La Vieille mayog'i

La-Vielle mayog'i
Phare de la Vieille (2018)
Joylashuv	Fransiya Plogof
Balandligi	26.9 metr
Qurila boshlagan	1882-yil
Qurilish tamomlangan	1887-yil
Xarita
Koordinatalari	48°2′26″N 4°45′23″W

La Vieille mayog'i (frans. Phare de la Vieille) — Finistere (Fransiya) departamentidagi mayoq. U uzoq vaqtdan beri navigatsiya uchun o'ta xavfli hisoblangan Ras-de-Seyn bo'g'ozida, dengizda sathidan ko'rinib turgan qoya ustida joylashgan. U poydevorda kengaygan to'rtburchaklar minora shakliga ega; balandligi - 26,9 m Qurilish 1882-yildan 1887-yilgacha amalga oshirilgan.

1926-yilda bo'ronli ob-havo tufayli mayoq qo'riqchilari Mandoliniva Ferracci uzoq vaqt davomida materikdan uzilib qolgan. 1995-yilda mayoq avtomatik rejimga o'tdi va qo'riqchilar lavozimi bekor qilindi. 21-asrda La Vieille mayoqchasi aktiv xolatda (280 metr janubi-g'arbda joylashgan La Plate mayog'i bilan birga). 2015-yildan beri u Fransiyaning tarixiy yodgorligi maqomiga ega. La Vieille mayog'i Fransiya adabiyoti va kinosida paydo bo'lgan va fransuz pochta markalarida bir necha bor tasvirlangan.

Joylashuv

Mayoq Sena oroli va Pointe du Ra burnini ajratib turadigan Ras-de-Seyn bo'g'ozining sharqiy qismida, Gorlebella nomi bilan ham tanilgan La Vieil qoyasida joylashgan. Taxminan 1000 m² maydonga ega bo'lgan bu tosh qoya, uning g'arbiy tomonidagi Pointe du Raga to'g'ri keladi va uning yuqori qismi hatto toshqin paytida ham suv sathidan yuqori bo'lib qoladi. Ras-de-Seyn bo'g'ozi kemalarni Bay d'Audierne ko'rfazidan Iruaz dengiziga o'tishni ta'minlaydi, ammo uzoq vaqt davomida - qadimgi davrlardan beri - bu juda xavfli deb hisoblangan: bu yerda oqimlarning tezligi baland. Bretan maqolida orol va burun orasidagi bo'shliq "xalq qabristoni" deb ataladi. Bo'g'ozdagi intensiv navigatsiya va uning yuqori xavfi borligi uchun, bu joyda mayoq qurish zarurati tug'ilgan. Shunisi e'tiborga loyiqki, Finisterning qoyali qirg'og'ida odatda Fransiyaning boshqa mintaqalariga qaraganda ko'proq mayoqlar mavjud. La Vieille mayog'ining rasmiy manzili - bu burnida joylashgan Plogof kommunasi.

Sent oroli va La Vieille mayoqlari hududidagi suv zonasining bir qismi

Tarix

Qurilish

XIX asrdagi La Vieille mayog'i tasviri tushirilgan pochta yorlig'i

19-asrning ikkinchi yarmi — 20-asrning birinchi yarmida Iruaz dengizi dengiz signalizatsiyasi sohasidagi innovatsiyalar uchun eksperimental maydonga aylandi. 1861-yil 30-noyabrda bo'lib o'tgan yig'ilishda mayoq komissiyasi La Vieille qoyasiga mayoq qurish kerak degan qarorga keldi. 1862-yilda loyiha taqdim etildi, ammo bir qator sabablarga ko'ra, jumladan jiddiy texnik qiyinchiliklar va mablag' yetishmasligi tufayli u amalga oshirilmadi.

O'n yil o'tgach, 1872-yilda ular yana bu g'oyaga qaytishdi, Ammo 1873-yilda dengiz chiroqlari komissiyasi bu davrda Armen mayoqining qurilishi juda qiyin bo'lganligi sababli bunday qiyin loyihani kechiktirish kerak degan xulosaga keldi. La Vieil qoyasida mayoq yo'qligini vaqtincha Thevennec mayoqchasi va Ras-de-Seyn bo'g'ozidagi signal chiroqining kombinatsiyasi bilan qoplashga qaror qilindi.

