Hydna
Scione Hydna (almashinuvi Hydne yoki Cyana) (miloddan avvalgi 480-yilda)[1] qadimgi yunon suzuvchisi va gʻavvosi boʻlib, miloddan avvalgi 480-yilda Fors dengiz flotini yoʻq qilishga hissa qoʻshgani uchun sharaflangan.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pausaniasning soʻzlariga koʻra (Gretsiya tavsifi, 10.19.1.), Forslar bilan jiddiy dengiz jangi oldidan Hydna va uning otasi Skillias yaqin atrofdagi Fors dengiz flotini vandalizatsiya qilish orqali yunon kuchlariga yordam berish uchun koʻngilli boʻlishgan. Fors qiroli Kserks I Gretsiyaga yetib borganidan soʻng Artemisiy jangi oldidan dengiz boʻronini kutish uchun kemalarini Pelion togʻi sohiliga bogʻlab qoʻygan edi. Hydna Gretsiyada mohir suzuvchi sifatida mashhur boʻlib, yoshligidan otasi Skillias ismli professional suzish boʻyicha oʻqituvchi tomonidan tarbiyalangan[2] U uzoq masofalarga suzish va okeanga chuqur shoʻngʻish qobiliyati bilan mashhur edi.
Hujum sodir boʻlgan kechada ota va qiz kemalarga yetib borish uchun qariyb oʻn chaqirim yoʻlni suzib oʻtshdi[2]. Ular qayiqlar orasidan indamay suzib, pichoqlar yordamida bogʻlamlarni kesib, suv ostida qolgan langarlarni sudrab olib ketishdi. Kemalarning aksariyati katta zarar koʻrdi va bir nechtasi choʻkib ketdi. Natijada jangdagi kechikish yunon flotiga Artemisiumda tayyorgarlik koʻrish uchun koʻproq vaqt ajratish imkonini berdi va yakunda Salamisdagi jangda yunon kuchlarining gʻalabasiga olib keldi.
Gerodotning boshqa bir yilnomasida Skillias aslida forslar uchun gʻavvos boʻlib ishlagan deb yoziladi. U goʻyo Afetdan Artemisiyga suv ostida suzgan, ehtimol ibtidoiy shnorkel yoki oʻgʻirlangan qayiq yordamida yunonlarga Fors floti haqida maʼlumot olib kelgan boʻlishi ham mumkin. Bu hikoya, u Fors flotida yunon qoʻshaloq agenti boʻlganligini anglatadi[3].
Hydna va uning otasi tomonidan koʻrsatilgan qahramonlikka minnatdorchilik uchun Amfiktonlar ularga yunon dunyosining eng muqaddas joyi boʻlgan Delfida haykallarni oʻrnatishgan. Pausanias bizga „Gorgias haykali yonida Amfiktonlarning ota va qizga nazr qurbonligi borligini“ aytadi[4]. Taxminlarga koʻra, Rim imperatori Neron uning haykalini talon-toroj qilgan va haykallar bilan miloddan avvalgi I asrda Rimga qaytib kelgan[5].
Tasvirlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hydna tasviri Elva Sophronia Smitning 1954-yilda nashr etilgan "Adventure calls (Sarguzasht qoʻngʻiroqlari) " romanida paydo boʻladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ United States Naval Institute Proceedings, Volume 68, 1942, p.662
- ↑ 2,0 2,1 Mark. „Ten Noble and Notorious Women of Ancient Greece“. World History Encyclopedia (20-avgust 2014-yil). Qaraldi: 14-dekabr 2016-yil.
- ↑ Meijer, Fik. A History of Seafaring in the Classical World (Routledge Revivals). Routledge, 2014. ISBN 9781317701118.
- ↑ A New Classical Dictionary of Greek and Roman Biography Mythology and Geography, By Sir William Smith, Charles Anthony LLD, 1878 p.792
- ↑ Lightman, Marjorie. A to Z of Ancient Greek and Roman Women. Infobase Publishing, 2008 — 158 bet. ISBN 0816067104.