Hamza Fansuri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Hamza FansuriMalayziyalik taniqli shoir.Hamza Fansuri(malay tilida Hamzah Fansuri)16-asr 2-yarmi —17-asrning birinchi oʻn yilliklaridagi malay soʻfiy shoiri. Qodiriylik soʻfiy darveshi.Bag'dod , Makka , Madina [3] va ehtimol Markaziy Javadagi Kudusga tashrif buyurdi. Hamza Fansuriyning hayoti, asosan, she’rlariga yozgan batafsil izohlaridan ma’lum. Poetik ijod odatda 13-15 baytdan iborat she'rlari bilan ifodalanadi . Nasriy asarlar ham saqlanib qolgan: “Oshiqlar sharobi”, “Aqllilar sirlari”, “Adept” – muallifning fikrlari bayon etilgan. U birinchi boʻlib malay tilida soʻfiylik ta'limotlarini ochib bergan , shuningdek, shoirning folklor shaklini tartibga solib, uni malay adabiyotining bir qismiga aylantirgan hisoblanadi [4] .

Hamza Fansuriy ijodini islom ilohiyotchisi Nuruddin ar-Raniriy tanqid qilib , Fansuriyning qarashlarini bid’at deb e’lon qilgan [5] . Uning ta’siri ostida Ache sultoni Toj ul-Olam Farsuriyning barcha asarlarini yoqib, uning xotirasini yoʻq qilishga urindi [3].

Hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hamza ko‘p sayohat qilgan. U Malay yarim oroli , Mug'al Hindiston, Makka va Madina , shuningdek Bag'dod [6] ga tashrif buyurdi . U janubi-sharqiy osiyoliklardan birinchilardan bo‘lib haj ziyoratini ado etgan [7] . Uning vafoti sanasi 1590 yil [8] deb hisoblanadi , garchi Sulton Iskandar Muda davrida ham keyingi sana taxmin qilingan. Ammo Makkada Shayx Hamza uchun topilgan qabr toshidagi yozuv (bu shaxsni aniqlash bahsli) 1527 yil 11 aprelda qayd etilgan [9].. Bunday erta sana, agar tasdiqlansa, Hamza Acheda yashamagan yoki ishlamaganligini ko'rsatishi mumkin. Katta ehtimol bilan u Makkaga jo‘nab ketishdan oldin Barusada bo‘lgan va u yerda bir muncha vaqt o‘tib vafot etgan [10].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

{{Parnikel B. B. Indoneziya va Malakka yarim oroli adabiyoti [XVII asr] // Jahon adabiyoti tarixi: / SSSR Fanlar akademiyasi; Jahon adabiyoti instituti. ular. A. M. Gorkiy. - M: Nauka, 1983-1994.l. ed.: Jahon adabiyoti tarixi:}} {{Janubi-Sharqiy Osiyo: Tarixiy ensiklopediya, Angkor Vatdan Sharqiy Timorgacha,/ Keat Gin Ooi. - ABC-CLIO , 2004}}

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

{{Parnikel B. B. Indoneziya va Malakka yarim oroli adabiyoti [XVII asr] // Jahon adabiyoti tarixi: 8 jildda / SSSR Fanlar akademiyasi; Jahon adabiyoti instituti. ular. A. M. Gorkiy. - M .: Nauka, 1983-1994. - Sarlavhada. l. ed.: Jahon adabiyoti tarixi: 9 jildda}}.[1] {{Janubi-Sharqiy Osiyo: Tarixiy ensiklopediya, Angkor Vatdan Sharqiy Timorgacha, 1-band / Keat Gin Ooi. - ABC-CLIO , 2004}}[1]