Kvadrat tenglama
Kvadrat tenglama — matematikada koʻp hadli, bir oʻzgaruvchili va ikkinchi darajali tenglama. Umumiy koʻrinishi odatda quyidagicha ifodalanadi:
Bu yerda — haqiqiy sonlar va . Agar boʻlsa, kvadrat tenglama keltirilgan tenglama, agar boʻlsa, keltirilmagan tenglama deyiladi. , , sonlari quyidagicha ataladi:
- — birinchi (bosh) koeffitsiyent;
- — ikkinchi koeffitsiyent;
- — ozod had.
Ildizi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kvadrat tenglama ildizlari
formula boʻyicha topiladi.
Diskriminant
[tahrir | manbasini tahrirlash]kvadrat tenglamaning diskriminanti deyiladi. Agar boʻlsa, kvadrat tenglama ildizlarga ega boʻlmaydi. Agar boʻlsa, tenglama bitta ildizga ega boʻladi. Agar boʻlsa, tenglama ikkita ildizga ega boʻladi. boʻlgan holda baʼzan kvadrat tenglama ikkita bir xil ildizga ega ham deyiladi.
belgilashdan foydalanib,
formulani
koʻrinishda qayta yozish mumkin.
Chala kvadrat tenglamalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Agar
kvadrat tenglamada ikkinchi koeffitsiyent yoki ozod had nolga teng boʻlsa, tenglama chala kvadrat tenglama deyiladi. Chala kvadrat tenglamani ajratib koʻrsatishdan maqsad uning ildizini topishda kvadrat tenglama ildizlari formulasidan foydalanish shart emasligida — chala kvadrat tenglamani uning chap tomonini koʻpaytuvchilarga ajratib yechish qulaydir.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Kvadrat tenglama MathWorld saytida (ingl.)
- Kvadrat tenglamaning 101 foydasi (ingl.)