Jingisukan
Jingisukan (ジンギスカン, Chingizxon, „Chingizxon“) — yupqa boʻlaklarga boʻlingan, grill yoki gridle yapon taomidir. Xokkaydoda eng mashhur xisoblanadi.
Taom oʻz nomini Moʻgʻullar imperiyasining asoschisi va birinchi buyuk xoni (xoqon) Chingizxon nomining yaponcha omillardan olingan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1918-yilda Yaponiya hukumati qoʻylar sonini bir millionga koʻpaytirishga qaror qildi, buning uchun bir nechta yirik qoʻy fermalari qurildi. Kelajakda esa faqat Xokkaydo, Takikava va Tsukisama (Sapporo)dagi fermalar saqlanib qolgan[1]. Aholiga ular uchun odatiy boʻlmagan qoʻy goʻshtidan foydalanish tavsiya qilindi; 1951-yilda qoʻy goʻshtidan tayyorlangan taomlar uchun 30 nafar retseptni oʻz ichiga olgan "Junli qoʻylar va ularni qanday yetishtirish kerak" kitobi nashr etildi, ular orasida jingisukan[2].
Jingisukanni dasturxonga tortilgan birinchi restoran 1936-yilda Sapporoda ochilgan. 1951-yilda yopiq Tsukisappu Chingizxon klubi paydo boʻldi. 1956-yilda Matsuo Chingizxon Takikavada ochilgan va bugungi kunda ham faoliyat yuritmoqda[3].
Masalliqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jingisukanning asosiy va ajralmas tarkibiy qismi qoʻy goʻshtidir. Sabzavotlarga piyoz, karam va bulgʻor qalampiri[4], unib chiqqan soya novdalari, guruch yoki bezak uchun lapsha kiradi[5]. Marinad va sousda olma, piyoz, soya sousi, apelsin sharbati, imbir va boshqa ziravorlardan foydalanish mumkin[3][1].
Tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yupqa kesilgan qoʻy goʻshti marinadlanadi, soʻngra qoʻy yogʻi surtilgan temir tovada yoki tovaning markaziy qismi koʻtarilgan va chetlari egri boʻlgan maxsus notekis temir skovorodada qovuriladi (bunday skovorodalar Xokkaydodagi koʻplab oilalarda mavjud; ularni boshqa taomlarni tayyorlash uchun ishlatmaydilar)[1]. Sabzavotlar goʻsht bilan parallel ravishda pishiriladi, uning sharbatida namlanadi; qaynatilgan guruch yoki lapsha pishirish oxirida qoʻshiladi[5].
Adabiyotda[tahrir | manbasini tahrirlash]
Britaniyalik yozuvchi va sayyoh Alan But oʻzining "Sata yoʻllari " kitobida Xokkaydoning odatiy pazandalik manzarasini tasvirlaydi: "Men katta krujka pivo va kabachokli qoʻy goʻshti buyurtma qildim, yaponiyaliklar buni juda gʻayrioddiy deb bilishadi va uni „jingisukan“ deb atashadi. (Chingizxon) ular bilan jang qilgan buyuk vahshiyning bobosi nomi bilan atalgan. Pivo, odatdagidek, koʻpikning uchdan bir qismi edi, lekin qoʻy goʻshti shunchalik katta ediki, uni yeyish uchun bir soat vaqt kerak boʻldi — toʻldirilmagan stakan pivo uchun juda yaxshi kompensatsiya[6].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Дзингисукан (или "Чингизхан"), баранина на гриле в японском стиле | Prigotovim yaponskie blyuda | NHK WORLD RADIO YaPONII“ (ru). NHK WORLD. Qaraldi: 2021-yil 21-may.
- ↑ Northerncross. „Why did“ (en). Hokkaido Magazine KAI. Qaraldi: 2021-yil 21-may.
- ↑ 3,0 3,1 „Такикава — описание, достопримечательности, отели, туры, экскурсии“. ermakvagus.com. Qaraldi: 2021-yil 21-may.
- ↑ „Хоккайдо — это вкусно !“ (ru). kimonoimag.ru. Qaraldi: 2021-yil 21-may.
- ↑ 5,0 5,1 Super User. „Эссе #8“ (ru). www.allnippon.ru. Qaraldi: 2021-yil 21-may.
- ↑ „Кулинарный гид по Хоккайдо“. fujitravel.ru. Qaraldi: 2021-yil 21-may.