Mamadali Qurbonov sahifasining manbasini koʻrish

{{Shaxsiyat
 | ismi             = Мамадали Қурбонович Қурбонов
 | asl ismi         = рус. Мамадали Курбанович Курбанов
 | portret          = 
 | faoliyati turi   = [[SSSR]], [[Qirgʻiziston]], [[Oʻzbekiston]] va [[Tojikiston]]ning taniqli [[davlat]] va jamoat [[аrbob]]i, Tojikiston Bosh vaziri ([[1937]]-[[1946]] yillar), [[SSSR]] Oliy Kengashining 1 va 2 chaqirilishdagi [[deputat]]i, [[Oʻsh]] shahar va [[Oʻsh viloyati]] ijroiya qoʻmitalari raisi, [[Pomir]] avtotransport ishlab-chiqarish birlashmasi bosh direktori, Lenin [[orden]]i ([[1939]] yil), „Hurmat belgisi“ [[orden]]i ([[1940]] yil), Lenin [[orden]]i ([[1944]] yil) sohibi.
 | tavallud sanasi  = [[1905]]
 | tavallud joyi    = {{bayroq|Kyrgyzstan}} Qadamjoy tumanida
 | fuqaroligi       = {{SSSR bayrogʻi}} [[SSRI]] → {{bayroq|Kyrgyzstan}}
 | vafot sanasi     = 14.05.[[1976]]
 | vafot joyi       = {{bayroq|Kyrgyzstan}} [[Oʻsh shahri]]da
 | turmush ortogi   = Rahimaxon Tojiboyevna Qurbonova (Sultonova) ([[1928]]-[[2006]]) {{bayroq|Kyrgyzstan}} [[Oʻsh shahri]]da tugʻilgan.
 | otasi            = Qurbon
 | onasi            = 
 | bolalari         = Dilshod, Sergo-Shahzoda (22.04.[[1964]] yil) Ural togʻ-metallurgiya kompaniyasi bosh direktor oʻrinbosari, „Trans-Atlantik“ MChJ egasi<ref>[http://ky.wikipedia.org/wiki/Курбанов_Серго_Мамадалиевич Курбанов_Серго_Мамадалиевич]</ref>, ikki qizi [[Toshkent]] shahrida yashaydi.
 | kasb             = [[Tojikiston]] Bosh vaziri ([[1937]]-[[1946]] yillar), [[SSSR]] Oliy Kengashining 1 va 2 chaqirilishdagi [[deputat]]i, [[Oʻsh shahar]] va [[Oʻsh viloyati]] ijroiya qoʻmitalari raisi ([[1947]]-[[1960]]), [[Pomir]] avtotransport ishlab-chiqarish birlashmasi bosh direktori ([[1960]] yildan).
 |mukofotlari       =  Lenin ordeni ([[1939]] yil), „Hurmat belgisi“ ordeni ([[1940]]), Lenin ordeni ([[1944]]), 2 darajali {{Vatan urushi ordeni}}, koʻplab [[medal]]lar, [[Tojikiston]] va [[Qirgʻiziston]] Kompartiya MQ va Oliy [[Kengash]]i rayosatining faxriy [[yorliq]]lari bilan taqdirlangan.
 | faoliyat         = Taniqli [[davlat]] va jamoat [[аrбоб]]i.
}}

'''<big>Mamadali Qurbonovich Qurbonov</big>''' ([[1905]] – [[14-may]] [[1976]]) – [[Tojikiston]] Bosh [[vazir]]i ([[1937]]-[[1946]] yillar), [[SSSR]] Oliy Kengashining 1 va 2 chaqirilishdagi [[deputat]]i, [[Oʻsh]] shahar va [[Oʻsh viloyati]] ijroiya qoʻmitalari raisi.

