Litva Respublikasi va Germaniya Reyxi oʻrtasidagi shartnoma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Litva Respublikasi va Germaniya Reyxi oʻrtasidagi shartnoma (lit.Lietuvos Respublikos ir Vokietijos Valstybės sutartis dėl Klaipėdos krašto perleidimo ; Urbshis-Ribbentrop pakti nomi bilan ham tanilgan) — 1939 -yil 22-martda Berlinda Litva tashqi ishlar vaziri J.Urbshis va Germaniya tashqi ishlar vaziri J.fon Ribbentrop tomonidan imzolangan shartnoma.

Shartnomaga koʻra, Klaypeda viloyati (Versal shartnomasiga koʻra Germaniyadan ajratilgan) yana Germaniya reyxi bilan birlashtirildi. Litva harbiylari va politsiya kuchlari Klaypeda viloyatidan zudlik bilan evakuatsiya qilinishi kerak edi. Litva va Germaniya oʻrtasidagi doʻstona munosabatlarni mustahkamlash va rivojlantirish toʻgʻrisidagi qarorni bajarish uchun ikkala tomon ham bir-biriga qarshi kuch ishlatmaslikka va uchinchi tomonning hech qanday tomonlarga[1] qarshi kuch ishlatishga urinishlarini qoʻllab-quvvatlamaslikka vaʼda berishdi .

1939 yil 1-aprelda shartnoma Litva Prezidenti Antanas Smetona tomonidan ratifikatsiya qilindi:

Men, Litva Respublikasi Prezidenti Antanas Smetona, nazarda tutilgan Shartnoma bilan tanishib chiqdim va Litva Konstitutsiyasining 112-moddasiga tayangan holda, uni maʼqullashimni, qabul qilishimni, ratifikatsiya qilishimni va Litva Respublikasi nomidan kelishuvga qatʼiy rioya qilish majburiyatini olishimni eʼlon qilaman. Aytilganlarni tasdiqlash uchun ushbu hujjatni imzolayman va Respublika muhrini ilova qilaman.

Germaniya, shuningdek, Litvaga Polshaga qarshi Germaniya-Litva harbiy ittifoqini taklif qildi va Vilnyus hududini qaytarishga vaʼda berdi, ammo Litva oʻzining qatʼiy betaraflik[2] siyosatiga rioya qildi.

Germaniya uchun Klaypeda hududini qaytarishdan tashqari, shartnomaning maqsadi ham Gʻarb kuchlari (Buyuk Britaniya va Fransiya) va SSSRning Boltiqboʻyi davlatlariga[3] taʼsirini oldini olish edi. Boltiqboʻyi davlatlari Germaniyaning Polshaga bostirib kirgan taqdirda SSSRning aralashuviga toʻsiq boʻlib xizmat qilishi kerak edi .

Litva bilan shartnoma tuzilgandan soʻng, Germaniya 1939-yil[4] 28-aprelda Estoniya, Latviya, Finlandiya, Daniya, Norvegiya va Shvetsiya bilan hujum qilmaslik toʻgʻrisida shartnomalar tuzishni taklif qildi. Shvetsiya, Norvegiya va Finlandiya[4] bu taklifni rad etdi. Latviya va Estoniya bilan shartnomalar 1939-yil 7-iyunda imzolangan. Daniya bilan — 1939-yil may oyida.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Text of the Agreement of Memel(ingl.) // New York Times : newspaper. — 1939. — 23 March. — Andoza:Бсокр.
  2. ↑ Clemens, Walter C.. The Baltic Transformed: Complexity Theory and European Security. Rowman & Littlefield, 2001 — 6 bet. ISBN 0-8476-9859-9. 
  3. ↑ Crampton, R. J.. Eastern Europe in the Twentieth Century and After. Routledge, 1997 — 105 bet. ISBN 0415164222. 
  4. ↑ 4,0 4,1 The Baltic and the Outbreak of the Second World War. Cambridge University Press, 2003 — 60 bet. ISBN 0521531209.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Litva_Respublikasi_va_Germaniya_Reyxi_oʻrtasidagi_shartnoma&oldid=4209811" dan olindi