Is, mifologiya
Is (qadimgi yunoncha: Ίσος) — «Iliada »ning kichik qahramoni, troya qiroli Priamning noma’lum kanizakdan boʻlgan noqonuniy oʻgʻli, Troya urushi ishtirokchisi[1].
Troya urushi boshida Is va uning o'gay ukasi Antifos Ida tog'ida qo'ylarni boqib yurganlarida, Axilles ularni "egiluvchan shoxlar" bilan bog'lab, qo'lga oldi. Priam akalarini badal puli evaziga sotib oladi. Keyinchalik ular yunonlar bilan kurashadilar (Antifaning Buyuk Ayaks bilan jangi IV Kantoda eslatib o'tilgan). XI kantoda tasvirlangan jangda u Antif nayzachi bo'lgan aravani boshqargan. Ularga Agamemnon hujum qildi, bu jangda muvaffaqiyat qozondi va ikkalasini ham o'ldirdi (Isa ko'kragiga nayza bilan urdi, Antifa - qulog'iga qilich bilan urib, uni aravadan yiqitdi), shundan so'ng u Axillesning uzoq yillik asirlarini bilgach, shoshilinch ravishda ularni qurollarini olib ketdi[2][3].
E.Maas , turli joylarda yunoncha belgilar nomlarining o'zgarishi bilan o'xshashliklarga asoslanib, Is - bu ismning qisqa shakli va to'liq shakli Iss (Osos), Lesbos oroli hukmdorining qizi Makareya ekanini hisobgaolib, Issa ismining erkak varianti bo'lishi kerakligini taklif qildi. Miloddan avvalgi X asrda bu yerga ko'chib kelgan Eoliyaliklar Issani orolning va undagi shaharning timsoli deb bilishgan, shuningdek, Agamemnonga sig'inishgan va u bilan bog'liq afsonalarni bilishgan, ulardan birida Is paydo bo'lishi mumkin edi. Mahalliy afsonalarning troyan miflari bilan aniq aloqasi ma'lum, masalan, Makareya Ilosning o'g'illaridan biri troyan qahramoni hisoblangan, Priam Eresning unchalik taniqli bo'lmagan keyingi o'g'li tilga olingan, uning taqdiri Maas taqdiri bilan bir xil deb hisoblangan. Demak, eslatib o'tilgan shaharning eponimi faqat Is[4][5] boʻlishi mumkin.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ И // А. П. Кондрашов. Кто есть кто в мифологии Древней Греции и Рима. 1738 героев и мифов. — М.: РИПОЛ классик, 2016. ISBN 978-5-386-09554-3
- ↑ Гомер. Илиада, XI, 101—113.
- ↑ Псевдо-Аполлодор, Βιβλιοθήκη (Библиотека), 3, 12, 5.
- ↑ ΘΌΩΣΑ (α 69) ΊΣΟΣ (Λ 101) // Hermes. Zeitschrift für classische Philologie. Band 24. Berlin, 1889, S. 645-647.
- ↑ W. Kroll: Isos 2. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band IX,2, Stuttgart 1916, Sp. 2231.