Pointe du Ra ko'rinishi, Ras-de-Seyn bo'g'ozi va Vieille mayoqchasi; 1913-yil

1879-yilda La Vieil qoyasini to'g'ridan-to'g'ri tadqiq qilish va tayyorgarlik ishlari boshlandi. Jumladan, Sent orolidan kelgan baliqchilar qoya ustiga chiqishga va unga bogʻlovchi halqalarni oʻrnatishga muvaffaq boʻlishdi. 1881-yil 29-yanvarda jamoat ishlari vaziri Sadi Karno nihoyat mayoq qurilishi loyihasini tasdiqladi. 1879-yildan 1885-yilgacha Viktor Fenu tayyorgarlik ishlarini va keyingi qurilishni nazorat qildi, 1886-yildan 1887-yilgacha - Armand Consider boshchilik qildi.

1882-yil aprel oyida mayoq qurilishi uchun 100 ming frank byudjet ajratildi. 1882-yil 5-avgustda poydevor qurish ishlari boshlandi. Qurilish materiallari Sent orolidan paroxod tomonidan tortilgan uzun qayiqda tashilgan. 1886-yilda mayoq minorasining qurilishi yakunlandi. Keyingi yilda qolgan ishlar, jumladan, ichki bezatish va yoritish tizimini o'rnatish to'liq yakunlandi. Umumiy qiymati 520 000 frank edi. 1887-yil 15-sentabr kuni mayoqda birinchi marta chiroqlar ishga tushdi.

1889-yilda Parijda bo'lib o'tgan Butunjahon ko'rgazmasining xalqaro hakamlar hay'ati hisobotlarida, Fransiya, boshqa yo'nalishlar qatori, dengiz signalizatsiyasi sohasida ham o'zining ijobiy tomonga erishgan yutuqlarini namoyish etgan, La Vieille mayog'i yarim silindrli to'rtburchak minora sifatida tasvirlangan. Hisobotda mayoqning yashil, qizil va oq sektor chiroqlaridan foydalanishga ham ishora qilib o'tilgan.

La Vieille mayog'i qurilganidan ko'p o'tmay, undan 280 metr janubi-g'arbda yana bir kichikroq - La Plat , Petite Vieille ("kichik Vieille") nomi bilan ham tanilgan mayoq qurilishi boshlandi. Uning qurilishi vaqti-vaqti bilan 1887-yildan 1896-yilgacha amalga oshirildi. Hozirda La Plat g'arbiy kardinal belgi sifatida ishlatiladi.

Avtomatlashtirishgacha bo'lgan davr

Dastlab, La Vieille mayog'ining yorug'ligi doimiy edi 1898-yildan beri uning yorug'ligi biroz pasaydi. Neft dastlab yoqilg'i sifatida ishlatilgan, keyin 1898-yildan kerosin. 1913-yil 15-noyabrda mayoq tumanga qarshi signalizatsiya moslamasi bilan jihozlandi. Ovozli signal har daqiqada berilardi.

Mayoq avtomatik rejimga o'tishidan oldin unga ikkita qo'riqchi hamroh bo'lishi kerak edi. Ular ma'lum bir muntazamlik bilan bir-birlarini ortda qoldirdilar, lekin dengizda bo'ron bo'lsa, ulardan keyin kelgan qayiq qoyaga zo'rg'a yaqinlashar va ba'zi hollarda bo'ronda bu deyarli imkonsiz bo'lib qolardi.

