Ko Samet

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ko Samet oroli
Ao Phai sohili

Ko Samet [1] Cajeput oroli; taycha: เกาะเสม็ด , Thai [kɔ̀ʔ samèt]) deb talaffuz qilinadi. Bu orol Tailandning sharqiy dengiz sohilidagi orollaridan biridir. U Tailand koʻrfazida, Tailand viloyatining Rayong qirgʻogʻida, taxminan 220 kilometr (140 mi) Bangkokdan janubi-sharqida joylashgan. Ko Samet orolining bir qismi Phe (taycha: เพ) Mueang Rayong tumani (taycha: เมืองระยอง , Poytaxt tumani yoki Amfo Mueang), Rayong viloyati . Ko Samet — qirgʻoqdan unchalik uzoq boʻlmagan orollar klasterining eng katta va eng gʻarbiy qismidir. Ko Samet 6.8 kilometr (4.2 mi) shimoldan janubda. Orol materikga eng yaqin nuqtasida, materik Rayong provinsiyasidan 2,6 kilometr (1,6 milya) janubda joylashgan; ammo Phe shahridagi asosiy tijorat sayyohlik koʻprigidan orolning eng yaqin sayyohlik sohiligacha boʻlgan haqiqiy sayohat masofasi taxminan 10 kilometrni (6,2 milya) tashkil qiladi.

Chet ellik sayyohlar orasida mashhur va yaqin atrofdagi Bangkok aholisi uchun dam olish kunlari dam olish maskani sifatida orolning katta qismi (Na Dan hududi bundan mustasno) Khao Laem Ya-Mu Ko Samet milliy bogʻida joylashgan. 1981-yilda Qirollik oʻrmon departamenti Samet arxipelagini va boshqa toʻqqizta kichik orolni, Khao Laem Yaning boshi va 11 kilometr (6,8 milya) Mae Ramphueng sohilini milliy bogʻ deb eʼlon qildi va shuning uchun Ko Samet Tailand hukumatining Milliy bogʻlar boʻlimining himoyasi ostida.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tailand hukumati 1981-yilgacha orolda tunda tunashni chekladi (garchi bangkokliklar Ko Sametning goʻzalligini oʻnlab yillar davomida bilishgan). Oʻsha yili, 1-oktyabrda Tailand Oʻrmon xoʻjaligi departamenti Ko Samet va uning atrofini milliy bogʻ deb eʼlon qildi. [2]

Geografiyasi va iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tailand koʻrfazidagi poytaxtdan 220 km uzoqlikda joylashgan, Ko Samet taxminan 13.1 square kilometre (5.1 mi²) oʻlchamda va „t“ harfiga oʻxshash shaklda. „T“ (shimoldan janubga) uzunligi boʻylab orol taxminan 7 kmga teng va oʻlchovlari 4 km „t“ boʻylab (gʻarbiy-sharq)da. Oʻrmonlar umumiy maydonning 80 foizini egallaydi. 

Materikga eng yaqin joydagi Ko Samet qishlogʻi nomi bilan mashhur boʻlgan kichik port qishlogʻi Na Dan joylashgan boʻlib, uning yaqinidagi sohil Hat Sai Kaeo (Shisha qumli sohili; taycha: หาดทรายแก้ว), Ko Sametdagi eng uzun sohil hisoblanadi. Ko Samet sohillarining aksariyati orolning sharqiy qirgʻogʻida joylashgan. Oroldagi boshqa sohillarga quyidagilar kiradi: Ao Phai, Ao Wai, Ao Kio Na Nai, Ao Cho, Ao Kio Na Nok, Ao Vong Duean, Cape Kut, Ao Toei va Ao Karang janubiy qirgʻogʻida va Ao Phrao gʻarbiy qismida joylashgan. Orolning janubiy chekkasida uchta kichik tosh orollar joylashgan: Ko Chan (oroli taycha: เกาะจันทร์ .), Ko San Chalam (Shark Fin oroli) va Hin Khao (Rok; taycha: เกาะหินขาว).

Ko Samet — Tailanddagi eng quruq arxipelaglardan biri hisoblanadi. Ko Sametga Rayong viloyatiga qaraganda ancha kam yogʻingarchilik boladi, garchi u dengizdan bir necha kilometr masofada joylashgan boʻlsa ham. Orolning „yomgʻirli mavsumi“ faqat maydan iyulgacha davom etadi, ammo bu mavsumda ham Tailanddagi boshqa orollarga qaraganda kamroq yomgʻir yogʻadi. Orol qurgʻoqchil boʻlishiga qaramay, doim yashil va bargli oʻrmonlar bilan qoplangan yam-yashil oʻrmonli tepaliklardan iborat va moʻl-koʻl kajeput daraxtlari oʻsadi („samet“ nomi „cajeput“ degan maʼnoni anglatadi). Yomgʻir yoʻqligi sababli Ko Samet ichimlik suvini materikdan import qilishga majbur.

Maʼmuriyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ko Samet, Rayong viloyati, Mueang Rayong tumani, Phe tumani tomonidan boshqariladi. Ko Samet, shuningdek, milliy bogʻ hududi (Khao Laem Ya-Mu Ko Samet milliy bogʻi) homiyligidadir va barcha chet ellik mehmonlar tashrif buyurganidan soʻng 200 baht (taxminan 5,60 AQSh dollari) kirish toʻlovini toʻlashlari kerak.

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ko Sametda ikkita asosiy arteriya mavjud: shimoliy yoʻnalish Hat Sai Kaeoni Ao Klang va Ao Noina bilan bogʻlanadi. Markaziy yoʻnalish toʻrtta kichik yoʻldan iborat: Birinchi yoʻl Sai Kaeo sohilini Ao Phai va Ao Phutsa bilan bogʻlaydi. Ikkinchi yoʻl orol markazini Ao Vong Duean bilan bogʻlaydi. Uchinchi yoʻl birinchi yoʻlni Ao Thapthim va Ao Nuanga bogʻlaydi. Toʻrtinchi yoʻl birinchi yoʻlni Ao Phrao bilan bogʻlaydi.

Songthaews jamoat transportining asosiy vositasidir.

Beshta iskala mavjud: Ao Klang, Ao Phrao, Ao Vong Duean, Ao Thian va Ao Wai. Ao Klang Pier materik portidir. Qolganlari shoʻngʻin va ekskursiyalar uchun piersdir.

Ommaviy madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aphai Mani va suv parisi haykali, Hat Sai Kaeo sohili.

19-asr davomida shoir Sunthorn Phu (1786-1855) oʻzining "Phra Aphai Mani" (baʼzan Pra Apaimanee deb tarjima qilinadi) epik asarining bir qismini orol qirgʻoqlarida yozgan. Bosh qahramon shahzoda Aphai Mani va uni Ko Sametga olib borgan sirena / suv parisi haykallarini Hat Sai Kaeo sohilida topish mumkin. [3]

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Tailand orollari roʻyxati
  • Tailand milliy bogʻlari roʻyxati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Alternately transliterated as Koh Samed or Ko Samed or Koh Samet
  2. „Khao Laem Ya - Mu Ko Samet National Park“. Department of National Parks (DNP) Thailand. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-oktyabr.
  3. Cummings, Joe. Thailand. Lonely Planet, 2005 — 249 bet. ISBN 1-74059-697-8. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]