Intel Xe

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Intel Xe (Xe sifatida belgilanadi va ikkita alohida harf sifatida talaffuz qilingan[1]), ilgari norasmiy ravishda Gen12 nomi bilan tanilgan[2][3] — Intel tomonidan ishlab chiqilgan GPU arxitekturasi.[4]

Intel Xe yangi koʻrsatmalar toʻplami arxitekturasini oʻz ichiga oladi. Xe GPU oilasi integratsiyalashgan/past quvvatli (Xe-LP),[5] dan ishtiyoqlilar/yuqori samarali oʻyinlar (Xe-HPG), ma’lumotlar markazi/yuqori unumdorlik (Xe-HP) va yuqori unumdorlikgacha boʻlgan bir qator mikroarxitekturalardan iborat (Xe-HPC).[6][7]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Intelning maxsus grafik kartaga birinchi urinishi 1998-yil fevral oyida chiqarilgan Intel740[8] edi. Intel740 bozor kutganidan past boʻlgan unumdorligi tufayli muvaffaqiyatsiz deb topildi, bu esa Intelning kelajakdagi diskret grafik mahsulotlarini ishlab chiqishni toʻxtatishiga sabab boʻldi. Biroq uning texnologiyasi Intel Extreme Graphics qatorida yashadi.[9] Intel 2009-yilda uni bekor qilishdan oldin Larrabee arxitekturasi bilan yana bir urinib koʻrdi;[10] Bu safar ishlab chiqilgan texnologiya 2020-yilda toʻxtatilgan Xeon Phiʼda qoʻllandi.[11]

2018-yil aprel oyida Intel diskret grafik ishlov berish bloklarini ishlab chiqish boʻyicha guruh yigʻayotgani ma’lum boʻldi, bu ikkala ma’lumot markazlari, shuningdek, kompyuter oʻyinlari bozoriga moʻljallangan va shuning uchun ham Nvidia va AMD mahsulotlari bilan raqobatbardosh.[12] Daʼvoni qoʻllab-quvvatlovchi mish-mishlarga koʻra, kompaniyada grafik bilan bogʻliq 100 dan ortiq ish oʻrinlari boʻlgan va Radeon Technologies Group (AMD) sobiq rahbari Raja Koduri 2017-yil oxirida qabul qilingan – yangi mahsulot “Arctic Sound” kod nomi bilan atalgan.[12] Loyiha dastlab maʼlumotlar markazlari uchun video oqim chiplariga moʻljallanganligi xabar qilingan, biroq uning koʻlami ish stoli GPUʼlarini oʻz ichiga olgan holda kengaytirilgan.[12]

2018-yil iyun oyida Intel 2020-yilda diskret GPU-ni ishga tushirishni rejalashtirayotganini tasdiqladi.[13]

“DG1” kod nomiga ega boʻlgan birinchi funksional diskret “Xe” GPU 2019-yil oktabr oyida sinovdan oʻtkazilayotgani haqida xabar berilgan edi.[14]

2019-yil oxirida hexus.net hisobotiga koʻra, diskret GPU 2020-yil oʻrtalarida ishga tushadi; maʼlumotlar markazi va avtonom haydash ilovalari uchun birlashtirilgan GPU/CPU (GPGPU) mahsulotlari ham kutilgan edi. Mahsulot dastlab 10 nm tugunga (2021-yilda 7 nm mahsulot bilan) qurilishi va Intelning Foveros qolipli qadoqlash texnologiyasidan foydalanishi kutilmoqda (qarang: 3D stacking).[15]

Arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Intel Xe yangi koʻrsatmalar toʻplami arxitekturasini oʻz ichiga oladi, deyarli barcha koʻrsatmalar kodlashlari oʻzgartiriladi.[3] Xe arxitektura oilasi boʻlsa-da, har bir variant bir-biridan sezilarli farqlarga ega, chunki ular maqsadlarni hisobga olgan holda yaratilgan. Xe GPU oilasi Xe-LP, Xe-HP, Xe-HPC va Xe-HPG sub-arxitekturalaridan iborat.

Hisoblash birligi sifatida Execution Unit (EI) dan foydalangan oldingi Intel grafik ishlov berish bloklaridan farqli oʻlaroq, Xe-HPG va Xe-HPC Xe yadrosidan foydalanadi.[16] Bu Xe-LP pastki boʻlimiga oʻxshaydi.[16] Xe yadrosi vektor va matritsali arifmetik mantiq birliklarini oʻz ichiga oladi, ular vektor va matritsali motorlar deb ataladi. Boshqa komponentlarga L1 keshi va boshqa apparatlar kiradi.[16][17]

