Gloria Steinem
Gloria Maria Steinem (1934-yil 25-mart) — amerikalik feminist, jurnalist, ijtimoiy va siyosiy faol, 1960-yillarning oxiri va 1970-yillarning boshidagi feministik harakatning milliy tan olingan yetakchisi va vakili[1][2][3].
Steinem Nyu-York jurnalida sharhlovchi boʻlib ishlagan va Ms.[en][3] jurnali muassislaridan biri boʻlgan. 1969-yilda Shtaynem inglizcha: After Black Power, Women's Liberation"[4] maqolasini nashr etdi,.bu uning feministik harakatning yetakchisi sifatida milliy shuhrat qozonishiga sabab boʻldi[5].
2005-yilda Steinem, Jeyn Fonda va Робин Морган[en] ayollarning ommaviy axborot vositalarida ijobiy imidjini yaratishga qaratilgan Women's Media Center[en] nodavlat notijorat tashkilotiga asos solishdi[6].
Steinem koʻp vaqtini tenglik mavzusida nutq soʻzlashga bagʻishlaydi, tashkilotchi sifatida ishlaydi va turli mamlakatlarda maʼruzalar bilan sayohat qiladi[7].
U Asturiya malikasi mukofoti sovrindori (2021-yil) hamdir.
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Steinem 1934-yil 25-martda Ogayo shtatining Toledo shahrida[2] tugʻilgan. U Rut (néne Nuneviller) va Leo Steinemning qizi edi. Uning onasi Presviterian asosan nemis (jumladan, Prussiya) va Shotlandiyaliklardan edi[8][9]. Uning otasi yahudiy edi, u Vyurtemberg, Germaniya va Polshadan kelgan muhojirlarning avlodi boʻlgan[9][10][11][12]. Uning otasi tomonidan buvisi Pauline Perlmutter Steinem Национальной женской ассоциации избирательного права[en] taʼlim qoʻmitasi raisi 1908-yilda Международного совета женщин[en] delegati va Toledo Taʼlim Kengashiga saylangan birinchi ayol shuningdek, kasb-hunar taʼlimi uchun harakat boʻyicha yetakchi boʻlgan[13]. Pauline oʻz oilasining koʻplab aʼzolarini Holokostdan qutqardi[13].
Steinemlar oilasi Leo antiqa buyumlarni[13] sotgan treylerda yashab, kezib yurishgan. Ota-onasi 1944-yilda ajrashganida Steyn oʻn yoshda edi[14]. Uning otasi ish topish uchun Kaliforniyaga koʻchib oʻtdi, u esa onasi bilan Toledoda yashashni davom ettirdi[14].
Ota-onasi onasining kasalligi tufayli (ruhiy-asab kasalligi bilan ogʻrigan) ajrashganiga qaramay, Shtaynem buni otasining shovinizmining natijasi deb hisoblamadi, u otasini „tushunganini va uni ajrashganlikda ayblamaganini“ daʼvo qiladi[15]. Biroq bu voqealar uning shaxsiyatining shakllanishiga katta taʼsir koʻrsatdi: otasi — sayohatchi sotuvchi hech qachon oilada moliyaviy barqarorlikni taʼminlamaganiga qaramay, uning ketishi ularning ahvolini ogʻirlashtirdi. Steinem onasining ishda oʻzini ushlab turolmasligi ishlaydigan ayollarga nisbatan umumiy dushmanlikdan dalolat beradi, degan xulosaga keldi[16]. U, shuningdek, shifokorlarning onasiga nisbatan umumiy befarqligi sabab ayollarga nisbatan notoʻgʻri munosabatda boʻlinmoqda degan xulosaga keldi[16]. Yillar oʻtib, Steinem onasi bilan boʻlgan voqealar ijtimoiy adolatsizlikni tushunishda hal qiluvchi rol oʻynaganini taʼrifladi[17]. Bu tajriba Steinemni ayollarda ijtimoiy va siyosiy tenglik yoʻqligiga ishontirdi[17].
Steinem Toledodagi Ueyt oʻrta maktabida va Vashingtondagi Gʻarbiy oʻrta maktabda tahsil olgan[18][19]. Keyin u hali ham aloqada boʻlgan Smit kollejiga[20] oʻqishga kirdi va u yerni Phi Beta Kappa aʼzosi sifatida tugatdi[7].
