Mandhatri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Mandhatri (sanskr. मान्धातृ, OʻTKIRGI IAST) — hind mifologiyasida Ikshvaku sulolasining podshosi va Yuvanashvaning[1] oʻgʻli. X mandalaning 134-madhiyasi "Rigveda", anukramaniga koʻra, u tomonidan yozilgan[2]. U Yadava podshosi Shashabinduning qizi va Chitrarataning nevarasi Bindumati Chaitrarathiga uylangan edi[3]. Puranaga koʻra, uning uchta mashhur oʻgʻli bor edi — Purukutsu, Ambarisha va Muchukunda (bundan tashqari, Matsya Purana va Padma Purana ham toʻrtinchi oʻgʻli haqida xabar berishadi)[4].

Harivamsha va baʼzi Puranalarga koʻra, Mandhatri onasi Gauridan odatiy tarzda tugʻilgan; Vishnu Purana va Bhagavata Purana uning tugʻilishi haqidagi gʻayrioddiy hikoyani oʻz ichiga oladi, bu uning ismining notoʻgʻri etimologiyasiga asoslangan boʻlishi mumkin. Yuvanashvaning oʻgʻli yoʻq edi, bu uni juda xafa qilar edi. U yaqinida yashagan bir qancha donishmandlar unga nasl berish uchun maxsus marosim oʻtkazdilar. Bir kechada ular marosim paytida qurbongohga muqaddas maxsus kuchlarga ega suv idishini qoʻyishdi qoʻyishga buyurdi. Yuvanashva kechasi tashnalikdan uygʻonib, suvni topib ichadi. U homilador boʻladi va bir muncha vaqt oʻtgach, uning oʻng tomonidan bola paydo boʻladi. Keyin donishmandlar bolani kim ovqatlantirishi haqida hayron boʻlishdi, shundan soʻng Indra paydo boʻlib, bolaga bosh barmogʻini soʻrishni berdi va bola bundan buyon u bilan shu narsani qilishini soʻraydi (IAST). Bu soʻzlar birlashtirilib, bolaga Mandxatri[1] ism qoʻyiladi.

U ulgʻaygach, uch oʻgʻil, ellik qiz koʻradi. Saubhari ismli keksa donishmand Mandxatrining oldiga kelib, qizlaridan birini unga xotini qilib berishni iltimos qiladi. Qizini bunday keksa va ozib ketgan odamga berishni istamagan va shu bilan birga rad etishdan qoʻrqqan Mandxatri ikkilanib turadi, lekin keyin donishmandga javobni tanlashni qizlarning oʻziga qoʻyadi. Keyin Saubhari jozibali qiyofaga kirdi va oxir-oqibat Mandhatrining barcha ellikta qiziga uylanadi; ular uchun goʻzal bogʻlarda bir qancha saroylar qurdiradi[1].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 Dowson J.. A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, Geography, History and Literature., London, 1928 — 197—198 bet. 
  2. Ригведа. Мандалы IX—X. М.: Наука, 1999 — 529 bet. 
  3. Pargiter F. E.. Ancient Indian Historical Tradition. London: Oxford University Press, 1922 — 150 bet. 
  4. Pargiter F. E.. Ancient Indian Historical Tradition. London: Oxford University Press, 1922 — 93 bet.