Xe-LP (past quvvat)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xe-LP – bu Xe arxitekturasining past quvvatli variantidir.[5] Xe-LP 11-avlod Intel Core va Iris Xe MAX mobil ajratilgan GPU (kod nomi DG1), shuningdek, H3C XG310 Intel Server GPU (kod nomi SG1) uchun integratsiyalangan grafik sifatida mavjud.[3] Oldingi versiyaga nisbatan Xe-LP Sampler Feedback,[18] Dual Queue Support,[19] DirectX12 View Instancing Tier2[20] va AV1 8-bitli va 10-bitli qattiq funksiyali apparat dekodlash kabi yangi funksiyalarni oʻz ichiga oladi.[21]

Xe-HP (Yuqori unumdorlik)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xe-HP – FP64 ishlashi va koʻp qavatli miqyoslash uchun optimallashtirilgan Xe-ning maʼlumotlar markazi/yuqori unumdorligi.[4]

Xe-HPC (Yuqori unumdorlikdagi hisoblash)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xe-HPC – bu Xe arxitekturasining yuqori samarali hisoblash variantidir.[6][7] Xe-HPC Xe-yadrosi katta 512 KB L1 kesh bilan bir qatorda 8 vektor va 8 matritsali motorlarni oʻz ichiga oladi.[22] U Ponte Vekkioʼni quvvatlaydi.

Xe-HPG (Yuqori unumdorlikdagi grafika)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xe-HPG – bu Xe arxitekturasining ishtiyoqli yoki yuqori samarali grafik variantidir. Mikroarxitektura Xe-LP va Xe-HP yaxshilanishlari bilan Xe-LP-ga asoslangan.[23] Mikroarxitektura grafik ishlashiga qaratilgan va apparat yordamida tezlashtirilgan nurlarni kuzatish,[6][24] DisplayPort 2.0,[25] XeSS yoki neyron tarmoqlarga asoslangan supersampling (Nvidia DLSS ga oʻxshash) va DirectX 12 Ultimateʼni qoʻllab-quvvatlaydi.[26] Intel ASTC qoʻllab-quvvatlashi Alchemistʼdan boshlab apparatdan olib tashlanganligini tasdiqladi va kelajakdagi Intel Arc GPU mikroarxitekturalari ham uni qoʻllab-quvvatlamaydi.[27] Xe-HPG Xe yadrosi 16 vektorli motor va 16 matritsali motorni oʻz ichiga oladi.[17] Xe-HPG render boʻlagi toʻrtta Xe yadrosi, nurlanishni kuzatish apparati va boshqa komponentlardan iborat boʻladi.[17]

Intel Xe 2[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xe ning vorisi Xe 2 nomi ostida Intel Architecture Day 2021- yilda paydo boʻldi. Hozirda u ishlab chiqilmoqda.[17]

Intel Xe 3[tahrir | manbasini tahrirlash]

Intel Xe 3 – Intel Xe 2 mikroarxitekturasining yaqinlashib kelayotgan vorisi va Intelning GPU yoʻl xaritasiga muvofiq 2024-yilda chiqarilishi rejalashtirilgan.[17]

Xe ishlatadigan mahsulotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Intel 2019-yil 17-noyabrda Ponte Vecchio kodli Xe umumiy HPC/AI GPUʼni rasman e’lon qildi. Arxitekturaning Xe-HPC varianti[28] va Intelning “Oʻrnatilgan Multi-Die Interconnect Bridge” (EMIB) va Intel 4 tugunida (ilgari 7 nm deb atalgan) Foveros stacking paketlaridan foydalanish aniqlandi. Keyinchalik Intel 2021-yilgi Arxitektura kunida Ponte Vecchio TSMC N5-da ishlab chiqarilgan Compute Tiles, Intel 7 (ilgari 10 nm Enhanced SuperFin deb atalgan) yordamida ishlab chiqarilgan Rambo Cache Tiles va TSMC N7 jarayonida ishlab chiqarilgan Xe Link Tilesʼdan foydalanishini tasdiqladi. Yangi GPU Argonne Milliy Laboratoriyasining yangi exascale superkompyuteri Aurorada qoʻllanishi kutilmoqda, uning hisoblash tugunlari ikkita keyingi avlod Intel Xeon (kod nomi “Sapphire Rapids”) protsessorlari va oltita Ponte Vecchio GPUdan iborat.[29][30]

Rialto Bridge[tahrir | manbasini tahrirlash]