Steinem 22 yoshida[21] abortni boshdan kechirdi.
Steinem 1950-yillarning oxirida Chester Boulz fondi[22] stipendiyasi bilan Hindistonda ikki yil oʻtkazdi. AQShga qaytib kelganidan soʻng, u nomaʼlum homiy tomonidan moliyalashtirilgan Mustaqil tashkilotning tadqiqot xizmati direktori boʻlib ishladi, u Markaziy razvedka boshqarmasi boʻlib chiqdi[23]. U kommunistik boʻlmagan amerikalik talabalarni 1959-yilgi Butunjahon yoshlar va talabalar festivaliga yuborish uchun ishlagan[23]. 1960-yilda u Warren Publishing tomonidan Yordam jurnalining birinchi muallifi boʻlish uchun yollangan[24].
Jurnalistikadagi karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Esquire muharriri Klay Felker mustaqil yozuvchi Shtaynemga kontratseptsiya haqida maqola yozishni keyinchalik oʻzining birinchi „jiddiy ishi“ deb atagan. Maqolaning birinchi qoralamasi muharrirga yoqmadi va Shtayn uni yana yozishga majbur boʻldi.
Feministik pozitsiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Steinem koʻpincha liberal feminist sifatida tasniflangan boʻlsa-da, u oʻzini radikal feminist deb taʼriflaydi[25]. Odatda u buni feminizmning toifalanishiga rozi emasligi va uni „aniq muammolarga nisbatan nokonstruktiv“ deb bilishi bilan izohlaydi. „Davriy ravishda men oʻzimni har qanday toifada topishim mumkin, shuning uchun bu boʻlinishni jiddiy qabul qilish men uchun qiyin“[26].
Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Janubiy Kaliforniyadagi Amerika fuqarolik erkinliklari ittifoqi, Huquqlar toʻgʻrisidagi Bill mukofoti[7].
- Amerika Gumanistlar Assotsiatsiyasi tomonidan 2012-yilning Gumanisti (2012-yil)[7].
- Steinem Biography jurnali[7] tomonidan Amerikadagi 25 ta eng kuchli ayollar roʻyxatiga kiritilgan.
- Klarion mukofoti[7].
- Furstenberg, Dayan fon umrbod etakchilik mukofoti (2014-yil)[27].
- Televizion yozishda mukammalligi uchun Emmy Citation[7].
- Steinem Esquire jurnali[28] tomonidan barcha davrlarning 75 ta eng buyuk ayollaridan biri (2010-yil).
- Riedenaur mukofoti (2006-yil).
- Supersisters savdo kartalarida tasvirlar.
Kino mujassamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2020-yilda Juli Teymorning Gloriya Shtaynemning „Yoʻlda“ kitobiga asoslangan " Gloriya " hayoti haqidagi biografik filmi chiqdi. Hayotning turli yillaridagi (bolalik, oʻsmirlik, yoshlik va kattalik) bosh qahramonni toʻrtta aktrisa, jumladan Julianna Mur va Alisiya Vikander tasvirlaydi. Shtaynemning oʻzi filmda kichik kameoda paydo boʻladi.
2020-yilda Amerika xonim teleseriali suratga olindi, unda Gloriya rolini aktrisa Rouz Birn ijro etgan.
Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Ming hindistonlik (1957)
- Plyaj kitobi (1963), Nyu-York: Viking matbuoti. OCLC 1393887
- Dahshatli harakatlar va kundalik isyonlar (1983), Nyu-York: Xolt, Rinexart va Uinston. ISBN 978-0-03-063236-5
- Merilin: Norma Jan (1986), Jorj Barris bilan, Nyu-York: Holt. ISBN 978-0-8050-0060-3
- Ichkaridan inqilob (1992), Boston: Little, Brown. ISBN 978-0-316-81240-5
- Soʻzlardan tashqariga chiqish (1993), Nyu-York: Simon va Shuster. ISBN 978-0-671-64972-2
- Oltmish va yetmishni qilish (2006), San-Fransisko: Elders Academy Press. ISBN 978-0-9758744-2-4
- Yoʻlda hayotim (2015), Nyu-York: Tasodifiy uy. ISBN 978-0-679-45620-9
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Gloria Steinem Fast Facts“. CNN (6-sentabr 2014-yil). Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
- ↑ 2,0 2,1 „Gloria Steinem“. historynet.com. 4-oktabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-noyabr 2014-yil.