La Vieille bo'ronda. 19-asr otkritkasi

1923-yilda Fransiyada "lavozimlarni bron qilish" to'g'risida qonun qabul qilindi: mehnat bandligi o'rtacha darajadan past bo'lgan lavozimlarga (muzey kuratori, xizmatchi va boshqalar) Birinchi jahon urushi nogironlariga tayinlangan. Ajablanarlisi shundaki, mayoqchi lavozimi ham shunday lavozimlar qatoriga kiritilgan. 1925-yilda ikki korsikalik Charlz Mandolini va (keyinchalik) Jorj Ferracchi, urushdan keyin jismoniy jarohatlar va o'pkalari shikastlanganlar, Vieille mayog'i qo'riqchilari bo'lishdi. Ish ular uchun nihoyatda qiyin bo'lib chiqdi: boshqa narsalar qatori, ular har kuni 120 qadamni yuk - kerosin qutilarini ko'tarib bosib o'tishlari kerak edi, bular mayoqni yoqish uchun ishlatilgan. Eng jiddiy sinov 1925-1926-yillar qish faslida bo'ldi Sovuq shu qadar shiddatli ediki, qo'riqchilarni almashtirishning iloji bo'lmadi va ular mayoqda izolyatsiya qilindi (biri 2-dekabrdan, ikkinchisi 11-yanvardan). Fevral oyida, qisqa sukunat paytida, kabellar yordamida ularga oziq-ovqat olib o'tish mumkin edi, ammo Mandolini va Ferracci allaqachon juda zaif va kuchsiz holatda edi. 16-fevral kuni mayoq ustiga bayroq ko'tarildi - halokat signali berildi, ammo bo'ronli ob-havo tufayli hech qanday kema qoyaga yaqinlasha olmadi. 19-fevraldan 20-fevralga oʻtar kechasi, Ras-de-Seyn boʻgʻozida, La Vi mayoqchasidan bir necha mil uzoqlikda, “La Surprise” kemasi halokatga uchradi, ekipajdagi barcha halok bo'ldi. Halokat sabablari oʻrganilganda mayoq oxirgi paytlarda tartibsiz ishlayotgani ma’lum boʻldi. Jamoatchilik va matbuot e'tiborini mayoq va uning qo'riqchilariga qaratdi va nihoyat, 28-fevral kuni Mandolini va Ferracci o'z lavozimlarini tark etishga majbur bo'lishdi. Ularning o'rnini bosgan Cerninon va Koke uzun qayiqdan toshga tashlangan kabel bilan bog'langan muzli suvda mayoqqacha suzishga majbur bo'ldi. Ikkala korsikalik ham xuddi shu tarzda evakuatsiya qilindi. Mandolini va Ferracchi ishi keng jamoatchilikka e'tibor qaratdi va oxir-oqibat "o'rinbosarga ega lavozmilar" to'g'risidagi qonunni qayta ko'rib chiqishga olib keldi.

1926-yilda orolda qo'riqchilarni almashtirish jarayonini oson va xavfsizroq qilish uchun mo'ljallangan Temperley tizimi o'rnatildi. Mayoq yonidagi qoya ustiga beton minora o'rnatilib, uning platformasida odamlar kabellar yordamida aravada olib kelingan. Shunga qaramay, 1929-yilda ikki qo'riqchi - Malgorn va Marzen yana 45 kun davomida mayoqda izolyatsiya qilingan. Bo'ron shunchalik kuchli ediki, u Temperley tizimining yigirma metrli temir ustunini egib xarakatga imkon qoldirmagan. Bundan tashqari, suv ichki qismga kira boshladi, lekin xechn narsaga qaramay, Malgorn va Marzen mayoqning to'g'ri ishlashini ta'minlashda davom etdilar.

Ikkinchi Jahon urushi paytida La Vieille bir muddat o'z faoliyatini to'xtatdi. Shunday qilib, olov 1944-yil 21-yanvardan 1945-yil 1-iyungacha yonmadi.

Shunisi e'tiborga loyiqki, 1992-yilgacha mayoqda kerosin gorelkasi ishlatilgan bo'lib, unga mayda atomizatsiya qilingan kerosin yetkazib berilgan va bu juda yorqin nur chiqishini ta'minlagan. La Vieille mayog'i Fransiyada oxirgi bo'lib (va ba'zi manbalarga ko'ra - butun dunyoda[35]) elektr yoritishga o'tgan.