== Hayot yoʻli ==
Mamadali Qurbonov (yanvar [[1905]]-[[1976]] yil) [[Oʻsh uyezdi]] [[Qadamjoy tumani]]ning Uchqoʻrgʻon qishlogʻida kambagʻal dehqon oilasida tugʻilgan, millati [[tojik]]. Oʻrta maʼlumotga ega edi, togʻ-kon fakulteti qoshidagi ishchilar kurslarini tamomlagan.
Mehnat faoliyatini [[Qizilqiya koʻmir koni]]da konchilikdan boshlagan. [[1930]] yildan VKP(b) aʼzosi. [[Qizilqiya koʻmir koni]]dan taniqli davlat arboblari chiqqan. Jumladan, konchi Toʻraboy Qulatov [[Qirgʻiziston]] SSR xalq komissarlari kengashi raisi, soʻngra esa [[Qirgʻiziston]] SSR Oliy Kengashi raisi boʻlgan, Mamadali Qurbonov esa [[1937]] yildan [[1946]] yilgacha [[Tojikiston]] SSR xalq komissarlari raisi lavozimida ishlagan.

* [[1924]]-[[1930]] yillar – [[Qirgʻiziston]] SSR [[Oʻsh viloyati]] [[Qizilqiya koʻmir koni]]da konchi.
* [[1930]]-[[1931]] yillar – [[Qizilqiya koʻmir koni]]da qutqarish va texnik xavfsizligi stansiyasi boshligʻi.
* [[1931]]-[[1933]] yillar – [[Qizilqiya koʻmir koni]] boshligʻi.
* [[1933]]-[[1936]] yillar – [[Tojikiston]] SSR „Shurab-koʻmir“ boshligʻi.
* [[1936]]-[[1937]] yillar – [[Tojikiston]] SSR [[mahalliy sanoat]] xalq komissari, bir vaqt oʻzida [[Tojikiston]] Kommunistik partiya Markaziy Qoʻmitasining transport va sanoat boʻlimi mudiri.
* [[1937]] yili [[Tojikiston]] SSR xalq komissarlari kengashi raisi oʻrinbosari, yer boʻyicha xalq komissari.

[[16-sentabr]] [[1937]] yildan aprel [[1946]] yilgacha [[Tojikiston]] SSR xalq komissarlari kengashi – Vazirlar kengashi raisi. [[Tojikiston]] SSR [[Hukumat]]i raisligiga [[Tojikiston]] SSR Kompartiyasi 3 sʼyezdida tasdiqlangan. Uning bevosita rahbarligi ostida [[Tojikiston]]ning [[poytaxt]]i [[Dushanba (shahar)|Dushanba shahri]], [[Pomir]]ga olib boruvchi [[Oʻsh]]-[[Xorugʻ]] avtomagistral yoʻli, [[Tojikiston]]dagi birinchi [[Varzob (tuman)|Varzob]] [[GES]]i va boshqa obʼyektlar qurildi. [[Ikkinchi jahon urushi]] va urushdan keyingi davrlarda [[Tojikiston]] frontga qishloq xoʻjalik mahsulotlarini, oziq-ovqatlarni, [[paxta]]ni, qurol-yaroqlarni va boshqa mahsulotlarni yetkazardi.
[[21 mart]] [[1939]] yil-[[5-oktabr]] [[1952]] yil VKP(B) markaziy revizion komissiyasi aʼzosi, [[1939]] yil va [[1941]] yil TsK KPSS sʼyezdlarida tasdiqlangan. Mamadali Qurbonov [[SSSR]] [[Hukumat]]i qarorlari bilan [[17-oktabr]] [[1939]] yili Lenin [[orden]]i (Tojikiston SSR qishloq xoʻjaligida yuksak yutuqlarga erishgani va [[paxta]] planini oshigʻi bilan bajargani uchun), [[28-aprel]] [[1940]] yili „Hurmat belgisi“ [[orden]]i ([[SSSR]]da eng buyuk boʻlgan irrigatsiya inshooti I.[[Stalin]] nomli [[Katta Fargʻona kanali]] qurilishida faol qatnashgani va bunda koʻrsatgan yutuqlari uchun). [[3-yanvar]] [[1944]] yili Lenin ordeni bilan ikkinchi marta taqdirlangan.

