Grodno Azot

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
"Grodno Azot" OAJ
Turi Ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyati
Tarmogʻi Kimyo sanoati
Egasi Belneftexim
Qachon asos solingan 1965 (59 yil avval) (1965)
Joylashuvi Belorussiya bayrogʻi Belarus , Grodno, Kosmonavtlar shoh koʻchasi, 100-uy
Asoschi(lari) SSSR Ministrlar Soveti
Rahbariyat Igor Lyashenko (direktor)
Mahsulot(lar)i Azot, ammiak, metanol, oʻgʻitlar, tozalagichlar, yuvish va himoya vositalari
Aylanma daromadi 1,352 mlrd rubl (2020)[1]
 1,654 mlrd rubl (2019)
Boyligi  1,583 mlrd rubl (2020)[1]
 1,551 mlrd rubl (2019)
Ishchilar soni 7 475
Vebsayti www.azot.by

Grodno Azot (belaruscha: «Гродна Азот») ochiq aksiyadorlik jamiyati, Belarus davlat kompaniyasi, azotli birikmalar va oʻgʻitlar ishlab chiqaruvchisi. 1963-yilda azotli oʻgʻitlar zavodi sifatida tashkil etilgan.

„Belneftexim“ Belarus davlat neft va kimyo konserni tarkibiga kiradi. Grodno shahri, Kosmonavtlar shoh koʻchasi, 100-uy manzilida joylashgan.

5 ta ishlab chiqarishni oʻz ichiga oladi. Bu yerda 50 ga yaqin turdagi kimyoviy mahsulotlar: suyuq texnik ammiak, azotli oʻgʻitlar – karbamid, karbamid-ammiak aralashmasi, ammoniy sulfat, metanol tenik, kaprolaktam, biodizel va suyuq karbonat angidrid ishlab chiqariladi.

2016-yildan beri Grodno Azot AQSh, keyinroq Yevropa Ittifoqi va boshqa qator davlatlar tomonidan xalqaro sanksiyalar ostida[⇨].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Grodno Azot

1960-yil oktabr oyida vaqtinchalik yordamchi inshootlar qurilishi boshlandi. Ammiak va karbamid ishlab chiqarish 1963-yilda boshlangan. 1965-yil yanvar oyida ammiak-1 va karbamid-1 sexlarining birinchi navbatlari ishga tushirildi. 1970-yilda kaprolaktam ishga tushirilgach, zavod kimyo zavodiga aylantirildi.

1970-yil oktabr oyida Grodno azotli oʻgʻitlar zavodi S. O. Prititskiy nomidagi Grodno kimyo zavodiga, 1975-yil may oyida esa S. O. Prititsiy nomidagi „Azot“ Grodno ishlab chiqarish birlashmasiga aylantirildi.

1981-yilda korxona Xalqlar doʻstligi ordeni bilan taqdirlandi.

2000-yil avgust oyida „Azot“ Grodno ishlab chiqarish birlashmasi „GPO Azot“ Grodno ishlab chiqarish respublika unitar korxonasiga, 2002-yilda esa „Grodno Azot“ ochiq aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi[2].

Natijalari soxtalashtirilgan deb ishoniladigan[manba kerak] 2020-yilgi Belarus prezidentlik saylovlaridan soʻng, „Grodno Azot“ OAJ xodimlari Belarusdagi norozilik namoyishlarini va milliy ish tashlashga chaqiruvlarni qoʻllab-quvvatladilar, biroq ularning koʻpchiligi politsiya tomonidan hibsga olindi va kaltaklandi[3][4]. Grodno-Azot mamlakatdagi barcha korxonalar orasida ish tashlashni qoʻllab-quvvatlaganlarning eng koʻp soniga ega edi[3].

Sanksiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yildan beri (uzilishlar bilan[5][6][7][8][9][10]) „Grodno Azot“ OAJ va „Grodno Ximvolokno“ filiali demokratik jarayonga putur yetkazishi tufayli AQShning maxsus belgilangan fuqarolar va bloklangan shaxslarning sanksiyalar roʻyxatiga kiritilgan[11][12]. Oxirgi kiritish 2021-yil iyun oyida boʻlib oʻtdi[13]. 2021-yil 9-avgust, Grodno Azot bosh direktori Igor Lyashenko AQShning maxsus tayinlangan fuqarolari va bloklangan shaxslar roʻyxatiga kiritilgan[10][14].

Grodno Azot va Grodno Ximvolokno 2021-yil 2-dekabrda kuchga kirgan Yevropa Ittifoqi sanksiyalarining beshinchi paketiga kiritildi[15] chunki „Grodno Azot ishchilari, shu jumladan Ximvolokno zavodi ishchilari rejimga qarshi tinch namoyishlarda qatnashgan va ham Grodno Azot rahbariyati, ham rejim vakillari tomonidan ish tashlagani tufayli ishdan boʻshatilgan, qoʻrqitilgan va tahdid qilingan. Shuning uchun Grodno Azot fuqarolik jamiyatiga qarshi repressiyalar uchun javobgardir“[16].

20-dekabrda Shveytsariya[17][18], 22-dekabrda esa Albaniya, Islandiya, Lixtenshteyn, Norvegiya, Shimoliy Makedoniya, Serbiya, Chernogoriya [19][20] Yevropa Ittifoqi sanksiyalariga qoʻshildi.

Grodno Azot 2022-yil mart oyidan Yaponiya[21][22], oktabr oyidan Ukraina sanksiyalari ostida[23].