Intel 2022-yil 31-mayda Rialto Bridge kod nomi bilan atalgan GPU Ponte Vecchio vorisi haqida rasman eʼlon qildi.[31]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Larrabee (mikroarxitektura)
  • Intel grafik texnologiyasi
  • Arc Alchemist seriyasi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ How to Pronounce Intel's Xe (Xe) and Ponte Vecchio, 15 August 2020
  2. ↑ Cutress, Ian (12 December 2018), „Intel's Architecture Day 2018: The Future of Core, Intel GPUs, 10nm, and Hybrid x86“, www.anandtech.com: 5, „Intel will use the Xe branding for its range of graphics that were unofficially called 'Gen12' in previous discussions“
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Hill, Brandon (9 Sep 2019), „Intel Says Tiger Lake Gen12 Xe Graphics Is Its Biggest Architectural Revamp In A Decade“, hothardware.com Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "hh1" defined multiple times with different content
  4. ↑ 4,0 4,1 Smith. „The Intel Xe-LP GPU Architecture Deep Dive: Building Up The Next Generation“. www.anandtech.com. Qaraldi: 2021-yil 10-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  5. ↑ 5,0 5,1 Salter. „Intel enters the laptop discrete GPU market with Xe Max“ (en-us). Ars Technica (2020-yil 4-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 10-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Smith. „Intel's Xe-HPG GPU Unveiled: Built for Enthusiast Gamers, Built at a Third-Party Fab“. www.anandtech.com. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  7. ↑ 7,0 7,1 Alderson. „The Intel Xe-HP NEO hits Geekbench with 512 compute units, 4,096 shading units and 6 GB of HBM2 VRAM“ (en). Notebookcheck. Qaraldi: 2021-yil 10-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  8. ↑ Hollister. „This is Intel's first discrete graphics card in 20 years, but you can't buy one“. The Verge (9-yanvar 2020-yil).
  9. ↑ „Evolution Of Intel Graphics: i740 To Iris Pro Andoza:Pipe Tom's Hardware“. www.tomshardware.com (4-fevral 2017-yil).
  10. ↑ „Intel scraps graphics chip based on Larrabee“. Reuters (6-dekabr 2009-yil).
  11. ↑ „Intel Quietly Kills Off Xeon Phi - ExtremeTech“. www.extremetech.com.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Evangelho, Jason (11 Apr 2018), „Intel Is Developing A Desktop Gaming GPU To Fight Nvidia, AMD“, www.forbes.com
  13. ↑ Hill, Brandon (12 June 2018), „Intel To Power Up Its First Discrete GPU Confirmed For 2020 Launch“, hothardware.com
  14. ↑ Allan, Darren (26 Oct 2019), „Intel's first Xe graphics card is officially 'alive' and coming for AMD and Nvidia“, ww.techradar.com
  15. ↑ Tyson, Mark (16 Oct 2019), „Industry sources say discrete Intel Xe cards will arrive mid-2020“, hexus.net
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Smith. „Intel Architecture Day 2021: A Sneak Peek At The Xe-HPG GPU Architecture“. www.anandtech.com. Qaraldi: 2021-yil 29-avgust.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Cunningham. „Intel provides more details on its Arc GPUs, which will be made by TSMC“ (en-us). Ars Technica (2021-yil 20-avgust). Qaraldi: 2021-yil 29-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":5" defined multiple times with different content
  18. ↑ „DirectX12 Sampler Feedback“. Intel.
  19. ↑ „Dual Queue Support“. Intel.
  20. ↑ „DirectX12 View Instancing and Vulkan Multiview“. Intel.
  21. ↑ „AV1 Hardware Accelerated Video on Windows 10“. TECHCOMMUNITY.MICROSOFT.COM (9-oktabr 2020-yil).
  22. ↑ Cutress. „Hot Chips 2021 Live Blog: Graphics (Intel, AMD, Google, Xilinx)“. www.anandtech.com. Qaraldi: 2021-yil 29-avgust.
  23. ↑ „Intel Introduces New High-Performance Graphics Brand: Intel Arc“.
  24. ↑ „Intel Xe graphics: Everything you need to know about Intel's dedicated GPUs“. www.digitaltrends.com (17-mart 2021-yil). Qaraldi: 2021-yil 10-aprel.
  25. ↑ https://lists.freedesktop.org/archives/intel-gfx/2021-August/275102.html
  26. ↑ Smith. „Intel Video Cards Get a Brand Name: Arc, Starting with "Alchemist" in Q1 2022“. AnandTech. Qaraldi: 2021-yil 29-avgust.
  27. ↑ „Intel: ASTC support was removed on Gfx12.5 (!13206) · Merge requests · Mesa / Mesa“.
  28. ↑ Smith. „Intel Teases Ponte Vecchio Xe-HPC Power On, Posts Photo of Server Chip“. www.anandtech.com. Qaraldi: 2021-yil 10-aprel.
  29. ↑ Intel Unveils New GPU Architecture with High-Performance Computing and AI Acceleration, and oneAPI Software Stack with Unified and Scalable Abstraction for Heterogeneous Architectures (press release), Intel, 17 Nov 2019
  30. ↑ Cutress, Ian (17 Nov 2019), „Intel's Xe for HPC: Ponte Vecchio with Chiplets, EMIB, and Foveros on 7nm, Coming 2021“, www.anandtech.com
  31. ↑ „Accelerated Innovations for Sustainable, Open HPC“. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Intel_Xe&oldid=3521164" dan olindi