompaniya asosan Marokashda bu yerda ishlab chiqarilgan barcha mahsulotlarni Yevropaga va Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika mintaqasidagi baʼzi mamlakatlarga eksport qilishga yoʻnaltirilgan, hozirgi vaqtda kompaniya dunyoning 22 dan ortiq mamlakatlariga avtomobillar eksport qilmoqda va 2020-yilga kelib bu sonni koʻpaytirishni rejalashtirmoqda. Tangier shahridagi zavod, Kasablankaning Somaka zavodidagi eksportning 94 % ga nisbatan deyarli 68 % avtomobillarini xorijga eksport qiladi.Renault-Nissan hozirda Marokash bozorining qariyb 38 foiz ulushini nazorat qiladi va koʻproq isteʼmolchilarni jalb qilish va hech boʻlmaganda mahalliy miqyosda koʻproq bozor ulushini olishga intilish uchun ishlab chiqarish va sifatni ularning mahsulotlari narxlari bilan bir vaqtda oshirishni maqsad qiladi.

Renault-Nissan fabrikasi toʻliq ishlashi uchun, Marokash hukumati tomonidan koʻplab kafolatlar va maʼlum sohalarda baʼzi mablagʻlar mavjud edi. Marokash kompaniyaga mamlakatga sarmoya kiritishi uchun maʼlum vaʼdalarni bajarishi kerak edi. Marokash hukumati yangi ishchilarga fabrikada olib boradigan ishlari toʻgʻrisida bilim olishga imkon beradigan markazni moliyalashtirishni vaʼda qilgan edi, shuningdek, Marokash yangi mashinalar uchun zarur boʻlgan barcha logistika ishini osonlashtiradigan barcha zarur infratuzilmani barpo etgan edi. Tanger-med portiga yetib borish uchun, Marokash fabrikani port bilan bogʻlaydigan yangi kichik avtomagistral va yangi temir yoʻl qurdi. Bularning barchasining sababi Marokashning qirollikda yangi avtomobilsozlik sanoatini rivojlantirishidir, chunki hukumat ushbu sanoat turlari koʻplab ish oʻrinlarini yaratadi va yuqorida aytib oʻtilganidek, baʼzi avtomobil qismlarini yaratadigan mamlakatga sarmoya kiritishga koʻproq ishonadi. .

Marokash hukumati uchun investitsiyalardan keladigan daromadlar

Fransiya kompaniyasining Marokashga qilgan ushbu katta sarmoyasi, Marokash sanoat vaziri soʻzlariga koʻra, Renault-Nissan yoki uning atrofida sarmoya kiritmoqchi boʻlgan boshqa kompaniyalarning barcha loyihalari yakunlanganda 20 milliard dirham sarmoya keltiradi. (1,8 milliard yevro). Fransiya kompaniyasi, shuningdek, ushbu qismlarni Marokash tuproqlarida ishlab chiqaradigan boshqa kompaniyalardan sotib oladigan mashina qismlariga sarfini ikki baravar oshirishga intiladi, bu qoʻshimcha 50 000 yangi ish oʻrinlarini yaratishga yordam beradi. Fransiyaning Marokashga kiritgan sarmoyasi asosan mamlakatda yangi sanoatni rivojlantirishga yoʻnaltirilgan edi, bu asosiy tosh qoʻyilgandan keyin yaratilgan barcha kompaniyalarda — Renault-Nissan yirik zavodida aks ettirilgan. Tangier shahrida zavod tashkil etilgan vaqtdan boshlab, u tomonidan avtomobil qismlariga boʻlgan ehtiyojni qondirish uchun 170 dan ortiq zavodlar tashkil etilgan va shu paytgacha 50 milliard dirham (deyarli 4,5 milliard yevro) daromad olgan va shu paytgacha 90 mingdan ortiq toʻgʻridan-toʻgʻri va bilvosita ish oʻrinlari yaratdi.

Marokash iqtisodiy tarixida birinchi marotaba Tangier yaqinidagi Melloussa shahriga yangi avtomobilsozlik sanoatiga qilingan sarmoyalar Marokash eksportini shu qadar fosfatlar eksportidan ham yuqori darajaga keltirdi. Endi Marokash avtomobil va avtomobil qismlarini eksport qiluvchiga aylandi va hozirda mintaqaning koʻplab mamlakatlariga va Yevropaga yetkazib bermoqda, Tangierdagi yangi zavod yangi texniklarni, yangi menejerlarni, yangi muhandislarni yollash bilan, yaqin atrofda yashovchilarning hayotini oʻzgartirdi. Xavfsizlik kompaniyasi va shu kabi yangi ish oʻrinlarining barchasi kichik bir boylikning paydo boʻlishiga olib keladi, chunki kompaniya Marokashning eng kam ish haqidan 25 % koʻproq maosh oladi va hozirda u yerda yashaydigan odamlar hech boʻlmaganda daromad manbaiga ega va hozirda pulga ega va bu mahalliy iqtisodiyotni yaxshilashga yordam beradi. Kompaniya tashkil etilishidan oldin qoʻshni hududda hech narsa yoʻq edi, endi yangi yuqori standartli yoʻllar, portni zavod bilan bogʻlaydigan kichik yangi magistral, yangi oʻrta maktab va oʻrta maktabda tahsil olayotgan talabalar uchun yangi yashash joyi mavjud. Renaultning hozirgi direktori Pol Karvaloning soʻzlariga koʻra Melloussa qishlogʻi yaqin orada Renault-Nissan zavodi tufayli eng boy qishloq boʻladi.