* [[1946]] yil – [[Oʻzbekiston]] SSR [[qishloq xoʻjaligi]] vazirining birinchi oʻrinbosari.
* [[1947]]-[[1949]] yillar – [[Fargʻona viloyati]] ijroiya qoʻmitasi raisining birinchi oʻrinbosari.
* [[1949]]-[[1950]] yillar – [[Qirgʻiziston]] SSR yengil sanoat vazirining birinchi oʻrinbosari.
* [[1950]]-[[1957]] yillar – [[Oʻsh viloyati]] ijroiya qoʻmitasi raisining birinchi oʻrinbosari.
* [[1957]]-[[1960]] yillari – [[Oʻsh]] shahar ijroiya qoʻmitasi raisi.
Mamadali Qurbonov [[Oʻsh shahri]] rahbari lavozimida ishlab turganda, Oʻshda Oʻsh pedagogika oliygoxi binosi (hozirda Oʻsh davlat dorilfununi bosh binosi), Oqbura daryosi ustidagi katta temir-beton koʻprik (birinchi marta shaharni oʻng va chap qirgʻogʻi bilan tutashtirgan), xalqaro avtomatik telefon stantsiyasi qurildi va ekspluatatsiyaga topshirildi. [[1957]] yili [[Oʻsh shahri]]ning asosiy qismi ariq suvi oʻrniga ichimlik suvi bilan taʼminlandi. [[Oʻsh shahri]]da [[1959]] yili [[SSSR]]da ([[Kishinyov]]dan keyin) ikkinchi boʻlgan artezian quduqlardan suv tortuvchi nasoslarni ishlab chiqarish korxonasi qurildi.

[[1960]]-[[1967]] yillari – [[Oʻsh]]-[[Xorugʻ]] avtomagistralidan [[Tojikiston]]ga xalq xoʻjaligi mahsulotlari yetkazib beradigan [[Pomir]] ishlab chiqarish avtotransport birlashmasi bosh direktori. Uning rahbarligida 1120 ta odam ishlardi.

[[1960]] yildan – Qurbonov Ittifoq miqyosidagi shaxsiy pensioner.

[[Tojikiston]]ning Qulob tumani okrugidan 1 va 2 chaqirilishdagi [[SSSR]] Oliy Kengashi [[deputat]]i, byudjet komissiyasi aʼzosi. Tojikiston SSR Oliy Kengashi deputati ([[1937]]-[[1948]] yillar). [[Oʻsh viloyati]] kengashi va [[Oʻsh]] shahar kengashi deputati.

KPSS MQ Siyosiy byurosi aʼzosi Anastas Mikoyan bilan doʻst boʻlishgan<ref>{{Citation |year= |title=S Mikoyanom drujbu vodil i gorodom rukovodil… |url=http://www.ehoosha.ru/?module=articles&action=view&id=532 |access-date=2015-05-21 |archivedate=2018-03-04 |archiveurl=https://archive.today/20180304102251/http://www.ehoosha.ru/?module=articles&action=view&id=532 }}</ref>. Oʻgʻli Sergo-Shahzoda (22-aprel [[1964]] yil) [[Ural]] togʻ-metallurgiya kompaniyasi bosh direktor oʻrinbosari, [[Oʻsh shahri]]dagi 15 sonli maktabni va onasi koʻmilgan [[Oʻsh shahri]]dagi yangi avtoshohbekat oldidagi qabristonni obod qilgan.

Mamadali Qurbonov [[14-may]] [[1976]] yili vafot etgan va u [[Sulaymon togʻi]]ning janubiy qoyasi tomonidagi qabristoniga, unga minnatdor boʻlgan minglab shaharliklar ishtirokida dafn etilgan.