2008-yilda qulagan Temperley tizimidagi minora

Bo'ronli haavodagi mayoq 2012-yil

Avtomatlashtirishdan keyin

1992-yilda Sent orolidan mayoqqa elektr energiyasi yetkazib berildi. 1995-yil 14-noyabrdan (boshqa manbalarga ko'ra - 8-noyabrdan) u avtomatik holatga keldi va mayoqda ishlovchilar lavozimi bekor qilindi - o'sha vaqtdan boshlab mayoq Avliyo orolidan masofadan boshqariladi. Bundan biroz oldin, 1995-yil aprel oyida, La Vi mayoqchasining so'nggi to'rt nafar qo'riqchisi ikki haftadan ko'proq vaqt davomida bu mayoqlarni keng avtomatlashtirishga qarshi norozilik bilidirib chiqishdi bu vasiylik kasbini himoya qilish uchun qilingan so'ngii harakat bo'ldi.

2008-yil 10-martda kuchli bo'ron paytida temir ustunli beton minora qulab tushdi va keyinchalik tiklanmadi. 2011-yilda mavjud tuzilmalarni mustahkamlash va mayoqqa kirishni ta'minlash bo'yicha ishlar olib borildi. Dengizdan yaqinlashishning iloji bo'lmagani uchun odamlarni qoya ustiga chiqarish ishlari vertolyotlarda amalga oshirildi. O'n kun davom etgan ish davomida qo'shimcha zinapoyalar va platformalar yaratildi. 2013-yilda mayoq binosini yanada mustahkamlash va germetikligini taʼminlash boʻyicha qator chora-tadbirlar amalga oshirildi.

2019-yilda mayoqning oʻzini modernizatsiya qilish ishlari olib borildi. Chiroq va uni himoya qiluvchi gumbaz qayta tiklandi, choʻgʻlanma chiroq oʻrniga LED chiroq oʻrnatildi, bu esa konstruksiyadan ilgari ishlatilgan suyuq simobli idishni olib tashlash imkonini berdi, buning natijasida optik apparatning silliq aylanishiga erishildi.

2015-yil 31-dekabrdan boshlab La Vieille mayog'i Fransiyaning tarixiy yodgorligi maqomiga ega bo'ldi. 2020-yilda topografik tadqiqot ma’lumotlari va 2000 dan ortiq dron fotosuratlari asosida mayoqning uch oʻlchamli raqamli modeli yaratildi, bu kelajakda uning ustida yanada samarali ishlash va uni Britanining tarixiy merosi sifatida himoya qilish imkonini beradi.

Kompozitsiya

Mayoq 2015-yil

Tashqi ko'rinishi bilan La Vieille mayog'i o'rta asrlar me'morchiligiga o'xshaydi. Rey Jonsning Mayoqlar ensiklopediyasida (2013) uning shakli shaxmat qalqoni bilan taqqoslanadi. Mayoqning to'rtburchak minorasi, poydevordan kengayib, shimol tomonda zinapoyalarni yashiradigan yarim silindrli qilib qurilgan. Minoraning balandligi 26,9 m, dengiz sathidan balandligi 36 m. Asosiy qurilish materiali granit va qayta ishlangan kersantit bloklari xisoblanadi. Minora burchaklariga toj shakli berilgan. Chiroq qavariq sink gumbaz bilan himoyalangan. Mayoq etagidan beton zinapoyaga u yerdan yuk ko'tarish platformasiga olib o'tiladi.

Ichkarida xonalar besh qavat aylanasimon tosh zinapoya bilan tutashgan. Yertoʻlada benzin elektr stansiyasi va bogʻlash moslamalari joylashgan edi, birinchi qavat ombor sifatida ishlatilgan, ikkinchisi oshxona edi,uchinchisida - yotoqxona; to'rtinchida - kuzatuv posti; beshinchisi, to'g'ridan-to'g'ri chiroq ostida, dvigatel xonasi. Hozirda mayoq doimiy ravishda ishlamaydi, lekin ishlashga yaroqli holatda saqlanadi.

