GeoGebra

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

GeoGebra (geometriya va algebra portmantosi) — boshlangʻich maktabdan universitet darajasiga qadar matematika fanni oʻrganish uchun moʻljallangan interfaol geometriya, algebra, statistika va hisob-kitob ilovasi. GeoGebra ish stollari (Windows, macOS va Linux), planshetlar (Android, iPad va Windows) va veb uchun ilovalar bilan bir nechta platformalarda mavjud.

GeoGebra yaratuvchisi Markus Xoenvarter[1] 2001-yilda Zalsburg universitetida magistrlik dissertatsiyasining bir qismi sifatida loyihani boshlagan. Muvaffaqiyatli Kickstarter kampaniyasidan soʻng GeoGebra oʻz taklifini iPad, Android va Windows Store ilovalari versiyasini oʻz ichiga olgan holda kengaytirgan[2]. 2013-yilda GeoGebra oʻzining CAS koʻrinishiga Bernard Parisse Xcas[3]ni kiritgan[4]. Loyiha endi bepul (ochiq manbali qismlarga ega) va koʻp tilli boʻlib, Xohenvarter Linz universitetida oʻz rivojlanishini davom ettirmoqda.

GeoGebra foydalanuvchilar uchun mavjud boʻlgan dasturiy taʼminot va bulut xizmatlarini kengaytirish uchun Avstriyaning Linz shahridagi bosh ofisdan birgalikda ishlaydigan tijorat va notijorat tashkilotlarni oʻz ichiga olagan. 2021-yil dekabr oyida GeoGebra edtech konglomerati Byju’s tomonidan taxminan 100 million dollarga sotib olingan[5].

GeoGebra — bu boshlangʻich maktabdan universitet darajasiga qadar fan, texnologiya, muhandislik va matematikani oʻrganish va oʻqitish uchun moʻljallangan interaktiv matematik dasturiy taʼminot toʻplami. Tuzilmalar nuqtalar, vektorlar, segmentlar, chiziqlar, koʻpburchaklar, konus kesimlar, tengsizliklar, yashirin koʻphadlar va funksiyalar yordamida amalga oshirilishi mumkin, bularning barchasi keyinchalik dinamik ravishda tahrirlanishi mumkin. Elementlarni sichqoncha va sensorli boshqaruv elementlari yoki kiritish paneli orqali kiritish va oʻzgartirish mumkin. GeoGebra raqamlar, vektorlar va nuqtalar uchun oʻzgaruvchilarni saqlashi, funktsiyalarning hosilalari va integrallarini hisoblashi mumkin va Root yoki Extremum kabi buyruqlarning toʻliq toʻplamiga ega. Oʻqituvchilar va talabalar GeoGebradan geometrik taxminlarni shakllantirish va isbotlashda yordam sifatida foydalanishlari mumkin.

  • Interaktiv geometriya muhiti (2D va 3D).
  • Oʻrnatilgan elektron jadval.
  • Oʻrnatilgan kompyuter algebra tizimi (CAS).
  • Oʻrnatilgan statistika va hisoblash vositalari.
  • Skript kansalari.
  • GeoGebra Materials-da koʻplab interaktiv taʼlim va oʻqitish resurslari[6].

GeoGebra Materiallar Platformasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

GeoGebra Materials platformasi[7] foydalanuvchilarga GeoGebra appletlarini yuklash va boshqalar bilan baham koʻrish imkonini beruvchi bulutli xizmatdir. GeoGebra Materials dastlab 2011-yil iyun oyida GeoGebraTube sifatida ishga tushirilgan va 2016-yilda nomi oʻzgartirilgan. 2016-yil aprel holatiga koʻra, xizmat 1 milliondan ortiq resurslarga ega, ulardan 400 000+ ommaviydir. „Materiallar“ tarkibiga GeoGebraBook yordamida yaratilgan interaktiv ish varaqlari, simulyatsiyalar, oʻyinlar va elektron kitoblar kiradi. GeoGebra materiallari, shuningdek, SVG, Animated GIF, Windows metafayl, PNG, PDF va EPS kabi bir nechta formatlarda eksport qilinishi mumkin. Shuningdek, toʻgʻridan-toʻgʻri clipboardga koʻchiriladi. GeoGebra shuningdek, LaTeX fayllarida foydalanish uchun kod ishlab chiqishi mumkin.