== Xotira ==
* Mustaqil [[Tojikiston]] [[hukumat]]i qarori bilan [[Tojikiston]] [[poytaxt]]i [[Dushanba (shahar)|Dushanba shahrining]] markazida joylashgan vazirlar kengashi eski binosiga [[memorial lavha]] oʻrnatilgan.
* [[Tojikiston]] poytaxti [[Dushanba (shahar)|Dushanba shahrining]] [[Ismoil Somoniy tumani]] markaziy koʻchalaridan biri (eski nomi Patris Lumumba koʻchasi) Mamadali Qurbonov nomiga qoʻyilgan.
* [[Oʻsh]] shahar kengashining [[17 mart]] [[2003]] yildagi 128 sonli qaroriga asosan [[Oʻsh shahri]]dagi [[Musorgskiy Modest Petrovich|Musorgskiy]] koʻchasi Mamadali Qurbonov sharafiga qoʻyilgan.
* [[Oʻsh]] shahar 15 sonli maktab (eski nomi [[Ernst Telman|Telman]] nomli maktab) Mamadali Qurbonov sharafiga qoʻyilgan va shu maktab hovlisida Mamadali Qurbonovning byusti oʻrnatilgan.
* Oʻzining vatanida [[Botken viloyati]], [[Qadamjoy tumani]] [[Uchqoʻrgʻon]] qishlogʻida [[tojik]] maktabi Mamadali Qurbonov sharafiga qoʻyilgan<ref>[http://rus.azattyk.org/media/photogallery/27275477.html Uch-Korgon – selo kulturnogo raznoobraziya]</ref>.

== Asarlar ==
* Spravochnik po istorii Kommunisticheskoy partii i Sovetskogo Soyuza [[1898]]-[[1991]] godi.
* Tojikiston Ensiklopediyasi.
* Kommunistik Ensiklopediya.
* Kniga „Dokumenti sovetskoy istorii“. Sovetskoye rukovodstvo perepiska. [[1928]]-[[1941]] g. chast 5. str.379.
* Lichnoye delo deputata Verxovnogo Soveta SSSR 2 soziva Mamadali Kurbanova xranitsya v Gosudarstvennom arxive RF (lichnoye delo № R7523 48 598 iz 9 listov).
* Lichnoye delo Mamadali Kurbanova xranitsya v Gosudarstvennom arxive RF (lichnoye delo № 544 iz 19 listov) dati dela: [[12-dekabr]]ya [[1937]]-[[10-fevral]]ya [[1946]].

== Olgan mukofotlari ==
* Lenin [[orden]]i ([[17-oktabr]] [[1939]] yil). [[Tojikiston]] SSR [[qishloq xoʻjaligi]]da katta muvaffaqiyatlar va [[paxta]] rejasini oshigʻi bilan bajarganligi uchun.
* „Hurmat belgisi“ [[orden]]i ([[28-aprel]] [[1940]] yil). [[SSSR]]da eng yirik irrigatsiya inshooti I. V. [[Stalin]] nomli [[Katta Fargʻona kanali]] qurilishida faol qatnashganligi uchun.
* Lenin [[orden]]i (3-yanvar [[1944]] yil) bilan ikkinchi marta taqdirlangan.
* Shuningdek „Hurmat belgisi ordeni bilan uch marta, Qizil Mehnat Bayrogʻi va 2 darajali [[Vatan urushi ordeni|“Vatan urushi"]] ordenlari bilan taqdirlangan.
* koʻplab [[medal]]lar, Qirgʻiziston Kompartiya MQ va Oliy [[Kengash]]i rayosatining faxriy [[yorliq]]lari bilan taqdirlangan.