Sanksiyalarga munosabat[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yilning 3-aprelida „Grodno Azot“ AJ shoʻba korxonasi mahsulotlarni joʻnatish boʻyicha tender eʼlon qilgani, uning shartlaridan biri hujjatlarda boshqa kompaniyani joʻnatuvchi sifatida koʻrsatish imkoniyati boʻlganligi haqida xabar berilgan edi. Murojaatga koʻra, bu holat sanksiyalar tahdidi bilan bogʻliq boʻlgan[24].

2023-yil fevral va mart oylarida Belarus tergov markazi va Litva Siena jurnalistlari Grodno Azot kompaniyasining mahsulotlari zavodga qarshi sanksiyalar kiritilgandan soʻng, Yevropa Ittifoqida bir nechta kompaniyalar yordamida sotilayotganini taʼkidladilar[25][26].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Отчетность за 2020 год“. 2021-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-iyun.
  2. ↑ „ВЕХИ ИСТОРИИ“ (rus tili). Qaraldi: 2023-yil 5-sentabr.
  3. ↑ 3,0 3,1 „«Рабы, все равно будете на нас работать». Как бастуют и разгоняют протесты на «Гродно Азоте»“ (ru). Русская служба Би-би-си (2020-yil 30-oktyabr). 2020-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-noyabr.
  4. ↑ „Протесты в Беларуси: в Гродно ОМОН применил слезоточивый газ против демонстрантов“. 2021-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-iyul.
  5. ↑ John R. Liebman, Roszel Cathcart Thomsen II, James E. Bartlett III. United States Export Controls (en). Wolters Kluwer(ingl.)oʻzb., 2012 — 2-45 bet. 978-1-4548-0123-8. 
  6. ↑ „Кто попал в пятый пакет санкций ЕС: полный список“. 2021-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-dekabr.
  7. ↑ „США пом якшили санкції проти білоруських компаній“ (uk). Korrespondent.net. 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-iyul.
  8. ↑ „Санкции против Белоруссии“ (ru). РИА Новости (15-fevral). 2019-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-yanvar.
  9. ↑ Robin Emmott. „EU, U.S. temporarily ease some sanctions on Belarus“ (en). Reuters (2015-yil 29-oktyabr). 2021-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-sentyabr.
  10. ↑ 10,0 10,1 „Treasury Holds the Belarusian Regime to Account on Anniversary of Fraudulent Election“ (en). AQSh Moliya vazirligi (2021-yil 9-avgust). 2021-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  11. ↑ „Sanctions List Search“ (ingliz tili). Qaraldi: 2023-yil 5-sentabr.
  12. ↑ Steven J. Woehrel. Belarus: Background and U. S. Policy Concerns (en). Congressional Research Service(ingl.)oʻzb., 2011 — 12 bet. 
  13. ↑ „Dėl tarptautinių sankcijų taikymo devynioms Baltarusijos įmonėms“ (lt). SEB bankas(olm.)oʻzb. (2021-yil 2-iyun). 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-iyul.
  14. ↑ „США расширили санкции в отношении официального Минска. Полный список“ (ru). zerkalo.io (2021-yil 9-avgust). 2021-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  15. ↑ Илья Лакстыгал, Глеб Мишутин, Василий Милькин. „ЕС ввел новые санкции против Белоруссии“. Ведомости (2021-yil 2-dekabr). 2021-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 24-dekabr.
  16. ↑ „EUR-Lex - 32022D0307 - EN - EUR-Lex“ (en). eur-lex.europa.eu. 2023-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-yanvar.
  17. ↑ Евгений Жуков. „Швейцария расширила санкции против Беларуси“. Deutsche Welle (2021-yil 20-dekabr). 2021-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  18. ↑ „Searching for subjects of sanctions“ (en). 2021-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-dekabr.
  19. ↑ „Черногория, Сербия и еще пять стран присоединились к санкциям ЕС против Белоруссии“. Коммерсантъ (2021-yil 22-dekabr). 2021-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  20. ↑ „Declaration by the High Representative on behalf of the European Union on the alignment of certain countries concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus“ (en). Совет Европейского союза (2021-yil 22-dekabr). 2021-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  21. ↑ „Japan introduces further sanctions on Russia and Belarus“ (en). 2022-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
  22. ↑ „資産凍結等の措置の対象となるベラルーシ共和国の個人及び団体“ (ja). 2022-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-aprel.
  23. ↑ „Украина ввела санкции против жены Лукашенко, силовиков, олигархов и предприятий“. Украинская правда (2022-yil 20-oktyabr). 2022-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-dekabr.
  24. ↑ „«Гродно Азот» применяет мошеннические схемы, чтобы уйти от санкций“. 2021-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-aprel.
  25. ↑ „Белорусские и литовские активисты выявили схему продажи белорусских удобрений в обход санкций ЕС“. Украинская правда (2023-yil 21-fevral). 2023-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-aprel.
  26. ↑ Šarūnas Černiauskas. „Galimo sankcijų apėjimo schemoje sudalyvavęs lietuvis prisipažįsta ir atsiprašo“ (lt) (2023-yil 3-aprel). Qaraldi: 2023-yil 12-aprel.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Grodno. Ensiklopedik maʼlumotnoma / Ed.: I. P. Shamyakin (ed.) Va boshqalar – Mn. : BelSE, 1989. – [12] b. kasal, 438 b. – (Belarus. Boyqushlar. Entsiklik.).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Grodno_Azot&oldid=4212514" dan olindi