Avtomobilsozlik sanoatiga kelajakdagi sarmoyalar

Ushbu sarmoyaning muvaffaqiyatidan kelib chiqqan holda, Marokash eksport hajmini koʻpaytirish uchun avtomobilsozlik sanoatini kengaytirishga intilmoqda, soʻnggi paytlarda Marokash hukumati va „Group Peugeot-Citroen“ oʻrtasida Kenitra yaqinida yangi zavodning ochilishiga olib keladigan 6 milliard dirham (557 million yevro) sarmoya bilan yakuniy kelishuvga erishildi. Hozirgi vaqtda Marokash 2020-yilga borib-yiliga 10 milliard dollarni faqat avtosanoatdan eksport qilishni maqsad qilmoqda. Bularning barchasi Marokash iqtisodiyotiga jiddiy taʼsir qiladi, chunki birinchi navbatda bu YaIMning sanoat sektorini 20 % ga koʻtaradi. Renault va Peugeot-Citroen-dan qilingan sarmoyalar Renault erishgan muvaffaqiyat va Peugeot-Citroen guvohi boʻladigan kelajakni koʻrish orqali mamlakatga koʻproq sarmoyadorlarni jalb qiladi. Oldin aytib oʻtilgan yangi sarmoyalar yangi Peugeot-Citroen zavodi boʻladi, yangi kompaniya qirollikda ish boshlagan dastlabki-yillarida 200 000 ta avtomobil ishlab chiqarishni maqsad qilgan. Peugeot-Citroen yangi zavod zavodi rivojlanayotgan mamlakatlar uchun ularni arzon narxlarda sotadigan kichik xarajatli mashinalarni ishlab chiqarishni boshlaydi, Peugeot asosan Afrika mamlakatlari va Yaqin Sharq mamlakatlariga qaratilgan. Yangi zavod, ishlab chiqarilishi 200 000 avtomobilni tashkil etgunga qadar 4500 ishchini jalb qiladi va yaqin kelajakda bu son ham koʻpayishi mumkin. Yangi zavodning muhim jihatlaridan biri shundaki, kompaniya dvigatelni Marokashda ishlab chiqaradi va ehtiyot qismlarni yigʻishdan koʻra bu yerda ishlab chiqaradi, yangi kompaniya mahalliy ishlab chiqariladigan avtomobil qismlariga 13 milliard dirham (taxminan 1 milliard yevro) sarflashga rozi boʻldi va bularning barchasi Marokash iqtisodiyotiga olgʻa siljishga yordam beradi, chunki koʻplab Marokash kompaniyalari oʻz mahsulotlarini yangi xaridorlariga ega boʻlishadi.

Marokash yalpi ichki mahsulotiga taʼsiri

Hozirgi kunda qirollikdagi avtomobilsozlik sanoati Marokash yalpi ichki mahsulotining 16 foizini tashkil qiladi, ammo Peugeot ishlab chiqarishni boshlagandan soʻng bu 20 foizga oʻsadi. Sanoat vaziri Moulay Hafid El Alamining soʻzlariga koʻra, Marokash ushbu sohaga xorijiy investorlarni jalb qilish va ishontirishda davom etadi, u endi boshqa avtomobil va yuk mashinalarini ishlab chiqaruvchilar kelishga va sarmoya kiritishga qaror qilishiga umid qilmoqda, deydi u. sanoat eksporti ikki baravar ortadi. Vazirning taʼkidlashicha, uning vazirligi boshqa avtomobil kompaniyalari bilan, ayniqsa Italiya va Amerikadagi baʼzi kompaniyalar bilan ularni kelishishga ishontirish uchun „jiddiy va samarali“ muzokaralar olib borgan. Fiat-Chrysler va Ford kabi baʼzi yirik kompaniyalar, Marokash avtomobilsozlik sanoatiga sarmoya kiritmoqchi boʻlgan kompaniyalar qatoriga kiradilar, hozirda ular aytilganidek, ular barcha zarur kafolatlarga ega boʻlishlari uchun Marokash hukumati bilan muzokaralar olib borishmoqda. soliqlarni va hokazolarni olib boring, bu ikki gigant mamlakatda oʻz fabrikalarini qurishi uchun. Hozirgi vaqtda yangi Marokash avtomobilsozligi kutilganidan yuqori boʻlib, ayniqsa, eksport haqida gap ketganda rekordlarga erishdi. Hozirgi vaqtda u fosfat eksportidan tushgan daromaddan tashqari qishloq xoʻjaligining boshqa mahsulotlaridan yuqori boʻldi. Buni raqamlar bilan isbotlasak, Marokashning avtosanoatda eksporti 34 milliard dirham (2,9 milliard yevro atrofida) yetdi. Solishtiradigan boʻlsak, mamlakatning fosfat eksporti 31 milliard dirham (2,7 milliard yevro atrofida) va qishloq xoʻjaligi mahsulotlari esa 35 milliard dirham (taxminan 3 milliard yevroga) ni tashkil etadi. Peugeot bozorga chiqishi bilan Marokash har-yili mahalliy ishlab chiqariladigan 600 000 ta avtomobilga yetib boradi va yaqin-yillar ichida ularning soni millionga etadi.