Gruziyada turizm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Gruziya milliy turizm maʼmuriyati logotipi

Gruziyada turizm sohasi yildan-yilga mamlakatning eng ajralmas muhim sohalaridan biriga aylanmoqda. 2015-yilda u 158,5 ming kishi ish bilan band boʻlib, Gruziya YaIMning 6,7 foizini tashkil etgan va 1,94 milliard AQSh dollari miqdoridagi daromadni taʼminlagan[1]. 2019-yilda xorijdan kelganlar soni rekord darajaga yetdi - yilning birinchi uch choragida 3 milliard AQSh dollaridan oshiqroq mablagʻ sarflagan 9,3 million kishi Gruziyaga tashrif buyurdi[2]. Mamlakat 2025-yilga qadar yillik daromadi 6,6 milliard AQSh dollarini tashkil etgan holda 11 million sayyohni qabul qilishni rejalashtirmoqda[3].

Chet ellik sayyohlarning Gruziyaga ketadigan xarajatlari toʻlov balansiga sezilarli taʼsir koʻrsatmoqda va Gruziya tovarlari va xizmatlari eksporti daromadlarining taxminan 35,9% turizmdan olinadi[4]. Xalqaro sayyohlar Gruziyada oʻrtacha hisobda 6,5 kun istiqomat qiladi[5].

Gruziyada turizmni targʻib qilish bilan shugʻullanadigan rasmiy organ - Gruziya milliy turizm maʼmuriyati (GNTA). 2016-yilda GNTA 21 ta xalqaro va ichki sayyohlik yarmarkalarida qatnashdi, 16 ta maqsadli bozorlarda marketing kampaniyalarini oʻtkazdi va 99 ta matbuot va tanishuv safarlarini oʻtkazdi[5].

Statistika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro sayyohlar kelgan 15 davlat (2016-yilning 5 oyi)

2015-yil, 2016-yil, 2017-yil, 2018-yil va 2019-yillarda kelgan xalqaro sayyohlar haqida statistika[5][6][7].

Mamlakat 2015 Mamlakat 2016 Mamlakat 2017 Mamlakat 2018 Mamlakat 2019
1  Armaniston 1,468,888 1  Ozarbayjon 1,523,075 1  Ozarbayjon Decrease 1,301,556 1  Ozarbayjon 1,424,610 1  Ozarbayjon 1,526,619
2  Ozarbayjon 1,393,257 2  Armaniston 1,496,246 2  Armaniston Decrease 1,287,168 2  Rossiya 1,404,757 2  Rossiya 1,471,558
3  Turkiya 1,391,721 3  Turkiya Decrease 1,254,089 3  Rossiya 1,135,610 3  Armaniston Decrease 1,268,886 3  Armaniston 1,365,048
4  Rossiya 926,144 4  Rossiya 1,037,564 4  Turkiya Decrease 1,007,276 4  Turkiya 1,098,555 4  Turkiya 1,156,513
5  Ukraina 141,734 5  Ukraina 172,631 5  Eron 282,549 5  Eron 291,070 5  Ukraina 207,667
6  Isroil 59,487 6  Eron 147,915 6  Ukraina Decrease 169,862 6  Ukraina 177,058 6  Isroil 205,051
7  Polsha 41,425 7  Isroil 92,213 7  Isroil 115,040 7  Isroil 156,922 7  Eron Decrease 141,997
8  Germaniya 36,826 8  Qozogʻiston 48,809 8  Polsha 48,913 8  Polsha 66,903 8  Qozogʻiston 103,611
9  Qozogʻiston 36,777 9  Polsha 44,388 9  Qozogʻiston 56,765 9  Germaniya 64,486 9  Germaniya 89,051
10  AQSh 31,147 10  Germaniya 40,889 10  Saudiya Arabistoni 56,247 10  Belarus 58,955 10  Polsha 88,300
2015-yildagi jami sayyohlar 5,901,094 2016-yildagi jami sayyohlar 6,350,825 2017-yildagi jami sayyohlar 7,902,509 2018-yildagi jami sayyohlar 8,679,544 2019-yildagi jami sayyohlar 9,357,964

Ekoturizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gruziya hududining 41% oʻrmonlar bilan qoplangan, Gruziya hududining 25% muhofaza qilinadigan milliy bogʻlarda joylashgan[8]. Gruziyaning qoʻriqlanadigan hududlari turli xil xizmatlarni oʻz ichiga oladi: qayiqda sayohatlar, qushlarni tomosha qilish, ekologik taʼlim turlari[9], piyoda yurish, ot minish, velosiped minish[10], safari[11], baliq ovi[12]. Gruziya - taxminan 5601 turdagi hayvonlarning uyi, shu jumladan umurtqali hayvonlarning 648 turi (dunyoda uchraydigan turlarning 1% dan koʻprogʻi) va ularning aksariyati endemiklardir[13].

2016-yilda Gruziyaning muhofaza etiladigan hududlariga 310,477 nafar chet el va 424,397 nafar Gruziya fuqarolari tashrif buyurishdi[14]. Eng mashhur diqqatga sazovor joylar Prometey gʻori, Kazbegi milliy bogʻi va Satapliya boshqariladigan qoʻriqxonasi edi.

Xavfsizlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sayohat boʻyicha maslahat 2008-yilgi Rossiya-Gruziya urushi paytida va undan keyin ham mavjud edi. Urush oqibatida kelib chiqadigan xatarlar, shu jumladan yer minalari bilan bogʻliq holda, sayohat qilish „oʻta xavfli“ darajaga ega edi va odamlarning Gruziyaga sayohat qilishini kamaytirib yuborishi mumkin edi[15][16].

Oʻshandan beri sayyohlar xavfsizligi yaxshilandi va 2017-yilda Xalqaro jinoyatchilik indeksida Gruziyai 125 mamlakat ichida 7-oʻrinni egalladi[17].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Georgian tourism in figures“. GNTA (2015). Qaraldi: 2-fevral 2017-yil.
  2. „Statistics“. MIA (2018-yil fevral). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  3. „Georgia Tourism Strategy“.
  4. „Research Reports“. Galt & Taggart Co. (2-may 2018-yil). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Georgian tourism in figures“. GNTA (2016). Qaraldi: 1-noyabr 2017-yil.
  6. „Statistics“. GNTA (2017). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  7. International Travel (Residence) (2018)
  8. „Details“. Convention on Biological Diversity Secretariat. Qaraldi: 2-fevral 2017-yil.
  9. „Kolkheti National Park“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  10. „Bordjomi-Kharagauli Protected Areas“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  11. „Vashlovani Protected Areas“. Agency of Protected Areas. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  12. „Chachuna Protected Areas“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  13. „Eucariota, Animalia, Chordata“. Georgian Biodiversity Database. Institute of Ecology (2015). Qaraldi: 7-iyun 2016-yil.
  14. „2016 წლის ვიზიტორთა სტატისტიკა თვეების მიხედვით“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2016-yil.
  15. Planet, Lonely „Georgia travel - Lonely Planet“. Lonely Planet. [sayt ishlamaydi]
  16. Planet, Lonely „Eastern Europe & the Caucasus forum at Lonely Planet“. www.lonelyplanet.com.
  17. „Crime Index for Country 2017“. www.numbeo.com. Numbeo (2017). Qaraldi: 4-fevral 2017-yil.