GeoGebra manba kodi GNU General Public License (GPL) ostida litsenziyalangan va boshqa barcha dasturiy taʼminot boʻlmagan komponentlar Creative Commons BY-NC-SA ostida[8][9]. Tijorat maqsadlarida foydalanish maxsus litsenziya va hamkorlik shartnomasi asosida amalga oshirilgan. Xalqaro GeoGebra Instituti (IGI) GeoGebra guruhining notijorat boʻlimidir. Institut universitetlar va notijorat tashkilotlardagi foydalanuvchilar guruhlari global tarmogʻi boʻylab GeoGebra tizimini tadqiqot, ishlab chiqish, tarjima qilish va joylashtirish boʻyicha say-harakatlarini muvofiqlashtiradi, GeoGebra ekspertlari va trenerlariga sertifikat beradi.

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Arximed[10] 2016: Matematika boʻyicha MNU mukofoti (Gamburg, Germaniya)
  • Microsoft yilning eng yaxshi hamkori mukofoti[11] 2015: Finalist, Davlat sektori: Taʼlim (Redmond, VA, AQSh)
  • Namunali onlayn taʼlim manbalari uchun MERLOT mukofoti[12] — MERLOT Classics 2013 (Las-Vegas, Nevada, AQSh)
  • NTLC mukofoti 2010: Milliy texnologiya yetakchiligi mukofoti 2010 (Vashington, AQSh)
  • Tech mukofoti[13] 2009: Taʼlim boʻyicha laureat (San-Xose, Kaliforniya, AQSh)
  • BETT mukofoti 2009: Britaniya taʼlim texnologiyalari mukofoti uchun Londonda finalist
  • SourceForge.net Community Choice Awards 2008:[14] Finalist, Pedagoglar uchun eng yaxshi loyiha
  • AECT Distingished Development Award 2008: Taʼlim kommunikatsiyalari va texnologiyalari assotsiatsiyasi (Orlando, AQSh)
  • Learnie mukofoti 2006: „Wurfbewegungen mit GeoGebra“ uchun Avstriya taʼlim dasturlari mukofoti (Vena, Avstriya)
  • eTwinning mukofoti 2006: GeoGebra bilan „Crop Circles Challenge“ uchun birinchi mukofot (Linz, Avstriya)
  • Les Trophées du Libre 2005: Xalqaro bepul dasturiy taʼminot mukofoti, taʼlim toifasi (Soisson, Fransiya)
  • Comenius 2004: Germaniya taʼlim mediasi mukofoti (Berlin, Germaniya)
  • Learnie mukofoti 2005: „Spezielle Relativitätstheorie mit GeoGebra“ uchun Avstriya taʼlim dasturiy taʼminoti mukofoti (Vena, Avstriya)
  • digita 2004: Germaniya taʼlim dasturlari mukofoti (Kyoln, Germaniya)
  • Learnie mukofoti 2003: Avstriya taʼlim dasturlari mukofoti (Vena, Avstriya)
  • EASA 2002: Yevropa akademik dasturiy taʼminot mukofoti (Ronneby, Shvetsiya)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. JKU | IDM » Markus Hohenwarter, Jku.at, 2013-06-13, 2016-09-17da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2013-08-29
  2. GeoGebra for tablets (iPad and Android), Kickstarter.com, qaraldi: 2013-08-29
  3. „Xcas | Semantic Scholar“ (en). www.semanticscholar.org. Qaraldi: 2022-yil 27-fevral.
  4. Kovács, Zoltán; Parisse, Bernard (2013-11-25), Giac and GeoGebra: improved Gröbner basis computations (PDF), RICAM Institute, Linz, Austria, qaraldi: 2015-01-23
  5. „Byju's acquires Austrian math co for 600mn“.
  6. „Classroom Resources“. GeoGebra.
  7. GeoGebra Materials: http://www.geogebra.org/materials
  8. „GeoGebra License“. International GeoGebra Institute. Qaraldi: 23-fevral 2014-yil.
  9. „Sources for used libraries“. International GeoGebra Institute. 2019-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-aprel 2016-yil.
  10. „MNU - Verband zur Förderung des MINT-Unterrichts - Auszeichnungen“. www.mnu.de.
  11. „Microsoft announces 2015 Partner of the Year winners and finalists“. Stories (2-iyun 2015-yil).
  12. „arxiv nusxasi“. 2017-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-avgust.
  13. „The Tech Awards | Technology Benefiting Humanity“ (3-iyul 2012-yil). 2012-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  14. „2008 CCA: Finalists“.