== Sulolasi ==
* Oʻgʻli – Qurbonov Sergo-Shaxzoda Mamadaliyevich ([[Oʻsh shahri]]da [[1964]] yili tugʻilgan) – [[Ural]] togʻ-[[metallurg]]iya [[kompaniya]]si bosh direktor oʻrinbosari, „Trans Atlantik Grupp“ [[MChJ]] egasi<ref>[http://www.ugmk.com/ru/company/leaders/zamdirector/Kurbanov Sergo Mamadalievich]{{Deadlink|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
Xotini Rahimaxon tomonidan qarindoshlari:
* Qudasi – Sulton Toirboyev – [[inqilob]]dan oldin [[Oʻsh shahri]]ning [[sharq]]iy qismini boshqargan [[mingboshi]], [[Oʻsh]] shahar katta [[oqsoqol]]i.
* Qudasining ukasi – Qudrat Toirboyev – [[inqilob]]dan oldin [[Oʻsh shahri]]ning [[sharq]]iy qismini boshqargan [[mingboshi]], [[Oʻsh]] shahar katta [[oqsoqol]]i.
* Qudasi – [[Rahmonberdi Madazimov]] ([[1875]]-[[1933]]) – [[Qirgʻiziston]] [[janub]]idagi [[teatr]] [[harakat]]ining asoschisi, [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali drama teatri]]ning birinchi asoschisi, tashkilotchisi va badiiy rahbari, [[yozuvchi]].
* [[Boltihoji Sultonov|Sultonov, Boltihoji Sultonovich]] ([[1884]]-[[1919]]) – [[Qirgʻiziston]]ning atoqli [[davlat]], [[siyosat]] va jamoat [[arbob]]i, [[Oʻsh]] uezdi rahbari oʻrinbosari ([[1918]]-[[1919]]), [[Janub]]iy [[Qirgʻiziston]]da [[sovet]] [[hokimiyat]]ini oʻrnatish uchun [[kurash]] rahbarlaridan biri, [[Oʻsh]] [[shahar]] [[militsiya]]sining asoschisi va birinchi boshligʻi ([[5-fevral]] [[1918]] yil).
* [[Oʻrinboy Rahmonov]] ([[1910]]-[[1980]]) – [[Bobur nomli Oʻsh oʻzbek akademik musiqali drama teatri]]ning asoschisi, [[artist]] va [[shoir]].
* [[Izzat Sulton]] (toʻliq ismi Sultonov Izzat Otaxonovich) ([[Oʻsh shahri]]da [[1910]] yili tugʻilgan – [[Toshkent shahri]]da [[2001]] yili vafot etgan) – [[Toshkent]] [[kinostudiya]]si direktori ([[1943]]-[[1945]] yillar), [[Oʻzbekiston SSR]] [[vazir]]lar [[kengash]]i [[rais]]i [[madaniyat]] boʻyicha oʻrinbosari ([[1945]]-[[1948]] yillar), [[Oʻzbekiston]] [[Yozuvchi]]lar uyushmasi [[kotib]]i ([[1956]]-[[1963]] yillar), [[akademik]] ([[1995]] yil), [[yozuvchi]], [[dramaturg]] va adabiy tanqidchi.
* [[Sultonov Muxtor Nasrullayevich]] ([[Oʻsh shahri]]da [[1926]] yili tugʻilgan – [[Toshkent shahri]]da [[1998]] yili vafot etgan) [[Oʻzbekiston Respublikasi Ichki Ishlar Vazirligi|Oʻzbekiston ichki ishlar vaziri]] 1 oʻrinbosari, [[militsiya]] [[general]]-mayori ([[1979]]-[[1985]] va [[1989]]-[[1991]] yillar).
* Sultonov Gʻani Sultonovich – [[Oʻzbekiston SSR]] [[vazir]]lar [[kengash]]i [[rais]]i oʻrinbosari ([[1956]]-[[1957]] yillar), [[Oʻzbekiston SSR]] tashqi ishlar [[vazir]]i ([[1954]]-[[1959]] yillar).
* Sultonov – [[Oʻzbekiston SSR]] [[xalq]] [[maorif]]i [[vazir]]i.
* [[Azizullo Izzatullayev]] ([[1925]] – [[1991]]) – [[Oʻzbekiston]]ning [[davlat]] va jamoat [[аrbob]]i, [[Yangiyoʻl tumani]] ijroiya qoʻmitasi [[rais]]i oʻrinbosari ([[1962]]-[[1983]] yillar), [[Vatan urushi ordeni|"Vatan urushi"]] va „Hurmat belgisi“ ordenlari sohibi.

