Kosmonavt-uchuvchi P. I. Belyayev haykali

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Uchuvchi-kosmonavt P.I. Belyayev haykali — haykaltaroshlik yodgorligi, Sovet Ittifoqi Qahramoni, uchuvchi-kosmonavt Pavel Belyaevning byusti. Vologda, Oktabrskiy maydonida, Oktabrskaya va Maltseva koʻchalari chorrahasida joylashgan. Yodgorlik 1979-yilda haykaltarosh G. N. Postnikov loyihasi boʻyicha ochilgan. Mintaqaviy ahamiyatga ega madaniy meros obyekti hisoblanardi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kosmonavt Belyaev Vologda viloyatida, yaʼni Chelishchevo qishlogʻida tugʻilgan. 1943-yildan Sovet Armiyasi safida xizmat qilgan, Yeisk aviatsiya maktabini tamomlagan. Harbiy havo kuchlari akademiyasida oʻqishni tugatgandan soʻng, u kosmonavtlar korpusiga qabul qilindi. 1965-yil mart oyida u kosmik parvozni amalga oshirdi, „Vosxod-2“ kosmik kemasining komandiri boʻlib xizmat qildi. Aynan shu parvoz paytida Aleksey Leonov insoniyat tarixida birinchi koinotga chiqdi[1]. 1970-yilda vafot etgan.

SSSR uchuvchi-kosmonavti Pavel Ivanovich Belyayevga bagʻishlangan yodgorlik byusti Vologda shahridagi Oktabrskaya koʻchasi boʻylab goʻzal obodonlashtirilgan Oktabrskiy maydonida, Vologda yosh tomoshabinlar teatri roʻparasida joylashgan.

Uchuvchi-kosmonavtning bevasi Tatyana Filippovna va qizlari Irina va Lyudmila yodgorlik ochilishida uning qopqogʻini olib tashlash sharafiga muyassar boʻldi. Dastlab shahar hokimiyati Kreml yaqinidagi Vologda daryosining qirgʻogʻida Belyaevga haykal oʻrnatishni rejalashtirgan, ammo keyinchalik hozirgi joyni aniqlagan[2].

1979-yil 17-avgustda Vologdada Sovet Ittifoqi Qahramoni va shaharning faxriy fuqarosi, SSSR uchuvchi-kosmonavti Pavel Belyayev[3] haykali tantanali ravishda ochildi.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Haykaltaroshlik kompozitsiyasi yonida doimiy ravishda kosmonavtika rivoji va Pavel Belyayevning shaxsiy xizmatlariga bagʻishlangan turli uchrashuvlar, madaniy tadbirlar tashkil etiladi. Vologda aholisi va mehmonlari yodgorlikka olib kelishadi va gul qoʻyishadi[4].

„Belyayev Pavel Ivanovich, uchuvchi-kosmonavt, Sovet Ittifoqi Qahramoni“ yozuvi tushirilgan baland poygaga kosmonavt kiyimidagi mashhur vatan farzandining byusti oʻrnatildi. Haykal viloyat markazining diqqatga sazovor joylaridan biri boʻlib, yosh avlodni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga xizmat qiladi[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Памятник космонавту Павлу Беляеву | Turizm v Vologodskoy oblasti“. vologdatourinfo.ru. 2020-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-noyabr.
  2. „Памятник Беляеву — История Вологды“. vologdahistory.ru. 2021-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-noyabr.
  3. „Памятник летчику-космонавту СССР П.И. Беляеву“ (en). vologda-portal.ru. 2020-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-noyabr.
  4. „Павлом Беляевым гордится вся Россия“ (ru). vologda.mk.ru. 2021-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-noyabr.
  5. „Памятника П. И. Беляеву Вологде“. www.kaliningradgid.ru. 2021-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]