Gambiya bayrogʻi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Gambiya bayrogʻi
Mamlakat Gambiya
Mutanosibligi 2:3
Qabul qilindi 18-fevral, 1965-yil (59 yil avval) (1965-02-18)
Bayroq mualliflari Louis Thomasi
Kunta Kinteh orolida Gambiya bayrogʻi

Gambiya bayrogʻi — Gambiya davlat bayrogʻidir. U ikkita ingichka oq chiziq bilan ajratilgan uchta gorizontal qizil, koʻk va yashil chiziqlardan iborat. 1965-yilda Gambiya mustamlakasi va protektoratining qoʻllari bilan buzilgan Britaniya koʻk bayrogʻi oʻrniga qabul qilingan. Oʻsha yili mamlakat mustaqillikka erishganidan beri u Gambiya Respublikasining bayrogʻi boʻlib keladi. Gambiyaning Senegal bilan yetti yillik konfederatsiyasi davomida u oʻzgarishsiz qolgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gambiya mustamlakasi va protektorati bayrogʻi (1889-1965).

Inglizlar birinchi marta hozirgi Gambiya hududiga 1661-yilda Jeyms orolini zabt etganlarida kelishgan. Ular Gambiya daryosining Atlantika okeaniga quyilishi atrofida qal’alar qurishga kirishdilar va asta-sekin yuqori oqimda oʻz nazoratini kengaytirdilar. Bu hudud 1820-yillarda Serra-Leone yurisdiktsiyasi ostida protektoratga aylandi va oxir-oqibat 1888-yilda oʻzining mustamlaka imperiyasi tarkibida Birlashgan Qirollikning alohida toj mustamlakasi sifatida paydo boʻldi.[1] Ushbu yangi maqom Gambiyaga oʻzining „oʻziga xos“ mustamlaka bayrogʻini berdi.[2] Buning sababi, mustamlakalarga 1865-yildagi mustamlakachilik dengiz mudofaasi toʻgʻrisidagi qonunga binoan Britaniyaning Moviy bayrogʻidan foydalanishga va uni hududning qurollari bilan buzishga ruxsat berilgan. Oʻsha paytda Gambiyaning gerbi fil, palma daraxti va tepaliklarni tasvirlaydigan doiradan, shuningdek hudud nomining birinchi harfini bildiruvchi „G“ harfidan iborat edi.[2]

Gambiyaga 1963-yilda oʻzini oʻzi boshqarish huquqi berildi. Buzilgan koʻk yorliqdan 1965-yilda toʻliq mustaqillikka erishilgunga qadar foydalanishda davom etildi. Yangi bayroqning gʻolib dizayni hisobchi boʻlib ishlagan Louis Thomasi tomonidan yaratilgan.[3] Bu mamlakatning yetakchi siyosiy partiyasi ranglarini ishlatmaydigan bir nechta Afrika bayroqlaridan biridir, chunki uning dizayni „hech qanday siyosiy asosga ega emas“. U birinchi marta 1965-yil 18-fevralda, Gambiya mustaqil davlat boʻlgan kuni yarim tunda koʻtarilgan.[4] 1982-yilda Gambiya Senegal bilan konfederatsiya tuzdi, u 1989-yilda tarqatib yuborilishidan oldin yetti yil davom etdi. Biroq, bu yaqinroq ittifoq milliy ramzlarning oʻzgarishiga olib kelmadi va bu vaqt davomida Gambiya bayrogʻi koʻtarilishda davom etdi.

Dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gambiya bayrogʻi ranglari bilan boʻyalgan ustunlar

Simvolizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bayroq ranglari madaniy, siyosiy va mintaqaviy maʼnolarga ega. Moviy rang Gambiya daryosiga ishora qiladi, bu mamlakatning asosiy geografik xususiyati boʻlib, mamlakat nomini olgan. Qizil rang Gambiyaning Ekvatorga yaqinligi hisobga olinsa savanna hamda quyoshni anglatadi,[5] nozik oq chiziqlar „birlik va tinchlik“ni ifodalaydi. Yashil rang oʻrmonni va Gambiya xalqi eksport va shaxsiy foydalanish uchun bogʻliq boʻlgan qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini ifodalaydi.

Oʻxshashliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bayroqning qizil, koʻk, yashil va oq rang sxemasi Gambiya gerbi ranglari bilan bir xil.

Qurilish varaqasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bayroqning yasalish varaqasi.

Boshqa foydalanishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lyuksemburgda 2013-yilgi umumiy saylovlardan soʻng Lyuksemburg Sotsialistik Ishchilar partiyasi (LSAP), Demokratik partiya (DP) va Yashillar oʻrtasida uch partiyali koalitsiya tuzildi.[6] U " Gambiya koalitsiyasi " deb nomlandi, chunki uchta siyosiy partiyaning ranglari Gambiya bayrogʻidagi bilan bir xil — qizil (LSAP), koʻk (DP) va yashil (yashillar) edi.[7]

Harbiy bayroqlar.[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gambiyaning harbiy bayroqlari va yorliqlari Britaniya amaliyotiga amal qiladi, ammo Britaniya harbiy bayroqlari va yorliqlaridan farq qiladi. 

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Gambiya gerbi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „History of The Gambia“. Lonely Planet. 2020-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-iyul.
  2. 2,0 2,1 Smith, Whitney. "Gambia, flag of The". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc.. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1355244/flag-of-the-Gambia. Qaraldi: May 21, 2014.  (subscription required)
  3. Dabo, Bakary. The voice of the people: the story of the PPP, 1959–1989. Baroueli, 1992. 22-may 2014-yilda qaraldi. „… Mr. Louis Thomasi, a private accountant, was selected as most suitable.“ 
  4. „1965: Countdown to Gambian independence“. BBC On This Day. BBC. Qaraldi: 21-may 2014-yil.
  5. „Gambia, The“. The World Factbook. CIA. Qaraldi: 22-may 2014-yil.
  6. Taylor, Simon. „Bettel to lead three-party 'Gambia' coalition in Luxembourg“. European Voice (4-dekabr 2013-yil). Qaraldi: 22-may 2014-yil. (subscription required)
  7. „Three-way "Gambia Coalition": a first for Luxembourg“. Luxemburger Wort (22-oktabr 2013-yil). 7-iyul 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-may 2014-yil.