Laeken

Laeken (fransuzcha)
Laken (niderlandcha)
Laeken (fransuzcha); Laken (niderlandcha);
	; Bayroq ; Gerb
Aholisi (2015)	60 295

Laeken (fransuzcha: [lakɛn]) yoki Laken (Dutch: [ˈlaːkə(n)] ) Belgiyaning Bryussel-poytaxt mintaqasining shimoli-g'arbiy qismida joylashgan shahar atrofi. U Bryussel shahri munitsipalitetiga tegishli bo'lib, asosan Belgiya pochta indeksi bilan belgilanadi.1020-1921 yilgacha u alohida munitsipalitet edi.

Toponimika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ismi Laeken (niderlandcha: Laken ) nemis tilidagi Lacha yoki Lachedan olingan^[1], chunki o'sha paytda Molenbek arig'i bu balandlikda hovuzlar tarmog'ini tashkil qilgan^[2]. Qishloq haqida eng qadimgi eslatma 1080-yilgi diplomda bo'lib, u erda Gilbert de Lacha nomi ko'rsatilgan. 1117-yilda Laxus haqida ham eslatib o‘tilgan^[3].

Asosiy diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirollik saroyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqola: Royal Greenhouses of Laeken

Laeken qirollik saroyi, Belgiya qirollik oilasining rasmiy uyi Laeken shahrida joylashgan. Saroy 1782–1784-yillarda fransuz meʼmori va shaharshunosi Sharl de Vayli tomonidan qurilgan. U 1890-yilda qisman yong'in natijasida vayron bo'lgan. Arxitektor Alfons Balat tomonidan qayta qurgan va kengaytirilgan. Fransuz me'mori Charlz Jiro 1902-yilda uning hozirgi konturini bergan. 1831-yilda qirol Leopold I taxtga o'tirganidan buyon, u qirollik qarorgohi bo'lib kelgan. Sobiq qirol Albert II va qirolicha Paola saroyni o'rab turgan bog' hududida joylashgan Belvederda, qirol Filipp va qirolicha Mathilde esa asosiy saroyda yashaydilar^[4].

Qirollik issiqxonalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqola: Laeken Cemetery

Qirollik domenida laekenning yirik Qirollik issiqxonalari va gumbaz shaklidagi monumental inshootlar to'plami mavjud.Yiliga atigi bir necha kun jamoatchilik uchun ochiqdir. Ular tomonidan ishlab chiqilgan Alphonse Balat, yosh Viktor Xorta bilan hamkorlik qilgan.

Xonim cherkovi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqola: Church of Our Lady of Laeken

Qirollik saroyidan janubda, dastlab Leopold I ning rafiqasi qirolicha Luiza-Mari uchun maqbara sifatida qurilgan. Uning farzandlari qirol Leopold II va Meksika imperatori Karlota bo'lgan. Me'mor Jozef Poelaert, mashhur Bryussel Adliya saroyi dizayneri edi. Cherkovda Belgiya qirollik oilasi a'zolari dafn etilgan. Har yili fevral oyida cherkovda qirollik oilasining vafot etgan aʼzolari uchun yodgorlik marosimi oʻtkazilgan. Cherkovning nefida kardinal Jozef Kardiynning qabrini ham topish mumkin.

Laeken qabristoni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Cherkovning orqasida joylashgan Laeken qabristoni, Belgiya Per Lachaise nomi bilan tanilgan. Chunki, u ilgari boylar va mashhurlar dafn etilgan joy bo'lgan. Jumladan, ramziy rassom Fernand Khnopff va opera qo'shiqchisi Mariya Malibranning qabrlarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, Avgust Rodin tomonidan "Mutafakkir" ( Le Penseur ) filmining asl tarkibiga kiradi.

Xitoy paviloni va Yaponiya minorasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqola: Museums of the Far East

Qirollik saroyidan biroz shimolda Xitoy paviloni va Yaponiya minorasi joylashgan. Xitoy paviloni Leopold II tomonidan buyurtma qilingan va hozirda Uzoq Sharq muzeylarining bir qismini tashkil qiladi. Xitoy pavilyonining xonalari Lui XIV va Lyudovik XVI uslublarida ishlangan. Ular xitoy naqshlari, chinni va kumush idishlar bilan bezatilgan. Yapon minorasi 1900-yilgi Parij ko'rgazmasida Leopold II ko'rgan qurilishdan ilhomlangan. Leopold II o'zining me'mori Aleksandr Marseldan unga Laekenda shunga o'xshash bino qurishni so'ragan.

Boshqa diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Laekenning boshqa diqqatga sazovor joylari mavjud. Bular: King Boduen stadioni, Brupark (Atomium, Mini-Yevropa miniatyura parki va Kinepolis kinoteatri bilan), Bryussel ko'rgazma markazi joylashgan Centenary Palace va Bryussel porti. Konstantin Meunierning mehnat haykali o'rnatilgan.

Sobiq “Tour & Taxis” savdo shoxobchasi va uning atrofidagi binolar mahalla bilan chegaradosh bo‘lib, turar-joy, shuningdek, savdo korxonalariga aylangan.

Hududlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Heysel/Heizel
Laeken qirollik domeni va Laeken bog'i
Mutsaard
Eski Laeken va Bryussel porti

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Martine Wille and Jean-Marie Duvosquel (dir.), Autour du parvis Notre-Dame à Laeken (in French), Crédit Communal, 1994, p. 5
↑ Jean-Jacques Jespers, Dictionnaire des noms de lieux en Wallonie et à Bruxelles (in French), 2005, (ISBN 978-2-87386-409-5), p. 387
↑ Maurits Gysseling, Toponymisch Woordenboek (in Dutch), 1960, p. 587
↑ „Opulent homes of Europe's royal families“. Daily Telegraph. 2013-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.

[1] Martine Wille and Jean-Marie Duvosquel (dir.), Autour du parvis Notre-Dame à Laeken (in French), Crédit Communal, 1994, p. 5

[2] Jean-Jacques Jespers, Dictionnaire des noms de lieux en Wallonie et à Bruxelles (in French), 2005, (ISBN 978-2-87386-409-5), p. 387

[3] Maurits Gysseling, Toponymisch Woordenboek (in Dutch), 1960, p. 587

[4] „Opulent homes of Europe's royal families“. Daily Telegraph. 2013-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.

[1]

[2]

[3]

[4]