Iswara Temple

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Iswara ibodatxonasi[1]-boshqa nomlar bilan ham tanilgan Kamalishwara ibodatxonasi, Kamaleshwara ibodatxonasi, Kalleshwara ibodatxonasi, Eshvara[2] ibodatxonasi Hindistonning Karnataka shtati, Bidar tumanidagi Humnobod Taluk shahridan taxminan 10 km shimoli-gʻarbda Jalasangvi qishlogʻida joylashgan. Topilgan yozuvlarga koʻra, ibodatxona Kalyana Chalukya sulolasining mashhur imperatori Vikramaditya VI hukmronligi davrida qurilgan.

Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shasana Sundari epigrafni yozmoqda
Maʼbadning tashqi devorlarida Salabhanjika uslubidagi raqamlar

Maʼbad Kalyani Chalukya meʼmorchiligi uslubini namoyish etadi. Maʼbad qishloqning tanki yaqinida qurilgan. Maʼbad maʼbadning ichki va tashqi yuzasida chiroyli haykaltaroshlik figuralaridan iborat. Maʼbadning tashqi koʻrinishidagi raqamlar Salabhanjika yoki Mandakini uslubidagi haykallardir. Ular turli xil kiyimdagi va sartaroshlikning turli uslublariga ega ayollardir. Baʼzida qoʻllarida makkajoʻxori kabi narsalar bor. Anʼanaviy hind badiiy qonunlariga koʻra, jozibali tribhanga pozalarida yaxshi taʼminlangan bu ayol figuralari "…oy koʻkrakli, oqqush belli va fil kalçalı" shunday maʼnoda. Juda boʻrttirilgan xususiyatlarga ega raqsga tushadigan qizlar bezak va liboslar bilan bezatilgan[3]. Jalasangvi ibodatxonasining haykallari Belur, Halebidu va Somanatapuraning keyingi Hoysala qavslari uchun ilhom manbai boʻlgan[4]. Ushbu Chalukya ibodatxonasi yulduz shaklidagi reja asosida qurilgan[5]. Maʼbadda Ganesha haykali ham mavjud.

Maʼbad haykallarining asosiy diqqatga sazovor joylaridan biri kannada belgilarida sanskrit epigrafi sifatida tasvirlangan mifologik ayol Shasana Sundari (Shilabalika) xonimning haykali[1]. Raqs holatidagi figura epigrafni yozgan holda koʻrinadi. Shasanalar Chalukya sulolasidan Vikramaditya VI ni maqtashadi. Yozuvlar "Saptadveepodaree Bhutam Bhutalam Sweekarishyati Chalukya Vikramaditya Saptamo Vishnuvardhanaha" deb shifrlangan[6]. Tarjimasi "Chalukya sulolasining Vikramadityasi qoʻlga olindi va yetti oroldan iborat erni boshqarmoqda"[7]. Shaklning holatidan shuni taʼkidlash mumkinki, qorinning burishishi (jathara parivartanasana) da kuzatilganidek, tananing kindikdan tashqarida burishishi kuzatiladi. Boʻyin akashi mudradagi kabi egilgan[8].

Qayta tiklash ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hindiston arxeologik tadqiqoti 1996-yilda chop etilgan „Hind arxeologiyasi 1991-1992 — Sharh“ hisobotida ushbu ibodatxonada amalga oshirilgan restavratsiya ishlari haqida hikoya qiladi. "Devorning eskirgan shpon toshlari demontaj qilindi va qayta tiklandi. Yoʻqolgan shiferlar va tom toʻsinlari yangilari bilan tiklandi. Suv oqayotgan terasta ob-havoga chidamli kurs bilan taʼminlangan" hisobotda aytib oʻtilganidek deya hisobot bergan[9].

Hukumat 2003-yilda yana katta tosh plitalar yopishtirish va haykallarga zarar yetkazish ishlarini olib bordi. Maʼbadning oʻziga xosligi uni hozirgi texnologiya bilan aralashtirib yuborganligi daʼvo qilingan[7].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Narasimha
    Narasimha
  • Ganapati
    Ganapati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Iswara temple – Jalsangi – Humnabad – Bidar“. 2019-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  2. ↑ Singh, B.P.. Indian archaeology 1991-1992 - A REVIEW. Janpath, New Delhi: The Director General, Archaeological Survey of India, 1996 — 189 bet. 
  3. ↑ Prakash, B.V.. „A heap of broken images“. Deccan Herald (9-noyabr 2009-yil).
  4. ↑ India Travelogue — Jalasangvi
  5. ↑ %20%20S%20109.jpg Picture of the Jalasangvi temple
  6. ↑ Ibid., also Devarkondareddy, Hanumakshi Gogi, (Ed) Kannada university Epigraphical series-VIII, p2
  7. ↑ 7,0 7,1 Badseshi, Ramakrishna. „Chalukya era sculpture restored, but temple loses original glory“. The New Indian Express (3-dekabr 2012-yil). 16-fevral 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ Rao. „Yoga as a prelude to Svadhyaya in sculptures“ (11-dekabr 2017-yil). 2019-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  9. ↑ Singh, B.P.. Indian archaeology 1991-1992 - A REVIEW. Janpath, New Delhi: The Director General, Archaeological Survey of India, 1996 — 189 bet. Singh, B.P. (1996). %20A%20Review.pdf Indian archaeology 1991-1992 — A REVIEW (PDF). Janpath, New Delhi: The Director General, Archaeological Survey of India. p. 189. Archived from %20A%20Review.pdf the original (PDF) on 16 February 2019. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Iswara_Temple&oldid=4208627" dan olindi