== Manbalar ==
{{manbalar}}

== Havolalar ==
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/Spisok_premer-ministrov_Tadjikistana <small>Spisok premer-ministrov Tadjikistana</small>]{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/Spisok_deputatov_Verxovnogo_Soveta_SSSR_1_soziva <small>Spisok deputatov Verxovnogo Soveta SSSR 1 soziva</small>]{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/Spisok_deputatov_Verxovnogo_Soveta_SSSR_2_soziva <small>Spisok deputatov Verxovnogo Soveta SSSR 2 soziva</small>]{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.knowbysight.info/KKK/05346.asp <small>Spravochnik po istorii Kommunisticheskoy partii i Sovetskogo Soyuza 1898—1991 godi</small>] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150227124935/http://www.knowbysight.info/KKK/05346.asp |date=2015-02-27 }}
* [http://www.wikimapia.org/street/17383759/ru/ul-Mamadali-Kurbanova <small>Ulitsa Mamadali Kurbanova</small>]
* [http://www.ehoosha.ru/?module=articles&action=view&id=532 <small>S Mikoyanom drujbu vodil i gorodom rukovodil…</small>] {{Webarxiv|url=https://archive.today/20180304102251/http://www.ehoosha.ru/?module=articles&action=view&id=532 |date=2018-03-04 }}
* [http://www.oldgazette.narod.ru/muniver/18011938/text3.html <small>Informatsionnoe soobщenie o zasedanii Soveta Soyuza 13-yanvarya 1938 goda</small>]
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_pictures/233/Ashurov <small>Spisok premer-ministrov Tadjikistana</small>]
* [http://www.assembly.kg/Obshestvo/Tadjiki.html <small>Obщestvennoe obʼedinenie tadjikov im. Rudaki (1992 g.)</small>] {{Webarxiv|url=https://archive.today/20150307065131/http://www.assembly.kg/Obshestvo/Tadjiki.html |date=2015-03-07 }}
* [http://www.pandia.org/text/77/459/36790.php <small>Spisok deputatov Verxovnogo Soveta SSSR 1 soziva</small>]
* [http://www.cikrf.ru/vistavki/65let/spisok_dep.html <small>Spisok deputatov Verxovnogo Soveta SSSR 1 soziva</small>] {{Webarxiv|url=https://archive.today/20130416175431/http://www.cikrf.ru/vistavki/65let/spisok_dep.html |date=2013-04-16 }}
* [http://www.trinitymodel.narod.ru/st_1.htm <small>№ 223 I. V. Stalin – A. A. Andreevu Sanksioniruem predsedatelem SNK – Kurbanova</small>]
* [http://www.fedy-diary.ru/?page_id=6671 <small>Dokumenti sovetskoy istorii. Sovetskoe rukovodstvo Perepiska. 1928—1941 gg. Chast V</small>]
* [http://ky.wikipedia.org/wiki/Kurbanov_Sergo_Mamadalievich <small>Kurbanov_Sergo_Mamadalievich</small>]{{Deadlink|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.centrasia.ru/person2.php?&st=1086985991 Personi Tsentrazii] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151208143939/http://www.centrasia.ru/person2.php?&st=1086985991 |date=2015-12-08 }}

{| class="wikitable" style="margin: 0.5em auto; clear: both; font-size:95%;" |- style="text-align: center;"
{{Place box  
|avval =[[Ashurov, Urumbay Ashurovich|Urumbay Ashurov]] |unvon= [[Tasvir:Flag of the Tajik Soviet Socialist Republic (1940-1953).svg|50px]] <br />[[Tojikiston]] Bosh [[vazir]]i|yıllar= [[16-sentabr]] [[1937]]-aprel [[1946]] |keyin=[[Rasulov, Djabar Rasulovich|Djabar Rasulov]]
}}
|}

[[Turkum:1905-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:1976-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:Qirgʻiziston kishilari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston kishilari]]
[[Turkum:Tojikiston kishilari]]
[[Turkum:Siyosat]]
[[Turkum:Kishilar]]
[[Turkum:Shaxsiyatlar]]
[[Turkum:Qadamjoy tumanida tugʻilganlar]]
[[Turkum:Oʻsh shahrida vafot etganlar]]
{{Tojikiston Bosh vazirlari}}

{{DEFAULTSORT:Qurbonov, Mamadali}}