- ↑ 3,0 3,1 „Gloria Steinem“. Encyclopedia of World Biography (2004). 9-noyabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
- ↑ Steinem, Gloria „Gloria Steinem, After Black Power, Women's Liberation“. New York Magazine (7-aprel 1969-yil). Qaraldi: 12-mart 2013-yil.
- ↑ „Gloria Steinem, Feminist Pioneer, Leader for Women's Rights and Equality“. The Connecticut Forum. Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
- ↑ „The Invisible Majority – Women & the Media“. Feminist.com. Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 „The Official Website of Author and Activist Gloria Steinem – Who Is Gloria?“. Gloriasteinem.com. 21-fevral 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 1-mart 2014-yil.
- ↑ „Education of a Woman: The Life of Gloria Steinem - Carolyn G. Heilbrun - Google Books“. Books.google.ca (20-iyul 2011-yil). Qaraldi: 15-iyun 2016-yil.
- ↑ 9,0 9,1 Finding Your Roots, February 23, 2016, PBS
- ↑ „Gloria Steinem“. Jewish Women's Archive. Qaraldi: 8-noyabr 2014-yil.
- ↑ „Ancestry of Gloria Steinem“. Wargs.com. Qaraldi: 20-iyul 2012-yil.
- ↑ „Gloria Steinem's Interactive Family Tree | Finding Your Roots“. PBS (25-fevral 2016-yil). Qaraldi: 15-iyun 2016-yil.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Pogrebin, Letty Cottin „Gloria Steinem“. Jewish Women's Archive (20-mart 2009-yil). Qaraldi: 20-iyul 2012-yil.
- ↑ 14,0 14,1 Outrageous Acts and Everyday Rebellions. Andoza:Нп3, Lua xatosi: bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'Yanvar'.. ISBN 978-0-03-063236-5.
- ↑ Marcello, Patricia. Gloria Steinem: A Biography. Westport, CT: Greenwood Press, 2004. p. 20.
- ↑ 16,0 16,1 Marcello, Patricia. Gloria Steinem: A Biography. Westport, CT: Greenwood Press, 2004.
- ↑ 17,0 17,1 Outrageous Acts and Everyday Rebellions. Andoza:Нп3, Lua xatosi: bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'Yanvar'..
- ↑ „Classmates remember Steinem's Toledo days“. Toledo Free Press. 9-noyabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-noyabr 2014-yil.
- ↑ „Gloria Steinem class of 1952“. Western High School. Qaraldi: 8-noyabr 2014-yil.
- ↑ „Gloria Steinem“. Biography.com. Qaraldi: 1-iyun 2010-yil.
- ↑ 23 Celebrities Who Have Shared Their Abortion Stories to Help End the Stigma
- ↑ Bird, Kai. The Chairman: John J. McCloy, the making of the American establishment. Simon & Schuster, Lua xatosi: bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'Yanvar'. — 483—484 bet.
- ↑ 23,0 23,1 „C.I.A. Subsidized Festival Trips; Hundreds of Students Were Sent to World Gatherings“. The New York Times (21-fevral 1967-yil).
- ↑ Cooke, Jon „Wrightson's Warren Days“. TwoMorrows. Qaraldi: 1-iyun 2010-yil.
- ↑ „Marianne Schnall Interview“. Feminist.com (3-aprel 1995-yil). 12-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-iyul 2012-yil.
- ↑ Gorney, Cynthia. „Gloria“. Mother Jones (november–december 1995). Qaraldi: 16-noyabr 2014-yil.
- ↑ „The Lifetime Leadership Award, Gloria Steinem“. www.dvf.com (2014). 8-noyabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
- ↑ „The 75 Greatest Women of All Time“. Esquire Magazine (1-may 2010-yil). Qaraldi: 9-noyabr 2014-yil.