La Vieille mayog'i Fresnel linzalari bilan jihozlangan. Ko'rish diapazoni - oq sektor uchun 15 milya,Qizil va yashil uchun 11 milya. 29 Vt quvvatli LED chiroq ishlatiladi. Tumanli ob-havo sharoitida ELAC-ELAU 2200 tizimining nautofonidan ham foydalaniladi.

Mayoq san'atda

La Vieille mayog'i fransuz mualliflarining bir qator asarlarida uchraydi. Anatol Le Brasning "Olov qo'riqchisi" (Gardien du feu, 1900) va Iv Erte La Vieille mayoqchasi (Le phare) romanlarida voqealar rivoji mayoqda davom etadi.

La Vieille mayog'i Jan Gremillonning Mayoq qo'riqchilari (1929) ovozsiz filmi sahnasida ham mavjud. 1992-yilda Jan-Iv Le Moyn va Tyerri Marchadier tomonidan rejissorlik qilgan Les Gardiens du feu hujjatli filmi suratga olindi, u avtomatlashtirishdan biroz oldin La Vieille mayog'ining so'nggi qo'riqchilari ishi va kundalik hayoti haqida hikoya qiladi.

1992-yilda Kasseldagi rassomlik ko'rgazmasida fransuz rassomi Marsel Meyer geteronim Per Lepennek imzosi bilan bir qator asarlarni taqdim etdi. Hayoliy biografiyaga ko'ra, Lepennek dengiz va mayoqlarni bo'yash uchun La Vieille mayoqchasi qo'riqchisi bo'lishga qaror qilgan rassomdir. Mayer-Lepennekning bir qator rasmlarida mayoq va uning yorug'ligi ichkaridan ko'rinib turadi.

Pointe du Ra va La Vieille mayoqlari Fransiyada bir necha bor pochta markasi sifatida chiqarilgan

Adabiyotlar

• Jean-Pierre Abraham. Cap Sizun: la pointe du Raz. Actes Sud, 1997. 
• Au phare de la Vieille. La relève mouvementée de deux gardiens // L'Humanité. — 1926. — № 9945.
• Bulletin de l'Institut océanographique, Paris, 1949. 
• E. Chiron „Double et Mythe. La duplicité dans l'œuvre de Marcel Mayer“, . Mythische sporen in de hedendaagse kunst, Academia Press, 1996 — 153—171-bet. 
• Louis Le Cunff. Feux de mer. L'Ancre de Marine, 1992. 
• Francis Dreyer, Jean-Christophe Fichou „Le phare de la Vieille“, . L'histoire de tous les phares de France. Ouest-France, 2005. 
• Jean-Christophe Fichou. Gardiens de phares. 1798—1939. Presses universitaires de Rennes, 2002. 
• Jean-Christophe Fichou. De l’irrationalité de la loi de 1923 sur l’emploi des mutilés de guerre dans le service des Phares et Balises // Annales de Bretagne et des Pays de l’Ouest. — 2014. — № 121—1. — С. 147—165.
• Ray Jones „La Vieille Light“, . The Lighthouse Encyclopedia. Guilford: Globe Pequot Press, 2013 — 207-bet. ISBN 978-0762786701. 
• Les prisonniers de la mer // Feuille d'avis de Neuchâtel. — 1929. — № 292.
• Les phares. Patrimoine des côtes de France, 2014. 
• Alain Lozac'h. Ports de Bretagne Atlantique: histoire d'un patrimoine maritime : de Brest à Bourgneuf-en-Retz. Coop Breizh, 2008. 
• Abdallah Mdarhri-Alaoui. Littérature d'enfance et de jeunesse: de l'exemple occidental à la situation au Maroc. Publiday-Multidia, 2004. 
• „Phare de la Vieille“, Notices sur les modèles: dessins et documents divers relatifs aux travaux des ponts et chaussées et des mines. Paris: Imprimerie nationale, 1889 — 556—561-bet. 
• „Phare de la Vieille“, Les phares de la DIRM NAMO, 2019 — 41-bet. 
• Rapports du Jury international. Paris: Imprimerie nationale, 1892 — 744-bet. 
• Monique Sclaresky. Il y a un siècle en Bretagne: les sentiers douaniers. Éditions Ouest-France, 2003.