Ka'b ibn Zuhayr al-Muzaniy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ka'b ibn Zuhayr al-Muzaniy (arab. kʿb bn zhyr‎; 661-yilda vafot etgan) — arab shoiri. Islomdan oldingi mashhur shoir Zuhayr ibn Abu Sulmaning o‘g‘li.

U koʻchmanchi arab qabilasi Gatafanga mansub edi. Uning muallakidan tashqari, uni nemis tiliga tarjima qilgan Ryukertning fikricha (“Hamasa”, VIII, 52-ga qarang; Volfning boshqa tarjimasi “Die sieben Preisgedichte der Araber”, 1857), eng yaxshi Pindardan qolishmaydi. g'azallarda, u boshqa she'rlar, ayniqsa, maqtovli she'rlar yaratgan, ularda jasur Horim-ben-Sinonni kuylagan. Uning she'riyati jiddiy va axloqiy so'zlarga boy. Muallakining arabcha aslini birinchi marta 1782 yilda Rozenmyuller va yana o'zining Analecta arabica (1826) asarida nashr etgan.

Yoshligida u Muhammad payg'ambarning dushmani bo'lgan va unga qarshi kostik satiralar yozgan, shuning uchun payg'ambar Makkani olganida, o'limga hukm qilingan. Biroq shoir tavba qilib, Muhammad sharafiga “Suad meni tark etdi...” degan maqtovli qasida yozdi:

Rasululloh meni jazolashlarini bilardim.

Ammo undan ham ko'proq uning afv etishi mumkin edi.

Darhaqiqat, Rasululloh hind po'latidan qilingan qilichdir.

Yo'lni yorituvchi Ollohning qinsiz qilichi.

Rivoyatlarga koʻra, paygʻambar buning uchun shoirga oʻz ridosini bergan, shu tufayli qasida “Rishon qasidasi” deb atalgan (yana q. al-Busiriyning “Qasida al-Burda”si). Qasida ibn Zuhayraga bir necha bor sharh berilgan.

662 yilda vafot etgan.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ka'b b. Zuhayr / Basset, R. // Islom entsiklopediyasi. 2 nashr: [Inglizcha] : 12 jildda. / ed. P. J. Bearman tomonidan, Th. Bianquis, C. E. Bosworth, E. van Donzel, B. Lewis, W. P. Heinrichs va boshqalar. - Leyden: E.J. Brill, 1960-2005. (to'langan)

Т. A. Arnold, «Septem Moallakat» (Лпц., 1850);