Graavilohi

Graavilohi (gravlaks)

Fayl:Qalampir, limon va kavar bilan javdari non ustida Graavilohi
Kelib chiqishi	Skandinaviya davlatlari
Asosiy komponentlari	lososlarga mansub baliq, tuz, shakar, shivit, oq murch
Boshqa komponentlari	konyak, kalvados

Graavilohi (fin: graavilohi), gravlaks (shvedcha: gravlax yoki gravad lax, niderlandcha: gravad laks gravlaks, daniyacha: gravlaks, estoncha: graavilõhe, isl. graflaxgraflax, tom maʼnoda „chuqurdan olingan losos“) — Shimoliy Yevropa mamlakatlari, asosan Finlandiya, Shvetsiya, Norvegiya, Daniya va Islandiya oshxonasiga xos boʻlgan yaxna gazaklar toifasidan baliq taomi. Graavilohi — quruq xushtaʼm marinadda tayyorlangan qiymatli turdagi xom baliq. Odatda arpabodiyon-xantal sousi ostida Karel pirojkasi, javdar noni yoki qaynatilgan kartoshka bilan tortiladi.

Nomining etimologiyasi

Graavi-, grav- (graavi, grav) komponenti shimoliy german tilidagi gräva ogʻzaki oʻzagi „qazmoq“ga borib taqaladi, bu esa oʻz navbatida hind-evropa tillarida *ghrebh- „qazish, tirnash, qirqish“ oʻzagidan boshini olgan *grabą, *grabō - „oʻra“, „chuqur“ pragerman leksemasidan kelib chiqqan. Bu nom tuzlangan baliqni suv koʻtarilishi liniyasi ustidagi qirgʻoq qumiga vaqtincha koʻmib qoʻyishning anʼanaviy oʻrta asrlardagi pishirish usulini anglatadi. Xuddi shu usuldan dastlab Islandiya haukarli va shved syurstrommingini tayyorlashda foydalanilgan.

Tayyorlash usuli

Graavilohi ilon baligʻi pashteti bilan

Asosiy ingredientlarga daryo yoki dengiz lososlarga mansub baliqlari (syomga, gulmohi, arktika zogʻora baligʻi, katta oq baliq ham ishlatilishi mumkin), tuz, shakar, arpabodiyon kiradi. Pishirish paytida baliq filesi ketma-ket tuz, shakar, arpabodiyon va qalampir bilan qoplanadi, toza matoga oʻraladi (oziq-ovqat plyonkasi, maxsus qogʻoz, folga), baʼzida 20-30 gramm jin, konyak, brendi yoki kalvados quyiladi va 3-4 kun sovuq joyda, baʼzan bosim ostida saqlab turiladi. Natijada, baliq qisman fermentatsiyaga uchraydi va oʻzgacha taʼmga ega boʻladi.